Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

Η δημοκρατία και η κρίση της ευρωζώνης, #5


Αυτό που έχει παρουσιαστεί ως μια μάχη μεταξύ του ενάρετου και σκληρά εργαζόμενου Βορρά και του τεμπέλη και αδύναμου Νότου θα έπρεπε αντίθετα να απεικονίζεται ως μια τραπεζική κρίση. Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο μιας νέας εργασίας που δημοσίευσε το κέντρο έρευνας για την κοινωνικο-πολιτισμική αλλαγή του Manchester. Ονομάζεται Deep Stall, και συγκρίνει την κατάρρευση της ευρωζώνης με ένα αεροπορικό δυστύχημα, βρίσκοντας μια μεγάλη διαφορά: ενώ όλοι στον κλάδο των αερομεταφορών – από τους επιβάτες μέχρι τους κατασκευαστές αεροσκαφών και τις αεροπορικές εταιρίες – έχουν έννομο συμφέρον να συνεχίσουν να πετούν τα αεροπλάνα, οι τράπεζες δεν έχουν αντίστοιχη δέσμευση ως προς την διατήρηση του υπόλοιπου χρηματοπιστωτικού συστήματος στη ζωή από τη στιγμή που εξοφληθούν.

Το συμπέρασμα είναι σαφές: αντί να καταβάλλονται προσπάθειες να καταστραφούν οι ζωές των Νότιο-ευρωπαίων, ένας πολύ περισσότερο αποτελεσματικός τρόπος να αντιμετωπιστεί η κρίση της ηπείρου είναι να αναδιαρθρωθούν οι τράπεζες, και στη συνέχεια να χαλιναγωγηθούν αποτελεσματικά

Το παραπάνω απόσπασμα είναι μέρος του κύριου άρθρου της εφημερίδας The Guardian που δημοσιεύτηκε με τίτλο Euro crisis: of morality and bankers στις 19.04.2012. Η μετάφραση είναι δική μου.

Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012

Καλά Χριστούγεννα – η εκδοχή του Charlie Brown!


Μπορείτε να φανταστείτε μια ειδική τηλεοπτική εμπομπή που μεταδόθηκε για πρώτη φορά το 1965 και συνεχίζει να μεταδίδεται κάθε Χριστούγεννα μέχρι σήμερα; Αυτή είναι η περίπτωση του A Charlie Brown Christmas, που έγραψε ο Charles M. Schultz, δημιουργός του κόμικ-ορόσημου Peanuts, και σκηνοθέτησε ο Bill Melendez, βασικός υπεύθυνος για την προσαρμογή του σύμπαντος των Peanuts στον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Όπως είναι αναμενόμενο, και ταυτόχρονα τόσο ευχάριστο, ο Charlie Brown δεν ταιριάζει πραγματικά με την εμπορευματοποιημένη εκδοχή της γιορτινής περιόδου. Προσπαθεί να ξεπεράσει την κατάθλιψή του, και να ανακαλύψει ποια είναι τέλος πάντων η σημασία των Χριστουγέννων, συνοδευόμενος από το jazz soundtrack του Vince Guaraldi· με δυο λόγια, απλά τέλεια Peanuts. Ένα μικρό αφιέρωμα λοιπόν στον Charlie Brown, τον πιο υπέροχο 'χαμένο' όλων των εποχών και Καλά Χριστούγεννα σε όλους και όλες!


Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2012

Η δημοκρατία και η κρίση της ευρωζώνης, #4

Φωτογραφία: Milos Bicansky/Getty Images   ilpost.it

Σε αυτό το [χρονικό] σημείο, δεν πρέπει να υπάρχει διαμάχη: η λιτότητα ήταν μια αποτυχία, που συρρικνώνει τις οικονομίες και καθιστά ακόμα δυσκολότερο  για τις χρεωμένες χώρες να εξοφλήσουν τα χρέη τους. 


Τα οικονομικά της λιτότητας έχουν εξελιχθεί ακριβώς σύμφωνα με το σενάριο — δηλαδή το Κεϋνσιανό σενάριο, όχι το σενάριο της λιτότητας. Ξανά και ξανά, “υπεύθυνοι” τεχνοκράτες οδηγούν τις χώρες τους να αποδεχθούν το πικρό φάρμακο της λιτότητας· ξανά και ξανά, αποτυγχάνουν να φέρουν αποτελέσματα.

 [...]

Είναι πραγματικά σαν τη μεσαιωνική ιατρική, όπου έκανες αφαίμαξη στους ασθενείς για να θεραπεύσεις τις παθήσεις τους, και όταν η αφαίμαξη τούς έκανε πιο άρρωστους, τους έκανες ακόμα περισσότερη αφαίμαξη.

Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Επιστρέφοντας στο Mahagonny: από τον Bertolt Brecht στον David Bowie


Το έργο Άνοδος και Πτώση της Πόλης Mahagonny είναι μια ριξικέλευθη όπερα που έγραψε ο Bertolt Brecht και σύνθεσε ο Kurt Weill. Αφηγείται την ιστορία μιας πόλης που βασίζεται στο αμείλικτο κυνήγι του κέρδους, και ταυτίζεται με την κατανάλωση· το σέξ, το φαγητό, το ποτό και τα στοιχήματα είναι οι ακρογωνιαίοι λίθοι της. Οτιδήποτε μπορεί να μετατραπεί σε εμπόρευμα, και όλα επιτρέπονται εφόσον κάποιος είναι διατεθειμένος να πληρώσει. Κατά την στρεβλή και αδίστακτη αντίληψη περί δικαιοσύνης που επικρατεί στην πόλη, μπορεί κανείς να αποφύγει τις συνέπειες του νόμου ακόμα και αν έχει πυροβολήσει κάποιον, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να καταδικαστεί σε θάνατο επειδή δεν έχει χρήματα.

Η Άνοδος και Πτώση της Πόλης Mahagonny αποτελεί αλληγορία του καπιταλισμού, και ταυτόχρονα σάτιρα των συμβάσεων της όπερας. Ο Bertolt Brecht άνοιξε ένα νέο πεδίο κριτικής σύγχρονων θεμάτων στο πλαίσιο ενός παραδοσιακού ιδιώματος, ενώ ο Kurt Weill ανέτρεψε τον φορμαλισμό των μουσικών δομών της όπερας ενσωματώνοντας επιρροές από τη jazz και στοιχεία λαϊκής μουσικής. Το έργο έφερε επιπλέον στο προσκήνιο της όπερας την σκληρή πραγματικότητα του καπιταλισμού, συμπεριλαμβανομένης της αγριότητας με την οποία οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλο.

 bbc.co.uk 

Δεν πρόκειται ωστόσο για μια τυχαία σκληρή πραγματικότητα· το έργο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, και συνάντησε την εχθρότητα των Ναζί, οι οποίοι το απαγόρευσαν το 1933. "Κατά κάποιο τρόπο," υποστηρίζει ο Tim Smith στον ιστότοπο Public Broadcasting Service, "αυτό που έκαναν ο Brecht και ο Weill ήταν να κρατήσουν ψηλά ένα καθρέφτη, επιτρέποντας σε εκείνους που είχαν ανοιχτά μάτια να δουν τον κόσμο γύρω τους." Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στις 9 Μαρτίου 1930 στη Λειψία· ο ιστότοπος Public Broadcasting Service περιλαμβάνει την παρακάτω περιγραφή της βραδιάς από την ηθοποιό και τραγουδίστρια Lotte Lenya, η οποία βρισκόταν στο κοινό:

Μου έχουν πει ότι η πλατεία γύρω από το θέατρο της όπερας ήταν γεμάτη με τάγματα εφόδου των Ναζί, που κρατούσαν πλακάτ διαμαρτυρίας για την παράσταση του 'Mahagonny'. ... Η παράσταση [είχε] ήδη προχωρήσει όταν έχασα ξαφνικά την προσήλωση μου σε αυτήν εξατίας της ηλεκτρισμένης ατμόσφαιρας γύρω μας· ήταν κάτι παράξενο και άσχημο. Καθώς η όπερα κυλούσε προς το τέλος της, άρχισαν οι διαδηλώσεις, τα σφυρίγματα και οι αποδοκιμασίες· όταν έφτασε η ώρα της τελευταίας σκηνής, γρονθοκοπήματα είχαν ξεσπάσει στους διαδρόμους μεταξύ των καθισμάτων, το θέατρο ήταν μια ανθρώπινη μάζα που ούρλιαζε· σύντομα οι ταραχές είχαν εξαπλωθεί στη σκηνή, πανικόβλητοι θεατές προσπαθούσαν να ξεφύγουν, και μόνο η άφιξη μιας μεγάλης αστυνομικής δύναμης τελικά άδειασε το θέατρο. 

Η Άνοδος και Πτώση της Πόλης Mahagonny είναι έργο με διαχρονική καλλιτεχνική αξία και μακρά ιστορία παραστάσεων, συμπεριλαμβανομένης της νέας παραγωγής από την καταλανική ομάδα La Fura dels Baus. Η πρωτοτυπία, αλλά και η ωμότητα, της εκδοχής που παρουσίασαν αποτελούν ταυτόχρονα αντανάκλαση πάνω στην τρέχουσα οικονομική κρίση. Η παράσταση σκηνοθετήθηκε από τους Alex Ollé και Carlus Padrissa, δύο από τα ιδρυτικά μέλη της La Fura dels Baus, και η πρεμιέρα έγινε στο Teatro Real της Μαδρίτης το 2010.



Το παραπάνω video περιλαμβάνει απόσπασμα στο οποίο η καναδή σοπράνο Measha Brueggergosman τραγουδάει το Alabama Song, ίσως το πιο δημοφιλές τραγούδι της όπερας. Το κομμάτι έχει διασκευαστεί από πολυάριθμους καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει ο David Bowie. Πρόκειται εξάλλου για λάτρη του Brecht· το 1982, για παράδειγμα, είχε παίξει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην τηλεοπτική παραγωγή του θεατρικού έργου Baal στο BBC, την οποία μπορείτε να δείτε εδώ, ενώ οι ηχογραφήσεις των τραγουδιών κυκλοφόρησαν στο περίφημο ομώνυμο EP.

Η διασκευή του Alabama Song από τον David Bowie κυκλοφόρησε ως single το 1980· το είχε ήδη συμπεριλάβει στην περιοδεία του 1978, και το έπαιξε ξανά στη σκηνή το 1990. Το παρακάτω video είναι από την συναυλία στο Βερολίνο κατά τη διάρκεια της περιοδείας για το album Heathen το 2002. Η πόλη δεν είναι φυσικά άγνωστη στον Bowie· είχε εγκατασταθεί στο Βερολίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1970, και είναι εκεί που ηχογράφησε το σημαντικότερο ίσως έργο του, την τριλογία που αποτελείται από τα albums Low, "Heroes", και Lodger. Σε αυτή την περίοδο της ζωής του αναφέρεται εισάγοντας το Alabama Song· "όταν ζούσα στο Βερολίνο," λέει στο κοινό, "συνήθιζα να τραγουδάω αυτό το τραγούδι κάθε πρωί."


Oh show me the way to the next whisky bar
Oh don't ask why, oh don't ask why
For we must find the next whisky bar
Or if we don't find the next whisky bar
I tell you we must die
I tell you we must die
I tell you, I tell you, I tell you we must die

Oh moon of Alabama, it's time to say goodbye
We've lost our good old mama
And must have whisky or you know why

Oh moon of Alabama, it's time to say goodbye
We've lost our good old mama
And must have whisky or you know why

Oh show us the way to the next little dollar
Oh don't ask why, oh don't ask why
For we must find the next little dollar
Or if we don't find the next little dollar
I tell you we must die
I tell you we must die
I tell you, I tell you, I tell you we must die

Oh moon of Alabama, it's time to say goodbye
We've lost our good old mama
And must have dollar or you know why

Oh show us the way to the next little girl
Oh don't ask why, oh don't ask why
For we must find the next little girl
Or if we don't find the next little girl
I tell you we must die
I tell you we must die
I tell you, I tell you, I tell you we must die

Oh moon of Alabama, it's time to say goodbye
We've lost our good old mama
And must have little girl or you know why

Oh moon of Alabama, it's time to say 'auf wiedersehen'
We've lost our good old mama
And must have little girl or you know why
You know why
You know why


υγ

Η ανάρτηση αφιερώνεται στον φίλο και εξαιρετικό μπασίστα Περικλή, που "ξέρει γιατί."
 

Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2012

Πανευρωπαϊκή πορεία κατά του νεοναζισμού


Σήμερα στις 15.00 θα γίνει πορεία διαμαρτυρίας κατά του ρατσισμού, του αντισημιτισμού και του νεοναζισμού από το Σύνταγμα στην Ακρόπολη. Πρόκειται για πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Αντιρατσιστικού Κινήματος (European Grassroots Antiracist Movement - EGAM) η οποία συνυπογράφεται από πλειάδα ακτιβιστών, καλλιτεχνών, πανεπιστημιακών, και διεθνών προσωπικοτήτων όπως ο Ντάριο Φο και ο  Μπερνάρ-Ανρί Λεβί. Μπορείτε επίσης να δείτε ενδεικτικά τις αναρτήσεις στο Βήμα, το tvxs, και το doctv, από το οποίο μεταφέρω ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της έκκλησης:

Ενάντια στο ρατσισμό, τον αντισημιτισμό και το νεοναζισμό! Ο ρατσισμός, ο αντισημιτισμός και ο νεοναζισμός αναπτύσσονται στην Ελλάδα αλλά και αλλού στην Ευρώπη, χωρίς ωστόσο οι δημοκρατικές δυνάμεις να κινητοποιούνται δυναμικά και αποφασιστικά. Η ρατσιστική, αντισημιτική και νεοναζιστική ρητορική, καθώς και οι πράξεις βίας που πολλαπλασιάζονται στην Ελλάδα, απειλούν τις θεμελιώδεις αξίες της δημοκρατίας στην ίδια τη χώρα όπου αυτή γεννήθηκε.

Αυτή η εξέλιξη δε μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μια “φυσική” και ασήμαντη συνέπεια της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που μαστίζει τη χώρα, όχι μόνο επειδή τα Ανθρώπινα Δικαιώματα αποτελούν θεμέλιο για κάθε δημοκρατική κοινωνία, αλλά και επειδή η κρίση δεν είναι κάτι που θα ξεπεραστεί σύντομα. Ενώπιον της απαράδεκτης κατάστασης που βιώνει σήμερα η Ελλάδα, εμείς, ακτιβιστές της κοινωνίας πολιτών, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, ενεργοί πολίτες στην κοινωνική και πολιτική ζωή, λέμε όλοι μαζί με μια φωνή “Φτάνει πια!”. Φτάνει με τις ρατσιστικές επιθέσεις! Φτάνει με τη συνέργεια μεταξύ αστυνομικών και νεοναζί μπράβων της Χρυσής Αυγής! Φτάνει με τις ρατσιστικές και αντισημιτικές δηλώσεις! Φτάνει με την παθητικότητα των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών! Φτάνει με την ανοχή, την προστασία και την υποστήριξη που απολαμβάνουν οι γκάνγκστερ της Χρυσής Αυγής!
 

Κυριακή 9 Δεκεμβρίου 2012

Valtari: το οπτικό εγχείρημα των Sigur Rós

oesquema.com.br/kakaos 

"ποτέ δεν επιδιώξαμε η μουσική μας να συνοδεύεται από μια προκαθορισμένη συναισθηματική αντίδραση. δεν θέλουμε να πούμε σε κανέναν πώς να αισθάνεται και τι να πάρει από αυτήν. ως προς τις ταινίες, δεν έχουμε κυριολεκτικά την παραμικρή ιδέα με τι υλικό θα επανέλθουν οι σκηνοθέτες. κανένας από αυτούς δεν ξέρει τι κάνουν οι υπόλοιποι, οπότε ελπίζουμε ότι θα είναι ενδιαφέρον."

Οι Sigur Rós είναι ο καλύτερος λόγος που μπορώ να σκεφτώ για να ακούει κανείς post-rock· και είχαν επιπλέον την εξαιρετική ιδέα που ανεφέρει το παραπάνω απόσπασμα από τον ιστότοπό τους. Πρότειναν σε κινηματογραφιστές και σκηνοθέτες video να οπτικοποιήσουν κομμάτια από το πρόσφατο album Valtari, δίνοντας τους πλήρη καλλιτεχνική ελευθερία. Το αποτέλεσμα αυτού του εγχειρήματος, που ονομάστηκε Valtari Mystery Film Experiment, δεν είναι τίποτα λιγότερο από εκπληκτικό. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το video που ακολουθεί, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Christian Larson, και χορογραφία του Sidi Larbi Cherkaoui, με τους James O'Hara και Nicola Leahey. 

Το πρόγραμμα Valtari Film Experiment, αποτελούμενο από δεκάξι ταινίες μικρού μήκους, προβάλλεται διεθνώς αυτό το τριήμερο· σχετικές λεπτομέρειες υπάρχουν εδώ. Στην Αθήνα, η προβολή γίνεται στο Κινηματοθέατρο Ίριδα την Κυριακή 9/12 στις 20.30. Η είσοδος είναι ελεύθερη και περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ   


Σάββατο 8 Δεκεμβρίου 2012

Η δημοκρατία και η κρίση της ευρωζώνης, #3

Αθήνα, 25.09.2012, Φωτογραφία: Θανάσης Σταυράκης/AP  timesunion.com

Πώς μπορούμε να ζητάμε από τους ανθρώπους να αποδεχθούν με πραότητα τις άγριες περικοπές του βιοτικού επιπέδου που συνεπάγονται τα μέτρα λιτότητας; Θέλουμε απλώς να συμφωνήσουν ότι οι τεράστιες δημιουργικές δυνατότητες τόσων πολλών νέων ανθρώπων πρέπει να εξαλειφθούν, και τα ταλέντα τους  να παγιδευτούν σε μια ζωή μακροχρόνιας ανεργίας; Όλα αυτά απλώς για να μπορούν οι τράπεζες να αποπληρωθούν, και οι πλούσιοι να γίνουν πλουσιότεροι; Όλα αυτά, μόνο και μόνο για να διατηρηθεί  ένα καπιταλιστικό σύστημα που έχει προ πολλού περάσει την ημερομηνία λήξης του, και που τώρα δεν προσφέρει στον κόσμο τίποτα παρά καταστροφή.

[...]

Ωστόσο η οργή [...] μπορεί τόσο εύκολα να γίνει εθνικιστική, ακόμα και φασιστική οργή· μια οργή που δεν κάνει τίποτα για να βελτιώσει τον κόσμο. Είναι συνεπώς σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι η οργή μας δεν είναι μια οργή εναντίον των Γερμανών, ούτε καν εναντίον της Angela Merkel ή του David Cameron ή του Nicolas Sarkozy. Αυτοί οι πολιτικοί είναι απλώς αλλαζονικά και θλιβερά σύμβολα του πραγματικού αντικειμένου της οργής μας – της κυριαρχίας του χρήματος, της υποταγής όλης της ζωής στη λογική του κέρδους

Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από το άρθρο του John Holloway που δημοσιεύτηκε με τίτλο Greece shows us how to protest against a failed system στον ιστότοπο της εφημερίδας The Guardian στις 17.02.2012. Η μετάφραση είναι δική μου. Μπορείτε επίσης να δείτε το πλήρες κείμενο στα ελληνικά στον ιστότοπο η Λέσχη.

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

Η δημοκρατία και η κρίση της ευρωζώνης, #2

Αθήνα, 08.02.2012, Φωτογραφία: Μάριος Λώλος/Xinhua   cncworld.tv

Αυτό που έχει συμβεί στην Ευρώπη – αλλά και στις ΗΠΑ σε περισσότερο σιωπηρή και διασκορπισμένη μορφή – δεν είναι τίποτα λιγότερο από την πλήρη ανασκευή (rewriting) των υποδηλούμενων κοινωνικών συμβολαίων που έχουν υπάρξει από το τέλος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και μετά. Αυτά τα συμβόλαια απένειμαν ανανεωμένη νομιμοποίηση στο καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο είχε πλήρως απαξιωθεί μετά την μεγάλη ύφεση [της δεκαετίας του 1930]. Σε αντάλλαγμα δόθηκε ένα κράτος πρόνοιας που εγγυάται την ελάχιστη φροντίδα ως προς όλα τα βάρη που οι περισσότεροι πολίτες πρέπει να σηκώσουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους – τη φροντίδα των παιδιών, την εκπαίδευση, την υγεία, την ανεργία, την αναπηρία, και τα γερατειά.

Φυσικά δεν υπάρχει τίποτα ιερό για οποιαδήποτε από τις λεπτομέρειες αυτών των κοινωνικών συμβολαίων. Τα όρια τους έχουν πράγματι τροποποιηθεί συνεχώς. Ωστόσο, η ανασκευή τους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν έχει προηγούμενο. Δεν είναι απλά το ότι το εύρος και η ταχύτητα των περικοπών είναι ασυνήθιστα μεγάλη. Είναι περισσότερο ότι η ανασκευή γίνεται από την πίσω πόρτα.

Αντί να τίθεται ρητά ως επαναπροσδιορισμός του κοινωνικού συμβολαίου, που αλλάζει τα δικαιώματα των ανθρώπων και τον τρόπο που η κοινωνία καθορίζει τη νομιμοποίηση της, o διaμελισμός του κοινωνικού κράτους παρουσιάζεται ως τεχνοκρατική άσκηση "εξισορρόπησης λογιστικών βιβλίων". Στην πορεία η Δημοκρατία στειρώνεται και οι διαμαρτυρίες κατά των περικοπών απορρίπτονται.

Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα άρθρου του Ha-Joon Chang που αναρτήθηκε με τίτλο The root of Europe's riots στον ιστότοπο της εφημερίδας The Guardian στις 28.09.2012. Η μετάφραση είναι δική μου.

Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 2012

Αθήνα Πόλη Αντιφασιστική: Σάββατο 19/1


Αθήνα Πόλη Αντιφασιστική: πρόκειται για την πανελλαδική κινητοποίηση κατά του νεοναζισμού και του ρατσισμού το Σάββατο 19 Ιανουαρίου, στο πλαίσιο της οποίας θα γίνει διαδήλωση στην πλατεία Ομόνοιας στις 2 μ.μ. και συναυλία στην πλατεία Συντάγματος στις 4 μ.μ.  

Ενδεικτικά, σε σχετικό κείμενο καλλιτεχνών και πανεπιστημιακών αναφέρεται η ανάγκη συνάρθρωσης των αντιφασιστικών στάσεων, "από όποιο κομμάτι της κοινωνίας και από οποιαδήποτε αφετηρία και αν προέρχονται," απέναντι στη νεοναζιστική βία κατά μεταναστών, ομοφυλοφίλων, ακτιβιστών και καλλιτεχνών. Είναι επιπλέον εύστοχη η κριτική των πολιτικών μαζικής καταστολής και κράτησης μεταναστών, αλλά και της επιδιωκόμενης κατάργησης του νόμου για την ιθαγένεια, ως μορφών πολιτικής νομιμοποίησης της ακροδεξιάς ατζέντας. Μπορείτε να δείτε αναλυτικές πληροφορίες  στους παρακάτω συνδέσμους: