Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

Πλατεία Βικτωρίας: παιχνιδότοποι αλληλεγγύης ενάντια στο ρατσισμό και την εμπορευματοποίηση



Κάθε μήνα στην πλ. Βικτωρίας διοργανώνονται οι παιχνιδότοποι, μια εκδήλωση για τα παιδιά με χειροτεχνίες, εργαστήρια κατασκευών, διαδραστικά παιχνίδια, τραγούδι και μουσική. Για 4ο συνεχή μήνα, παιδιά, γονείς, δάσκαλοι/ες –και όχι μόνο– μαζί με τη συνέλευση των κατοίκων επιχειρούν να αποσπάσουν τον χώρο της πλατείας από τη μιζέρια και την αθλιότητα, να τον μετατρέψουν σε ένα χώρο ζωντανό και ελεύθερο, να συγκροτήσουν μια γιορτή που επιχειρεί να ξαναδώσει στη γειτονιά την αίσθηση της κοινότητας, της συνύπαρξης, της αλληλεγγύης.

Στο κέντρο της γιορτής βρίσκονται τα παιδιά: τα παιδιά ως το πιο ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, αλλά και τα παιδιά ως περιθωριοποιημένος πληθυσμός, εξόριστα από τον δημόσιο χώρο, τις πλατείες, τους δρόμους και τις αλάνες. Τα παιδιά, φυλακισμένα στο σπίτι, εγκλωβισμένα σε ένα αστικό περιβάλλον ξένο και αλλότριο γι’ αυτά, στερημένα τόσο από ελεύθερο χρόνο μέσα σε ένα σχολείο-μηχανή όσο και από τις κοινωνικές σχέσεις που χάθηκαν μαζί με την αίσθηση της γειτονιάς. Σε μια περιοχή χωρίς ούτε μία παιδική χαρά –με δύο θλιβερές εξαιρέσεις: την περίφρακτη και αχρησιμοποίητη πλέον παιδική χαρά στη συμβολή Φυλής και Φερρών που κατασκεύασαν οι Atenistas για τις ανάγκες των δημοσίων σχέσεών τους με τα ΜΜΕ και τον μηχανισμό του Καμίνη και, φυσικά, την παιδική χαρά του Αγ. Παντελεήμονα. Το ζωντανό δηλαδή μνημείο της φασιστικής ματιάς και αντίληψης για τα παιδιά, για τη γειτονιά, τον κόσμο: «καθαροί» και αποστειρωμένοι χώροι –με μια λέξη, νεκροί.

Η γιορτή στέκεται στον αντίποδα των επιλογών της εξουσίας: της μετατροπής της πλατείας σε κατεχόμενη ζώνη από έναν αστυνομικό στρατό και της σκληρής εμπορευματοποίησης κάτω από τα σχέδια του Δήμου για την «ανάπλαση» (όπου ανάπλαση σημαίνει την μετατροπή της πόλης σε μια απέραντη καφεδούπολη που θα ξεκινάει από το Σύνταγμα, θα περνάει από την Ομόνοια και θα καταλήγει στην πλ. Βικτωρίας σε διασύνδεση με το Ψυρρή, το Μοναστηράκι, το Θησείο, τα Πετράλωνα, το Γκάζι και το Μεταξουργείο). Και είναι ιδιαίτερα αφιερωμένη σε όλα εκείνα τα παιδιά μεταναστών που τη ζωντάνευαν εδώ και δύο χρόνια και που εκδιώχτηκαν μαζί με τους γονείς τους απ’ αυτήν με τις επιχειρήσεις του «ξένιου Δία». Που μαθαίνουν από τα πιο μικρά τους χρόνια να ζουν μέσα σε ένα περιβάλλον φόβου και αγωνίας. Που γι’ αυτά δεν υπάρχουν παρά τέσσερεις τοίχοι και μια τηλεόραση.

Και αν υπάρχει κάτι σημαντικό σε αυτές τις γιορτές είναι ακριβώς τα περιεχόμενά τους: η άρνηση του ρατσισμού και του φασισμού, αλλά και του, παντελώς ηλίθιου, διαχωρισμού του φύλου, η ανάμιξη ντόπιων και μεταναστών, η εκπαίδευση στην ελευθερία. Τα παιδιά είναι το μοναδικό μέλλον αυτού του κόσμου. Αυτό που οφείλουμε όχι απλά να υπερασπιστούμε, αλλά να κατασκευάσουμε τις δυνατότητες για να υπάρξει.

Τρίτη 25 Μαρτίου 2014

Κατάσταση εξαίρεσης: επ' αόριστον κρατούμενοι μετανάστες




Η πρόσφατη γνωμοδότηση αριθμ. 44/2014, με την οποία το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε υπέρ της δυνατότητας να παραταθεί η κράτηση των υπό απέλαση / επιστροφή στη χώρα καταγωγής τους τελούντων αλλοδαπών, υπό τη μορφή της επιβολής σε αυτούς του μέτρου υποχρεωτικής διαμονής στο χώρο κρατήσεως, έως ότου ο αλλοδαπός απομακρυνθεί από τη χώρα, αποτελεί δυστυχώς μια νομική εκτροπή που έρχεται όχι μόνο να θεσμοποιήσει την μακρόχρονη κράτηση μεταναστών προς απέλαση, αλλά να την καταστήσει πλέον αόριστη έως ότου αυτή επιτευχθεί.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 76 του ν. 3386/2005, όπως τροποποιήθηκε το καλοκαίρι του 2009 επί υπουργίας Δένδια στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και μετέπειτα του άρθρ. 30 του ν. 3907/2011, αλλοδαπός ο οποίος υπόκειται σε διαδικασία απέλασης / επιστροφής στη χώρα καταγωγής του δύναται να κρατείται για την εκτέλεση της απομάκρυνσης έως ανώτατο όριο 6 μηνών. Σε εξαιρετικές δε περιπτώσεις, τότε δύναται η κράτηση αυτή να παραταθεί για ακόμη 12 μήνες. Η εφαρμογή της ως άνω δυνατότητας κράτησης για συνολικό διάστημα έως 18 μηνών, ήταν έτσι κι αλλιώς προβληματική από απόψεως συμφωνίας με τις διεθνείς συμβάσεις που δεσμεύουν τη χώρα, και ιδίως με το άρθρο 5 της ΕΣΔΑ που επιτάσσει, για να θεωρείται αυτή δικαιολογημένη, να είναι σε εξέλιξη διαδικασία απέλασης, η οποία να είναι πραγματοποιήσιμη και εφικτή σε ένα ορατό χρονικό ορίζοντα. Παλαιότερα δε το ανώτατο διάστημα κράτησης ήταν το τρίμηνο, ενώ πληθώρα σχετικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, είχαν κρίνει παράνομη την κράτηση για διαστήματα ακόμη και μερικών εβδομάδων, όταν δεν προβλεπόταν εκτέλεση της απόφασης απέλασης σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Ήδη από τον Αύγουστο του 2012 και με την έναρξη της επιχείρησης Ξένιος Δίας η κυβέρνηση, κλείνοντας το μάτι στη Χρυσή Αυγή, εφάρμοσε πολιτική καθολικής κράτησης των παράνομα διαμενόντων ή εισερχομένων αλλοδαπών με κατά κανόνα εξάντληση του μέγιστου χρονικού διαστήματος κράτησης των 18 μηνών. Γι’ αυτό το σκοπό εγκαινίασε νέα κέντρα κράτησης όπου συγκεντρώνονται για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα χιλιάδες αλλοδαποί, εκ των οποίων πολλών η απομάκρυνση δεν είναι εφικτή, κάτι που δικαιολογεί τη χρήση του όρου «στρατόπεδα συγκέντρωσης». Απώτερος σκοπός, είναι η μεγάλη διάρκεια της κράτησης, σε συνδυασμό με τις παγίως αναγνωριζόμενες διεθνώς εξευτελιστικές συνθήκες κράτησης που έχουν οδηγήσει σε αλλεπάλληλες εξεγέρσεις στα κέντρα κράτησης, να εξαναγκάσει τους υπό απέλαση τελούντες να συνδράμουν οι ίδιοι στην «οικειοθελή» απομάκρυνσή τους, συνήθως με την έκδοση με πρωτοβουλία των ιδίων ταξιδιωτικών εγγράφων, που οι διπλωματικές αρχές των χωρών καταγωγής αρνούνται να εκδώσουν. Χρησιμοποιήθηκε έτσι η αύξηση της διάρκειας της κράτησης ως μέσο εξαναγκασμού των μεταναστών να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους, όταν έχουν εγκαταλείψει αυτές χωρίς δυνατότητα επιστροφής, επενδύοντας σε ένα μέλλον που θα τους σώσει από πολέμους ή και από την πείνα. Τον Φεβρουάριο φέτος συμπληρωνόταν το 18μηνο για 300 ανθρώπους που δεν είχαν απελαθεί, ενώ 7.500 κρατούντο για τον ίδιο λόγο σε διάφορα αστυνομικά κρατητήρια. Εκ μέρους της αστυνομικής αρχής ζητήθηκε η γνώμη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους για τη δυνατότητα επιβολής προθεσμίας προς αναχώρηση 7 ημερών, και για τη δυνατότητα νέας κράτησης (για άλλους 18 μήνες!) σε περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης αυτής, έτσι ώστε να παρακαμφθεί η υποχρέωση χορήγησης αναβολής απομάκρυνσης αυτών που συμπληρώνουν ανώτατο διάστημα κράτησης σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 3907/2011, που ήταν η μόνη επιβεβλημένη νομικά.

Και εδώ το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους προέβη σε μία νέα νομική εκτροπή. Αγνοώντας προηγούμενη απόφαση του ΕΔΔΑ (απόφαση John κατά Ελλάδας 10-5-2007, σ. 33), αλλά και σχετικά πορίσματα του Συνηγόρου του Πολίτη (όπως το από Σεπτεμβρίου 2006) που είχαν χαρακτηρίσει παράνομη την παράταση ή την εκ νέου κράτηση προς απέλαση μετά τη συμπλήρωση του ανώτατου χρονικού ορίου διάρκειας αυτής, γνωμοδότησε ότι δύναται η κράτηση αυτή να πάρει τη μορφή του περιοριστικού μέτρου της υποχρεωτικής διαμονής στον χώρο κρατήσεως. Δυστυχώς η ως άνω γνωμοδότηση δεν αντέχει σε καμία νομική ή κοινή λογική, και κείται καταφανώς εκτός ορίων νομιμότητας, υπακούοντας προφανώς σε αστυνομικές λογικές.

Με τη γνωμοδότηση αυτή, οι υπό απέλαση τελούντες αλλοδαποί θα κρατούνται επ’ αόριστον έως ότου εκτελεσθεί η απέλασή τους από τη χώρα. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν αυτό το μέτρο μπορεί να επιβληθεί και στους χρεοφειλέτες του δημοσίου, έως ότου ξεπληρώσουν τα χρέη τους, στους τοξικομανείς, έως ότου αποβάλουν την έξη τους, και σε όλες τις άλλες κατηγορίες πολιτών, στις οποίες το κράτος επιβάλλει μια υποχρέωση, που δεν μπορεί να εκτελέσει, εξαναγκάζοντας τους ιδίους να εκτελέσουν αυτή. Θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν με την ίδια τη λογική της γνωμοδότησης του ΝΣΚ, ότι δηλαδή αν αφεθούν ελεύθεροι οι μετανάστες που στερούνται μέσων διαβίωσης θα προκύψει κίνδυνος για τη δημόσια τάξη, θα πρέπει να μαζευτούν στα στρατόπεδα "συγκέντρωσης" και όλοι οι άστεγοι και πένητες που υπάρχουν στις πόλεις μας, θύματα της οικονομικής κρίσης.

Πρέπει να αναλογισθούμε αν αυτό είναι το μέλλον της χώρας μας. Μια χώρα με στρατόπεδα κράτησης, με ανάπτυξη μέσω της ίδρυσης νέων χώρων κράτησης και με δεσμοφύλακες αντί για ελεύθερους ανθρώπους.

Με λύπη και αγανάκτηση διαπιστώνουμε ότι οι απόψεις ακραίων ρατσιστικών ομάδων που βρίσκονται πλέον ενώπιον της Δικαιοσύνης, έχουν εμποτίσει ακόμη και ανώτατους λειτουργούς του Κράτους που όφειλαν εκ θέσεως να προασπίζουν τη νομιμότητα, να υπερασπίζονται το Κράτος Δικαίου και να σέβονται τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Καλούμε τους δικαστικούς λειτουργούς, οι οποίοι και εκ του νόμου και εκ της θέσεώς τους, οφείλουν να ελέγξουν τη νομιμότητα των αποφάσεων παράτασης κράτησης που τυχόν εκδοθούν σε συμμόρφωση με την ως άνω γνωμοδότηση, να αντιδράσουν. Για να μην οδηγηθούμε σε μία ακόμα κατάσταση σοβαρής παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων για χάριν της θολής έννοιας του «δημόσιου συμφέροντος» που νομιμοποιεί ένα καθεστώς εξαίρεσης και οδηγεί σε ακραίες και επικίνδυνες πολιτικές. 

 Δείτε επίσης:



 Δημοσιεύματα:


Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

Επιστροφή στη Μανωλάδα: η κανονικότητα της εκμετάλλευσης των μεταναστών


Οι ακραίες συνθήκες εργασιακής εκμετάλλευσης του μεταναστευτικού πληθυσμού κάθε άλλο παρά άγνωστες είναι· κατά συνέπεια κινητοποιήσεις συνδικαλιστικού χαρακτήρα και αναλύσεις για την εργατική τάξη έχουν κατά τη γνώμη μου βαρύτητα στο βαθμό που προσδιορίζεται η θέση των μεταναστών και των μεταναστριών σε αυτές με όρους ισότιμης συμμετοχής. Ο ρατσισμός καλλιεργεί την τεχνητή διάσπαση των εργαζομένων σε 'ντόπιους' και 'ξένους' συντηρώντας την εκμετάλλευση όλων· αντίθετα, η συνάρθρωση των εργαζομένων πάνω και πέρα από εθνικούς διαχωρισμούς αποτελεί έμπρακτη αναγνώριση της κοινότητας της θέσης τους στο πεδίο της παραγωγης, και ταυτόχρονα σημαντικό παράγοντα αντιμετώπισης του ρατσιστικού μίσους και της βίας που το συνοδεύει.

Με άλλα λόγια, οι μετανάστες και οι μετανάστριες δεν είναι άυλες ή αφηρημένες υποκειμενικότητες, ώστε να ταιριάζουν βολικά στις όποιες δικές μας ευαισθησίες· ούτε οι τελευταίες έχουν βαρύτητα αν παραμένουν επιλεκτικές και πειθήνια σιωπηλές έναντι των συνθηκών εργασιακής εκμετάλλευσης και καταπίεσης που υφίσταται ο μεταναστευτικός πληθυσμός. Από αυτή την άποψη, η αποτελεσματική λειτουργία της διαδικασίας παροχής ασύλου και η νομιμοποίηση μέσω αδειών παραμονής και εργασίας, και παράλληλα η συνδικαλιστική οργάνωση και διεκδίκηση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας για όλους τους εργαζόμενους ανεξαρτήτως εθνικότητας, είναι αυτονόητα ζητούμενα μιας πολιτικής δικαιωμάτων, ιδιαίτερα σε περίοδο κρίσης. Διαφορετικά φοβάμαι πως εξ αντικειμένου αποδεχόμαστε τη μεταχείρηση των μεταναστών και των μεταναστριών ως 'δεύτερης κατηγορίας' ανθρώπων και εργαζομένων, αναλώσιμων και εκμεταλλεύσιμων αντίστοιχα. Και τότε καμία βία εναντίον τους δεν έχουμε δικαίωμα να μας εκπλήσσει.

Η ένοπλη βία κατά των μεταναστών που ζήτησαν τα δεδουλευμένα τους τον περασμένο Απρίλιο στη Μανωλάδα έφερε στην επιφάνεια της επικαιρότητας - αν και μόνο πρόσκαιρα - συνθήκες εκμετάλλευσης που μόνο ως ακραίες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Ένα χρόνο αργότερα, καταγγέλλεται ότι τα δεδουλευμένα δεν έχουν καταβληθεί, ούτε οι θύτες έχουν τιμωρηθεί - αντίθετα, είναι τα θύματα που βρίσκονται στο στόχαστρο αστυνομίας και εργοδοτών. Με άλλα λόγια, οι συνθήκες δεν φαίνεται να έχουν μεταβληθεί, όπως δεν είχαν άλλωστε μεταβληθεί ούτε μετά το 2007, όταν η περίπτωση της Μανωλάδας ήρθε στο φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά.   

Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι αυτή τη φορα δε θα χρειαστεί να τραυματιστούν μετανάστες από σφαίρες, να κακοποιηθούν, ή να συρθούν δεμένοι πίσω από δίκυκλα, για να το συνειδητοποιήσουμε.



 

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014

Οροθετικές γυναίκες και κατάσταση εξαίρεσης


Η διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών τον Απρίλη του '12, ως πολιτικό γεγονός με πολυεπίπεδες και διαπλεκόμενες διαστάσεις, θα λέγαμε ότι είναι από εκείνα τα σημεία που εισηγούνται την ανάδυση του νέου ολοκληρωτικού κράτους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρξε προηγουμένως μακρόχρονη προεργασία -η ακροδεξιά ρητορική και πρακτικές προηγήθηκαν επί μακρόν. Αποτελεί χαρακτηριστικό σημείο της επιθετικότητας της βιοπολιτικής του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης και η αποσημειολόγησή του αποκαλύπτει βασικές πτυχές των νεοφιλελεύθερων πολιτικών ως προς τη διαχείριση πληθυσμών σε περιβάλλον διαρκούς κρίσης.

Το σύγχρονο κυνήγι των μαγισσών εξελίχθηκε τον Απρίλη του'12, ενώ έχει ενεργοποιηθεί η μόνιμη και σταθερή "κατάσταση έκτακτης ανάγκης". Είναι ίσως σκόπιμο να αναφερθούμε σε βασικά χαρακτηριστικά αυτής της συνθήκης, αφού πολλά από αυτά φαίνεται να πραγματώνονται στη δίωξη των οροθετικών. Σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης λαμβάνονται μια σειρά από οικονομικά και κατασταλτικά μέτρα, με στόχο την πλήρη εκπειθάρχηση και τον ακαριαίο και αιφνιδιαστικό εξανδραποδισμό μεγάλων κοινωνικών κομματιών. Σύμφωνα με τα νομικά λεξιλόγια, «κατάσταση εξαίρεσης» ορίζεται το δικαίωμα της εξουσίας να αποφασίζει την αναστολή της κανονικότητας που εγγυώνται οι νόμοι και το σύνταγμα μπροστά στον εκάστοτε κίνδυνο πολέμου, επανάστασης, τρομοκρατίας ή οικονομικής κατάρρευσης. Στην περίοδο που διανύουμε η εξαίρεση έχει γίνει πρότυπο άσκησης της εξουσίας. Το νομικό πλαίσιο, με βάση το οποίο δομήθηκαν τα κοινωνικά συμβόλαια, αναστέλλεται αλλά η αναστολή αυτή εμφανίζεται όχι ως απόκλιση από το «δίκαιο» αλλά ως ο βέλτιστος τρόπος εφαρμογής του. Σε συνθήκη διαρκούς εξαίρεσης, η εξουσία δεν καταφέρνει αναδιαρθρώσεις μόνο σε πολιτικό, οικονομικό και κατασταλτικό επίπεδο, αλλά επανακαθορίζει το «κοινωνικό», τον κοινωνικά αποδεκτό αξιακό κώδικα στη βάση της τάξης και του νόμου, ενισχύοντας την εθνο-πατριωτική ρητορεία, το ρατσισμό και την ξενοφοβία. Η ασφάλεια, η τάξη και η επιβολή της νομιμότητας αποτελούν τη νέα ιεροποιία της εποχής, και ταυτόχρονα μέσα από την εκπλήρωσή τους γίνονται τα νέα πεδία απόσπασης κοινωνικών συναινέσεων. Η διάχυση του φόβου και της ανασφάλειας αποτελεί βασικό εργαλείο για την εκπειθάρχηση των υπηκόων, για την εφαρμογή «έκτακτων σχεδίων» και το μούδιασμα των κοινωνικών αντιστάσεων. Αναδιευθετούνται συνολικά οι κοινωνικές σχέσεις και εισάγονται προς εμπέδωση λογικές αξιοβίωτης και μη ζωής. Γιατί η  δικτατορία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών δεν αφορά μόνο στην καπιταλιστική οικονομία της αγοράς αλλά και στην απροσχημάτιστη και με επιθετικούς όρους εισαγωγή των νόμων της αγοράς εντός του «κοινωνικού». Υπό αυτό το πρίσμα, η ζωή διεξάγεται με τους δαρβινικούς όρους της «φυσικής επιλογής»: όσοι/ες δεν τα βγάζουν πέρα, όσοι/ες δεν προσαρμόζονται, δεν ακολουθούν τα κυρίαρχα στάνταρντ, όσοι/ες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του εθνο-νεοφιλελεύθερου δόγματος, αποβάλλονται ως παρίες και παρείσακτοι/ες.


Δείτε επίσης:
 
Αθώωση των φυλακισμένων οροθετικών γυναικών


Σάββατο 1 Μαρτίου 2014

Combat Paper Project: τέχνη και πόλεμος

Drew Matott & Drew Cameron, Heaven's Ascent, 2010  [combatpaper.org]



Μέσα από εργαστήρια χαρτοποιίας, βετεράνοι χρησιμοποιούν τις στολές που φορούσαν στη θητεία τους  για να δημιουργήσουν έργα τέχνης. Οι στολές κόβονται, γίνονται πολτός και μορφοποιούνται σε φύλλα χαρτιού. Οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούν τη μετασχηματιστική διαδικασία παραγωγής χαρτιού για να επανακτήσουν τις στολές τους ως τέχνη και να εκφράσουν τις εμπειρίες τους με το στρατό.

[...]

«Η ιστορία της ίνας, το αίμα, ο ιδρώτας και τα δάκρυα, οι μήνες της κακουχίας και η ωμή βία κρατούνται μέσα σε αυτές τις παλιές στολές. Οι στολές συχνά γίνονται κάτοικοι ντουλαπιών ή κιβωτίων στη σοφίτα. Η επαναδιαμόρφωση αυτής της σχέσης υποταγής, του πολέμου και της θητείας, σε κάτι συλλογικό και όμορφο είναι η έμπνευσή μας».     
Drew Cameron,  2007
 

Chris Arendt, Standard Operating Procedure, 2010  [combatpaper.org]


Δείτε επίσης:





Brandon Israels , Rifle Bouquet, 2010  [combatpaper.org]