Παρασκευή 30 Αυγούστου 2013

Στον ουρανό κανένας δεν κοιμάται




Στις 19 Αυγούστου 1936, ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα δολοφονήθηκε από τους φασίστες του στρατηγού Φράνκο. Το φασιστικό καθεστώς έκαψε τα βιβλία του δημόσια, και στη συνέχεια τα απαγόρευσε. Ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα υπήρξε ο σπουδαιότερος μοντέρνος Ισπανός ποιητής και δραματουργός, και αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες στον κόσμο. Το μέρος που βρίσκεται θαμμένο το σώμα του παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστο.


Πολιτεία δίχως ύπνο (Νυχτερινό της γέφυρας του Brooklyn) 

          Στον ουρανό κανένας δεν κοιμάται. Κανένας, κανένας.
          Κανένας δεν κοιμάται. 
          Τα πλάσματα της σελήνης οσμίζονται και τριγυρνάνε γύρω στα καλύβια τους.
          Θά 'ρθουν οι ζωντανοί μεγαλόσαυροι να δαγκάσουν τους ανθρώπους που 

                    δεν ονειρεύονται,
          κι αυτός που ξεμακραίνει, με την καρδιά ραγισμένη, θά 'βρει 

                    στις γωνιές των δρόμων
          τον απίθανο κροκόδειλο ήσυχο κάτω από τη γλυκιά διαμαρτυρία των άστρων.

          Στον κόσμο κανένας δεν κοιμάται. Κανένας, κανένας.
          Κανένας δεν κοιμάται.
          Στο πιο απόμακρο νεκροταφείο είν' ένας πεθαμένος 

          Που τρία χρόνια παραπονιέται
          γιατί έχει ένα ξερό τοπίο μέσα σ' ένα του γόνατο·
          και το παιδί που θάψανε σήμερα το πρωί έκλαιγε τόσο δυνατά
          που χρειάστηκε να φωνάξουνε τα σκυλιά για να το κάνουν να σωπάσει.

          Η ζωή δεν είναι όνειρο. Γρηγορείτε! Γρηγορείτε! Γρηγορείτε!
          Ροβολάμε τα σκαλιά για να φάμε υγρό χώμα
          ή ανεβαίνουμε στο σύρμα του χιονιού μ' ένα χορό πεθαμένες ντάλιες.
          Μα ούτε λησμονιά ούτε όνειρο:
          ζωντανή σάρκα. Τα φιλιά δένουνε τα στόματα
          σ' ένα ρουμάνι πρόσφατες φλέβες
          κι όποιος πονάει απ' τον πόνο του θα πονάει αδιάκοπα
          κι όποιος φοβάται το θάνατο θα τον φορτωθεί στη ράχη του.

          Μια μέρα
          τ' άλογα θα ζουν μες στις ταβέρνες
          και τα φρενιασμένα μυρμήγκια
          θα χυμήξουνε πάνω στους κίτρινους ουρανούς που καταφεύγουνε 

                     τα γελαδίσια μάτια.

           Μιαν άλλη μέρα
           θα δούμε ν' ανασταίνονται οι πεταλούδες,
           κι ακόμα, βαδίζοντας μέσα σ' ένα τοπίο από γκρίζα σφουγγάρια 

                      και βουβά καράβια,
           θα δούμε να λαμποκοπάει το δαχτυλίδι μας και ν' αναβρύζουν ρόδα

                      από τη γλώσσα μας.
           Γρηγορείτε! Γρηγορείτε! Γρηγορείτε!
           Όσους φυλάνε ακόμα ίχνη απ' τις νυχιές κι από τη μπόρα,
           τούτο τ' αγόρι που κλαίει γιατί δεν ξέρει την εφεύρεση του γεφυριού,
           ή αυτόν τον πεθαμένο που δεν έχει πια παρά το κεφάλι του κι ένα παπούτσι,
           πρέπει να τους πάμε στον τοίχο που περιμένουν μεγαλόσαυροι και φίδια,
           που περιμένει η μασέλα της αρκούδας,
           που περιμένει το ξερό σα μούμια χέρι του παιδιού,
            κι όπου το πετσί της καμήλας σηκώνεται ορθό από μια δυνατή ανατριχίλα.

            Στον ουρανό κανένας δεν κοιμάται. Κανένας, κανένας,
            Κανένας δεν κοιμάται.
            Αν όμως κλείσει τα μάτια του κανένας,
            βαράτε του καμουτσιές, παιδιά μου, βαράτε του καμουτσιές!
           Ένα πανόραμα να 'ναι από μάτια ανοιχτά
            κι από πικρές φλογισμένες πληγές.
            Σ' όλο τον κόσμο κανένας δεν κοιμάται. Κανένας, κανένας.
            Τό 'χω ξαναπεί.


            Κανένας δεν κοιμάται.
            Αν όμως κάπου, τη νύχτα, θολώσει το μυαλό,
            ανοίχτε την καταπακτή για να δει το φεγγαρόφωτο
            τα ψεύτικα ποτήρια, το δηλητήριο και τη νεκροκεφαλή των θεάτρων.
 


Κυριακή 25 Αυγούστου 2013

Παράνομη κράτηση μεταναστών και προσφύγων


Τον παράνομο χαρακτήρα όχι μόνο των συνθηκών κράτησης των μεταναστών στα στρατόπεδα και τα κρατητήρια του υπουργείου Δημόσιας Τάξης, αλλά και της ίδιας της κράτησης, ανέδειξε η χτεσινή συνέντευξη Τύπου αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ και οργανώσεων, που κατήγγειλαν εκτός των άλλων την άρνηση της αστυνομίας, για τρίτη φορά μετά την εξέγερση, να τους επιτρέψει την επίσκεψη στον χώρο.
Η αστυνομία επικαλείται την ασφάλεια των επισκεπτών καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα αποκατάστασης στο στρατόπεδο. Παρ’ όλο που είχε εκτιμήσει ότι τα έργα θα είχαν τελειώσει τη Δευτέρα, δίνει τώρα νέα παράταση για τις αρχές Σεπτεμβρίου, διάστημα για το οποίο η Αμυγδαλέζα θα παραμένει κλειστή για ομαδικές επισκέψεις.

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», ο προαυλισμός των κρατουμένων, που είχε απαγορευτεί για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες, γίνεται πλέον κανονικά, ενώ σήμερα αναμένεται να επιτραπεί για τους μουσουλμάνους και η προσευχή.

Η σταδιακή επιστροφή στην προ εξέγερσης κατάσταση δεν αίρει ούτε τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης, όπως τις έχουν καταγράψει οι πιο αξιόπιστες διεθνείς οργανώσεις και φορείς, ούτε τον παράνομο χαρακτήρα της κράτησης. Αντιθέτως.

Σύμφωνα με το άρθρο 30 του νόμου 3907/2011, η κράτηση των προς επιστροφή μεταναστών επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις: αν δεν μπορούν να εφαρμοστούν λιγότερο επαχθή μέτρα ή αν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής, και μόνο για τον απολύτως αναγκαίο για την απομάκρυνση χρόνο. Ο νόμος προβλέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη η διαθεσιμότητα των κατάλληλων χώρων και συνθηκών.

Διαδικασίες ασύλου

Μάλιστα, σύμφωνα με το Π.Δ. 113/2013, η κράτηση όσων ζητούν άσυλο επιτρέπεται μόνο για όσους δεν έχουν χαρτιά και δεν μπορεί να διαπιστωθεί η ταυτότητά τους και μόνο για τον αναγκαίο χρόνο μέχρι να ολοκληρωθούν σε εύλογο χρονικό διάστημα οι διαδικασίες ασύλου. Η τελευταία διάταξη δεν μπορεί να έχει εφαρμογή στους σημερινούς έγκλειστους, καθώς οι διαδικασίες ασύλου που ακολουθούσε μέχρι σήμερα η Ελλάδα ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρες, φτάνοντας μέχρι και δέκα χρόνια. Επιπλέον, η προϋπόθεση του κινδύνου για την εθνική ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη που θέτει ο νόμος τόσο για τους μετανάστες όσο και για όσους ζητούν άσυλο δεν έχει εφαρμογή στη συντριπτική πλειονότητα των κρατουμένων.

Οπως και να έχει, ο νόμος προβλέπει την ειδική και κατά περίπτωση αιτιολόγηση της κράτησης. Αυτή η προϋπόθεση έχει καταστρατηγηθεί από την πρακτική εθνοτικού προφίλ που εφαρμόζει ο «Ξένιος Δίας», όπως την έχουν καταγγείλει ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Νιλς Μούζνιεκς και η έκθεση της Human Rights Watch για τον «Ξένιο Δία».

Μιλάμε άλλωστε για κρατουμένους που, σύμφωνα με τον νόμο, δεν έχουν διαπράξει κανένα αδίκημα, εκτός ίσως αν αποδειχτεί ότι έχουν εισέλθει παράνομα στη χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια, παρά μόνο μια διοικητική παράβαση. Και όμως, κρατούνται σε συνθήκες πολύ χειρότερες από αυτές που προβλέπει ο νόμος για τη φυλακή: χωρίς είδη υγιεινής, με πολύ λιγότερες ώρες προαυλισμού, με ελλιπέστατη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με ποσότητα και ποιότητα τροφής τέτοια που εμφανίζουν οι περισσότεροι συμπτώματα υποσιτισμού.

Απάνθρωπες συνθήκες

«Δεν θα ξεσηκωθεί ένας εισαγγελέας; Δεν τον βασανίζει η συνείδησή του τόσο ώστε, πριν παρέμβουν η αξιωματική αντιπολίτευση και η κοινωνία των πολιτών, να απαιτήσει την εφαρμογή του νόμου και να παραπέμψει τους υπευθύνους για παράβαση καθήκοντος και για παράβαση του άρθρου 137 του Π.Κ. για βασανιστήρια, όπως είναι οι απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες που έχουν διαπιστωθεί και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου;», σημείωσε η Γιάννα Κούρτοβικ από το Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα.


Δείτε επίσης:








Τρίτη 20 Αυγούστου 2013

Αμυγδαλέζα: δέκα ημέρες αποκλεισμού


Δέκατη συνεχόμενη ημέρα που δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας. Δέκατη ημέρα που δεν ερευνώνται οι καταγγελίες κακομεταχείρησης των κρατουμένων. Και κυρίως, δέκατη ημέρα που οι μετανάστες βρίσκονται αποκομμένοι από τον έξω κόσμο, και ο δικός τους λόγος παραμένει αποκλεισμένος από τη δημόσια σφαίρα.

Δέκατη ημέρα υποτονικής αλληλεγγύης, περιορισμένης ειδησεογραφίας και πληροφόρησης, αλλά και εκκωφαντικής σιωπής από φορείς που κατά τα άλλα ασχολούνται με θέματα δικαιωμάτων. Ίσως οι μετανάστες να ταιριάζουν με τις ευαισθησίες μας καλύτερα ως θύματα παρά ως εξεγερμένοι. Ή μπορείτε απλώς να μου πείτε ότι είναι Δεκαπενταύγουστος, τι άλλο θα μπορούσε να περιμένει κανείς; Τίποτα, θα σας πω, απλώς δεν ήξερα ότι η υποστήριξη των μεταναστών είναι τόσο κουραστική ώστε να χρειάζονται διακοπές από αυτήν.


Κρατούμενοι επ' αόριστον;

Δέκατη ημέρα επίσης που παραμένει χωρίς πολιτικό, νομικό, και θεσμικό αντίλογο η εξής δήλωση του αρμόδιου υπουργού: "[Σ]τέλνουμε το μήνυμα μέσα και έξω από την πατρίδα μας: Στόχος μας είναι κάθε παράνομος μετανάστης, εφόσον τα αρμόδια όργανα κρίνουν ότι δεν δικαιούται διεθνούς προστασίας, να κρατείται μέχρι να επιστρέψει στην πατρίδα του". 

Υπάρχουν δύο σημεία με ιδιαίτερη σημασία σε αυτή τη δήλωση: το πρώτο αφορά την κρίση περί διεθνούς προστασίας, και το δεύτερο τη διάρκεια της κράτησης. Ως προς το πρώτο, τα εν λόγω αρμόδια όργανα, δηλαδή η υπηρεσία ασύλου, έχει επανειλημμένα τονιστεί ότι είναι ιδιαίτερα προβληματική. Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει η Διεθνής Αμνηστία τον Οκτώβριο του 2012:

«Οι ελληνικές Αρχές πρέπει να λάβουν επειγόντως μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι αιτούντες άσυλο στην ελληνική επικράτεια, και ιδιαίτερα τα άτομα που προσπαθούν να υποβάλουν αίτηση στην Αστυνομική Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής, έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου», δήλωσε ο Μάρεκ Μαρτσύνσκι, Υποδιευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

Η Διεθνής Αμνηστία επαναλαμβάνει επί αρκετά χρόνια τις ανησυχίες της για τα σοβαρά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα όταν προσπαθούν να υποβάλουν τα αιτήματά τους για άσυλο. Οι αιτήσεις τους για άσυλο χρειάζεται να καταγραφούν από τις αστυνομικές Αρχές, έτσι ώστε να λάβουν τη ροζ κάρτα (ένα έγγραφο που αποδεικνύει ότι η αίτηση ασύλου έχει καταγραφεί). Όσοι δεν κατορθώνουν την καταγραφή του αιτήματός τους, ζουν με το φόβο της σύλληψης, της κράτησης και αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της επαναπροώθησης.

[...]

Οι αιτούντες άσυλο ξεκάθαρα αντιμετωπίζουν σοβαρότατες δυσκολίες στο να καταθέσουν επιτυχώς την αίτησή τους για άσυλο στη Αττική, ενώ όσοι δεν καταφέρνουν να κάνουν αίτηση αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο κράτησης ή/και απέλασης λόγω της μαζικής αστυνομικής καταστολής μεταναστών στην Αθήνα τον Αύγουστο και την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Η οργάνωση έχει παρακολουθήσει αρκετές υποθέσεις αιτούντων άσυλο που συνελήφθησαν κατά την διάρκεια αυτών των επιχειρήσεων. Σε δύο τέτοιες περιπτώσεις, οι αιτήσεις ασύλου καταγράφηκαν μετά από δύο μήνες κράτησης και μόνο μετά από παρεμβάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας και του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. 

Η Διεθνής Αμνηστία επανέρχεται στο ίδιο θέμα τον Μάρτιο του 2013, διαπιστώνοντας ότι η κατάσταση παραμένει προβληματική, και αναφέροντας επίσης προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που συμπέρανε ότι η χώρα δεν διέθετε αποτελεσματικό σύστημα ασύλου, και με βάση την οποία σταμάτησε η μεταφορά αιτούντων άσυλο από άλλες ευρωπαϊκές χώρες στην Ελλάδα λόγω κινδύνου σοβαρών παραβιάσεων των δικαιωμάτων τους:

Μετά από επίσκεψη στην Ελλάδα στα μέσα Φεβρουαρίου 2013 και με βάση τις πληροφορίες που ελήφθησαν τις τελευταίες εβδομάδες, η Διεθνής Αμνηστία εξακολουθεί να ανησυχεί σοβαρά για τις αποτυχίες του συστήματος ασύλου της χώρας: για τις περιορισμένες και αργές μεταρρυθμίσεις στο άσυλο, τη συστηματική κράτηση αιτούντων άσυλο, περιλαμβανομένων οικογενειών με παιδιά και ασυνόδευτων ανηλίκων, τις ανεπαρκείς συνθήκες κράτησης σε διάφορες εγκαταστάσεις μετανάστευσης, τις κακές συνθήκες διαβίωσης των αιτούντων άσυλο, περιλαμβανομένων των ασυνόδευτων ανηλίκων, και τις ρατσιστικές επιθέσεις.

[...] 

Σε μια απόφαση έπειτα από συνάντηση μεταξύ 5 και 7 Μαρτίου του 2013, η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης κάλεσε τις ελληνικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειές τους με στόχο να επιταχυνθούν οι καθυστερημένες μεταρρυθμίσεις στο σύστημα ασύλου της χώρας, ιδίως η λειτουργία της νέας Υπηρεσίας Ασύλου, και η επίλυση πρακτικών προβλημάτων σχετικά με την πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου και την εισαγωγή των αιτημάτων ασύλου από άτομα που βρίσκονται υπό κράτηση.

Η Απόφαση της Επιτροπής των Υπουργών εκδόθηκε μετά από αξιολόγηση της κατάστασης της εφαρμογής από την Ελλάδα και το Βέλγιο της δεσμευτικής δικαστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον Ιανουάριο του 2011 για την υπόθεση MSS κατά Βελγίου και Ελλάδας. [...] 

Η απόφαση M.S.S. αφορούσε έναν αφγανό αιτούντα άσυλο, τον οποίο οι βελγικές αρχές είχαν επιστρέψει στην Ελλάδα βάσει του Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ» της ΕΕ. Στην απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατέληξε στο συμπέρασμα, μεταξύ άλλων, ότι η Ελλάδα δεν διέθετε αποτελεσματικό σύστημα ασύλου στην χώρα. Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο M.S.S. στερήθηκε αποτελεσματική εξέταση του αιτήματός του για άσυλο, λόγω των μεγάλων διαρθρωτικών αδυναμιών στην ελληνική διαδικασία ασύλου. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε επίσης ότι οι συνθήκες κράτησης του MSS και οι συνθήκες εξαθλίωσης στις οποίες είχε υποβληθεί στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωσή του, ισοδυναμούσαν με εξευτελιστικές και απάνθρωπες ή με εξευτελιστική μεταχείριση, αντίστοιχα. Μετά την απόφαση για τον MSS, οι επιστροφές των αιτούντων άσυλο λόγω του «Δουβλίνο ΙΙ» στην Ελλάδα διακόπηκαν από τον Φεβρουάριο του 2011.

Τα ευρήματα για τον M.S.S. επαναλήφθηκαν από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με απόφασή του, που εκδόθηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2011. Σε δύο αλληλοσυνδεόμενες υποθέσεις, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι αιτούντες άσυλο μεταφέρονται στην Ελλάδα βάσει του Κανονισμού «Δουβλίνο ΙΙ» αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκεί.

Όπως έχω υποστηρίξει σε αυτή την ανάρτηση, η λειτουργία της διαδικασίας παροχής ασύλου δεν είναι απλώς προβληματική: αποτελεί βασικό παράγοντα αποκλεισμού των αιτούντων από τη σφαίρα της νομιμότητας, που τους εκθέτει άμεσα και ανά πάσα στιγμή στη σύλληψη, τη κράτηση, και τον εγκλεισμό. Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν καθίστανται "παράνομοι" όχι επειδή κρίθηκε μέσω της διαδικασίας ασύλου ότι δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, αλλά ακριβώς επειδή στερούνται πρόσβασης σε αυτή τη διαδικασία.

Εξίσου προβληματικό είναι και το δεύτερο σημείο που αφορά τη διάρκεια της κράτησης. Σχετικό έγγραφο του Συνήγορου του Πολίτη τον Απρίλιο του 2013 αναφέρεται στο θέμα της διοικητικής κράτησης ως εξής:

[Γ]ια τους αλλοδαπούς που αιτούνται διεθνούς προστασίας προβλέπεται στο άρθρο 13 του Π.Δ. 114/2010 ότι: «Υπήκοος τρίτης χώρας ή ανιθαγενής, που αιτείται διεθνούς προστασίας, δεν κρατείται για μόνο το λόγο ότι εισήλθε και παραμένει παράνομα στη χώρα» (παρ. 1). 

[Σ]ε περίπτωση που κριθεί σκόπιμος και αναγκαίος ο περιορισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας των αιτούντων διεθνούς προστασίας αλλοδαπών, αυτός επιβάλλεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4 του άρθρου 13 του π.δ. 114/2010 «Η κράτηση δύναται να παρατείνεται περαιτέρω, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση των οργάνων της παραγράφου 3, εφόσον εξακολουθούν οι λόγοι που την επέβαλαν σύμφωνα με την παράγραφο 2. Η παράταση αυτή της κράτησης δεν δύναται να υπερβαίνει τους δώδεκα (12) μήνες. Στις περιπτώσεις αυτές η αίτηση ασύλου εξετάζεται κατά προτεραιότητα, σύμφωνα με τις βασικές αρχές και εγγυήσεις που προβλέπονται στο άρθρο 8».  


Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθεί ότι το ζήτημα της κράτησης των αιτούντων άσυλο αλλοδαπών έχει αποτελέσει και στο παρελθόν αντικείμενο παρεμβάσεων του Συνηγόρου του Πολίτη. Αντιθέτως, διαπιστώνεται ότι οι αρμόδιες αστυνομικές αρχές συνεχίζουν την γενικευμένη πρακτική της κράτησης και μετά την υποβολή αιτήματος ασύλου. 

Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι η κράτηση των αιτούντων άσυλο αλλοδαπών έχει προκαλέσει και καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (βλ. S.D. κατά Ελλάδος, no 53541/07, 11.09.2009).  

Σύμφωνα με την ανωτέρω απόφαση διαπιστώθηκε παραβίαση του άρθρων 3 και 5 §§1 και 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου εξαιτίας της παραβίασης των απαραίτητων εγγυήσεων για τον έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης των αιτούντων άσυλο αλλοδαπών.  

Περαιτέρω και για το θέμα της κράτησης σε περίπτωση ανέφικτης επιστροφής θα πρέπει να αναφερθεί και καταδικαστική απόφαση του ΕΔΔΑ για το θέμα του χρόνου και των συνθηκών κράτησης (ΕΔΔΑ Tabesh κατά Ελλάδος, no. 8256/07, 26.11. 2009). Με την ανωτέρω απόφαση κρίθηκε μη νόμιμη η κράτηση αλλοδαπού μέχρι την εξάντληση του προβλεπόμενου χρόνου, εφόσον οι αρμόδιες αστυνομικές αρχές είχαν διαπιστώσει, μεταξύ των άλλων, ότι ο αλλοδαπός προερχόταν από χώρα στην οποία δεν ήταν δυνατόν να εκτελεσθεί η απόφαση απέλασης (σημ.: Αφγανιστάν).  

Με βάση ποιο νομικό πλαίσιο  λοιπόν ανακοινώθηκε στους μετανάστες της Αμυγδαλέζας η παράταση του εγκλεισμού τους μέχρι τους 18 μήνες; Πώς εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβασή τους στις διαδικασίες ασύλου και πώς λειτουργούν αυτές; Πόσοι αιτούνται άσυλο και γιατί κρατούνται ακόμα; Τι ακριβώς προβλέπεται για όσους δεν είναι απελάσιμοι; Και τι ακριβώς προβλέπεται για όλους τους κρατούμενους όταν συμπληρωθούν οι 18 μήνες κράτησης; Συγκεκριμένη απάντηση δεν υπάρχει, υπήρξαν όμως την προηγούμενη εβδομάδα άρθρα που υποστήριξαν ότι η συνολική πολιτική του 'Ξένιου Δία', οι μαζικές αστυνομικές επιχειρήσεις και τα κέντρα κράτησης, αποτελούν χαρακτηριστική περίπτωση ελληνικής προχειρότητας και έλλειψης σχεδιασμού, που πρακτικά οδηγεί σε αδιέξοδο. 

Φοβάμαι όμως πως δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι η υπουργική δήλωση εισάγει την έννοια της επ' αόριστον κράτησης: προσδιορίζεται η κράτηση των μεταναστών "μέχρι" να απελαθούν, αλλά δεν προσδιορίζεται το αν και πότε μπορούν να απελαθούν. Και αυτό δεν είναι 'προχειρότητα' αλλά πολιτική επιλογή που παραπέμπει στην κατάσταση εξαίρεσης: απογυμνωμένα από δικαιώματα μεταναστευτικά σώματα σε μια συνθήκη εγκλεισμού με απροσδιόριστη διάρκεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρακτική κράτησης στο Γκουαντάναμο, η οποία μπορεί να συνεχίζεται επί δεκαετία χωρίς απαγγελία κατηγορίας ή παραπομπή σε δίκη (Judith Butler, Precarious Life: The Powers of Mourning and Violence, London: Verso, 2004). 

Και από αυτή την άποψη κάθε άλλο παρά έκπληξη θα πρέπει να προκαλεί η παρομοιωση της Αμυγδαλέζας με το Γκουαντάναμο που κάνει η Ρεμπέκα Χαμς, επικεφαλής της Ομάδας των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο,
στο παρακάτω video. H Ρεμπέκα Χαμς επισκέφτηκε την Αμυγδαλέζα το Νοέμβριο του 2012 και ξανά τον Ιούνιο του 2013, διαπιστώνοντας περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών.

 

Καθόλου αυτονόητες ειδήσεις 
 

Δέκατη ημέρα επίσης που δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς συνέβει κατά την εξέγερση στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας και την καταστολή της από τα ΜΑΤ. Γνωρίζουμε μόνο τι ισχυρίζεται η αστυνομία ότι συνέβει.

H κατηγορία των ειδήσεων που στην Ελλάδα συνήθως δηλώνεται με τον όρο "αστυνομικό ρεπορτάζ" τείνει να είναι εκείνη που επηρεάζεται σε μεγαλύτερο βαθμό από τους επίσημους θεσμούς που λειτουργούν ως δημοσιογραφικές πηγές. Οι αστυνομικές αρχές και οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι βρίσκονται σε προνομιακή θέση ως προς τον καθορισμό της είδησης και αποτελούν φορείς πρωταρχικού προσδιορισμού (primary definers), κατά τον όρο των Hall et al. Λόγω θεσμικής θέσης και ισχύος διαθέτουν «μια συστηματικά δομημένη μεγαλύτερη πρόσβαση στα μέσα» που επιτρέπει στην οπτική τους να θέτει τους όρους και να αποτελεί αφετηρία κάθε περαιτέρω συζήτησης (Stuart Hall, Chas Critcher, Tony Jefferson, John Clarke and Brian Roberts, Policing the Crisis: Mugging, the State and Law and Order, London: Macmillan, 1978, σ. 58· ευρύτερα δείτε Paul Manning, News and News Sources: A Critical Introduction, London: Sage, 2000).

Πολύ δε περισσότερο στην περίπτωση γεγονότων σε συνθήκες εγκλεισμού, οι οποίες εξ ορισμού αποκλείουν την ανεξάρτητη πρόσβαση δημοσιογράφων. Το τι ακριβώς συμβαίνει μέσα σε μια φυλακή, το κρατητήριο ενός αστυνομικού τμήματος, ή ένα κέντρο κράτησης όπως αυτό της Αμυγδαλέζας, δεν καταγράφεται μέσω επιτόπιου ρεπορτάζ, αλλά μέσω δευτερογενών πληροφοριών: στην πλειοψηφία των περιπτώσεων μέσω της επίσημης (δελτία τύπου) ή/και ανεπίσημης (διαρροές) ενημέρωσης που παρέχει η αστυνομία και οι πολιτικοί της προϊστάμενοι, και των άτυπων πηγών που έχουν οι αστυνομικοί συντάκτες, δηλαδή αξιωματικών ή/και πολιτικών που γνωρίζουν προσωπικά.

Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι όλοι οι δημοσιογράφοι υιοθετούν και αναπαράγουν την επίσημη θέση, ή ότι είναι αδύνατον να υπάρξουν δημοσιεύματα με κριτικό περιεχόμενο, ή ότι αποκλείεται να δοθεί βήμα σε εναλλακτικές οπτικές, όπως  εκείνες αντιρατσιστικών ή ανθρωπιστικών οργανώσεων. Σημαίνουν όμως ότι στο βαθμό που οι επίσημοι θεσμοί  αποτελούν αποκλειστική πηγή της είδησης, ο έλεγχος της εξουσίας συναντά σοβαρά εμπόδια. Ως προς αυτό, το κρίσιμο σημείο είναι ο βαθμός στον οποίο αναδεικνύονται εναλλακτικές οπτικές επί των πρωτογενών γεγονότων στη δημόσια σφαίρα. Και από αυτή την άποψη η πρόσβαση στους χώρους κράτησης στην Αμυγδαλέζα, και η δημοσιοποίηση του λόγου των μεταναστών, έχει αποφασιστική σημασία όχι μόνο ως προς τα εν λόγω γεγονότα, αλλά και ως προς τη διαφάνεια και τη λογοδοσία της εξουσίας. 
 
Ως προς το θέμα της πρόσβασης στην Αμυγδαλέζα, παραθέτω τη άποψη αντιπροσωπείας που τη ζήτησε και δέχτηκε την άρνηση της αστυνομίας:

Για δεύτερη συνεχόμενη φορά, το Αρχηγείο της Αστυνομίας απέρριψε το αίτημα αντιπροσωπείας του ΣΥΡΙΖΑ και οργανώσεων για τα δικαιώματα των μεταναστών να επισκεφθούν το κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας, επικαλούμενο, προσχηματικά, λόγους ασφάλειας της ίδιας της αντιπροσωπείας. Θυμίζουμε ότι την πρώτη φορά που η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να επισκεφθεί το στρατόπεδο συγκέντρωσης μεταναστών και προσφύγων στην Αμυγδαλέζα μετά την εξέγερση που ξέσπασε εκεί (14/8), η είσοδος επιτράπηκε μόνο στον βουλευτή Δ. Τσουκαλά, στον οποίο δεν δόθηκε η δυνατότητα να έρθει σε επαφή με τους ίδιους τους κρατούμενους.
Παράλληλα, συνεχίζουν να παρεμβάλλονται ανυπέρβλητα εμπόδια στην επικοινωνία των έγκλειστων με δικηγόρους, με αποτέλεσμα να είναι πλήρως απομονωμένοι. Όλα αυτά εντείνουν τις ανησυχίες μας ότι συνεχίζεται απαράλλακτη η εκδικητική μεταχείρισή τους μετά την εξέγερση, κάτι που σημαίνει ότι οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο που κρατούνται εκεί επ’ αόριστον κατά παράβαση του εθνικού και ενωσιακού δικαίου, χωρίς να τους βαρύνει κανένα έγκλημα, συνεχίζουν να παραμένουν κλειδωμένοι σε κοντέινερ υπό συνθήκες αφόρητης ζέστης, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και πιθανότατα χωρίς καν τη δυνατότητα προαυλισμού, ενώ υπάρχουν πληροφορίες για ξυλοδαρμούς κάποιων από αυτούς.

Το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, που διεκδικεί τη μεταφορά των μεταναστών και των προσφύγων σε ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας, με ανθρώπινους όρους διαμονής, αποφάσισε τα εξής: α) να υποβάλλει νέο αίτημα επίσκεψης στο στρατόπεδο της Αμυγδαλέζας για την Τετάρτη 21/8. β) Να διοργανώσει συνέντευξη τύπου για τις συνθήκες που επικρατούν στα κέντρα κράτησης την Πέμπτη 22/8. γ) Να εξετάσει όλα τα μέσα πολιτικής και νομικής συμπαράστασης στους κρατούμενους της Αμυγδαλέζας και στους συλληφθέντες της εξέγερσης. 

Σάββατο 17 Αυγούστου 2013

Στέρηση προαυλισμού και άρνηση πρόσβασης στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας


Με πολυήμερη στέρηση του προαυλισμού και παρακώλυση της, έτσι κι αλλιώς, πολύ περιορισμένης επικοινωνίας τους με δικηγόρους αντιμετώπισε η αστυνομία τους έγκλειστους της Αμυγδαλέζας μετά την εξέγερση του Σαββάτου, επιλέγοντας να κινηθεί τελείως αντίθετα από τις κατευθύνσεις οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φορέων, που ζητούν επιτακτικά να βελτιωθούν οι απαράδεκτες συνθήκες κράτησης και να σταματήσει ο παρατεταμένος εγκλεισμός των μεταναστών χωρίς χαρτιά.

Μέχρι τουλάχιστον το απόγευμα της παραμονής του Δεκαπενταύγουστου, σχεδόν 190 ώρες μετά την εξέγερση, οι κρατούμενοι παρέμεναν κλεισμένοι στα κοντέινερ με κλειστά παράθυρα, χωρίς κλιματισμό, μια που το ρεύμα είναι κομμένο, με θερμοκρασίες που πλησίαζαν το μεσημέρι τους 40 βαθμούς σε ανοιχτό χώρο και πιθανότατα τους 50 μέσα στα κοντέινερ. Το πρωί της ίδιας ημέρας, αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ (ο βουλευτής Δημήτρης Τσουκαλάς, το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας Μάνια Μπαρσέφσκι και μέλη του Τμήματος Δικαιωμάτων) και εκπρόσωποι της Κίνησης «Απελάστε τον Ρατσισμό», της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων και του Δικτύου για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, μαζί με δημοσιογράφους, επιχείρησαν να επισκεφτούν το κέντρο κράτησης, ύστερα από προφορική συνεννόηση με υψηλόβαθμους αξιωματικούς της αστυνομίας. Υστερα από περίπου δύο ώρες αναμονή έξω από την κεντρική πύλη, πληροφορήθηκαν πως αργά το προηγούμενο βράδυ είχε σταλεί με φαξ απορριπτικό εισόδου. Η αστυνομία επικαλείται λόγους ασφαλείας της αντιπροσωπείας, καθώς συνεχίζονται οι εργασίες αποκατάστασης στο στρατόπεδο, οι οποίες εκτίμησε ότι θα ολοκληρωθούν τη Δευτέρα.

Τους ίδιους λόγους επικαλέστηκε η αστυνομία για τη στέρηση προαυλισμού. Οπως είπε ο αρχηγός της στον Δημήτρη Τσουκαλά, τον μόνο στον οποίο επιτράπηκε με τα πολλά η είσοδος λόγω της βουλευτικής του ιδιότητας, ο προαυλισμός θα πραγματοποιούνταν το ίδιο απόγευμα, από τις 6 μέχρι τις 8, μπροστά στον κίνδυνο θερμοπληξίας των κρατουμένων. Πάντως, δικηγόρος ο οποίος, ύστερα από συνεχείς αλλαγές του επισκεπτηρίου από την αστυνομία, κατάφερε να μπει στο στρατόπεδο περίπου στις 7 το απόγευμα, διαπίστωσε ότι οι κρατούμενοι παρέμεναν κλεισμένοι στα κοντέινερ.

Απομόνωση

«Η απαγόρευση της επικοινωνίας με τους κρατούμενους στο κολαστήριο της Αμυγδαλέζας συνιστά μέτρο περαιτέρω απομόνωσής τους. Τόσο η απαγόρευση αυτή, όσο και τα έργα “αποκατάστασης”, που κατά κύριο λόγο αφορούν την ενίσχυση της φύλαξης, ούτε καν τώρα δηλαδή τη βελτίωση των συνθηκών μιας ούτως ή άλλως παράνομης κράτησης, συνιστούν μέτρα εκδίκησης και προληπτικής καταστολής των κρατούμενων: οι θεματοφύλακες της ασφάλειας δεν συγχωρούν στους κρατούμενους ότι διεκδίκησαν το δικαίωμά τους στη ζωή και την ελευθερία», αναφέρει ανακοίνωση της αντιπροσωπείας, που δηλώνει ότι θα επισκεφτεί ξανά την Αμυγδαλέζα τη Δευτέρα.

Την ίδια ώρα, τον δρόμο της προφυλάκισης έπαιρναν άλλοι 12 κρατούμενοι που είχαν οδηγηθεί στον ανακριτή κατηγορούμενοι για την εξέγερση. Συνολικά 24 κρατούμενοι αντιμετωπίζουν κατηγορίες κακουργηματικού και πλημμεληματικού χαρακτήρα: στάση κρατουμένου, απόπειρα απόδρασης και απόδραση, εμπρησμός με κίνδυνο της ανθρώπινης ζωής, επικίνδυνη σωματική βλάβη, εξύβριση.

Στο θέμα των κέντρων κράτησης αλλοδαπών επανήλθε ο Συνήγορος του Πολίτη, επαναλαμβάνοντας στο ακέραιο την ακόλουθη επισήμανση που είχε απευθύνει στην ΕΛ.ΑΣ., διαψεύδοντας όσους φαντασιώνονται συνθήκες «φιλοξενίας» στα κέντρα: «Η αστυνομία αδυνατεί να διασφαλίσει συνθήκες που να διασφαλίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των κρατουμένων, διότι οι χώροι αστυνομικής κράτησης αλλοδαπών έχουν μεταβληθεί σε ιδιότυπες φυλακές, δεδομένου του μεγάλου και συνεχώς διογκούμενου αριθμού κρατουμένων που κρατούνται για πολλούς μήνες».

Συνεχίζει ο Συνήγορος: «Οι πρόσφατες ταραχές στην Αμυγδαλέζα επιβεβαιώνουν δυστυχώς την επισήμανση της Ανεξάρτητης Αρχής ότι η διοικητική κράτηση πρέπει να περιοριστεί στο απολύτως αναγκαίο χρονικά μέτρο εν όψει απέλασης / απομάκρυνσης, αντί για τον γενικευμένο και σοβαρό περιορισμό της προσωπικής ελευθερίας αλλοδαπών με αβέβαιο χρόνο λήξης, που στην πράξη αποτελεί σήμερα τον κανόνα».

Στην εξέγερση της Αμυγδαλέζας αναφέρθηκε και η Διεθνής Αμνηστία με δημόσια δήλωσή της. Εκφράζει «για μια ακόμη φορά τη βαθιά ανησυχία της για τις παρατεταμένες περιόδους κράτησης των παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο και τις πολύ κακές συνθήκες κράτησης σε διάφορους χώρους κράτησης μεταναστών και σε αστυνομικά τμήματα στην Ελλάδα».

Ανακοίνωση έβγαλε και η Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών: «Αναμένουμε τους δικαστές που θα ορθώσουν το ανάστημά τους και θα σταματήσουν τη διολίσθηση αυτού του τόπου σε σκοτεινούς δρόμους, θυμίζοντας το παράδειγμα του δικαστηρίου της Ηγουμενίτσας που πριν μερικούς μήνες απάλλαξε από κατηγορία απόδρασης άλλους κρατούμενους σε παρόμοιες συνθήκες κράτησης».


Δείτε επίσης:



Κέντρα κράτησης μεταναστών – Αποθήκες ψυχών και σωμάτων
Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα  Προσφύγων και Μεταναστών, 14.08.2013

Επίσκεψη ΣΥΡΙΖΑ στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Αμυγδαλέζας
LEFT.gr, 14.08.2013

Συστηματικοί βασανισμοί των εξεγερμένων της Αμυγδαλέζας σε Π. Ράλλη και Α.Τ. Μενιδίου
Κίνηση «Ενωμένοι Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή»

Χτυπημένοι έφτασαν στην Ευελπίδων οι "κολασμένοι" της Αμυγδαλέζας
Ε. Λαζαρίδου, Η Αυγή, 14.08.2013