Παρασκευή 25 Απριλίου 2014

Αστυνομική βία και νεοναζισμός στην Ελλάδα



Μέχρι τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους περίπου 50 άτομα, συμπεριλαμβανομένων του αρχηγού της Χρυσής Αυγής, δύο αστυνομικών και πέντε βουλευτών, είχαν συλληφθεί και κατηγορηθεί για διάφορα αδικήματα, από δολοφονίες και την πρόκληση εκρήξεων μέχρι εκβιασμούς. Διαπιστώθηκε ότι δέκα αστυνομικοί είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με εγκληματικές δραστηριότητες οι οποίες έχουν αποδοθεί σε μέλη της Χρυσής Αυγής.
 
Σήμερα η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας Κράτος εν κράτει: Κουλτούρα κακομεταχείρισης και ατιμωρησίας στην ελληνική αστυνομία εκθέτει τις πολλές και συνεχιζόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μέλη των σωμάτων ασφαλείας. Στην έκθεση εξετάζονται λεπτομερώς οι ρίζες και η φύση του ελλείμματος λογοδοσίας της ελληνικής αστυνομίας, καθώς και η αποτυχία της να διεξάγει άμεσες, διεξοδικές και αμερόληπτες έρευνες σχετικά με τις καταγγελίες.

«Η έρευνά μας δείχνει ότι η αποτυχία στην περίπτωση της Χρυσής Αυγής αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Ο παγιωμένος ρατσισμός, η χρήση υπερβολικής βίας και η βαθιά ριζωμένη κουλτούρα ατιμωρησίας αποτελούν μάστιγα για την ελληνική αστυνομία. Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής να αναγνωρίσουν -και πόσω μάλλον να αντιμετωπίσουν- τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από αστυνομικούς και τη συνεχιζόμενη ατιμωρησία», δήλωσε η Jezerca Tigani, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

«Είναι επείγουσα η ανάγκη να γίνουν βαθιές μεταρρυθμίσεις στον τρόπο επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου μηχανισμού διερεύνησης καταγγελιών για την αστυνομία, ο οποίος θα διερευνά ισχυρισμούς για παράνομη συμπεριφορά αστυνομικών. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στις δομές επιβολής του νόμου.»

Η Διεθνής Αμνηστία τεκμηριώνει εδώ και πολλά χρόνια την παράνομη συμπεριφορά αστυνομικών στην Ελλάδα. Νέα έρευνα της οργάνωσης εξετάζει την κατάσταση των δύο τελευταίων ετών και καταλήγει στο ότι τα πράγματα παραμένουν ζοφερά.

Στα τέλη Μαρτίου 2014 ένας κρατούμενος βρέθηκε νεκρός στην απομόνωση στις Φυλακές Νιγρίτας λίγο μετά τη μεταφορά του εκεί. Σύμφωνα με αναφορές, η αυτοψία αποκάλυψε ότι είχε κακοποιηθεί περισσότερες από μία φορές. Ασκήθηκαν διώξεις, μεταξύ άλλων, και για βασανιστήρια, κατά σωφρονιστικών υπαλλήλων, στις φυλακές Νιγρίτας αλλά και κατά παντός υπευθύνου στις Φυλακές Μαλανδρίνου, από όπου είχε μεταφερθεί.

Τα τελευταία τρία χρόνια έχει σημειωθεί δραματική αύξηση των επιθέσεων μίσους εναντίον προσφύγων και μεταναστών. Εγκλήματα μίσους έχουν καταγραφεί και κατά της κοινότητας των Ρομά και της κοινότητας των ΛΟΑΤΙ. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, μέλη των σωμάτων ασφαλείας έχουν αποτύχει να εμποδίσουν τέτοιες επιθέσεις ή να διερευνήσουν το κίνητρο μίσους πού κρύβεται πίσω από τις επιθέσεις.

«Με τις ενέργειές της η ελληνική αστυνομία ανέχεται τη δράση ξενοφοβικών ακροδεξιών ομάδων, οι οποίες στοχοποιούν όποιον δεν συμμορφώνεται με την άποψή τους για το τι αποτελεί ‘«κανονική» κοινωνία’, δήλωσε η Jezerca Tigani.

«Οι αρχές χρησιμοποιούν αδιακρίτως την αστυνομία ως εργαλείο. Αντί να διατηρεί την έννομη τάξη, η αστυνομία πολύ συχνά επιφορτίζεται με την καταστολή της διαμαρτυρίας και τη δίωξη μελών ευάλωτων ομάδων. Οι ενέργειές της δεν ελέγχονται από κάποιον ανεξάρτητο μηχανισμό και οι παραβιάσεις εκ μέρους αστυνομικών παραμένουν ατιμώρητες. Αυτό πρέπει να αλλάξει.»

Χρυσή Αυγή

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2013 ο Παύλος Φύσσας, μουσικός και αντιφασίστας ακτιβιστής, μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου στο Κερατσίνι από μέλος της Χρυσής Αυγής. Αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν στα ΜΜΕ ότι οκτώ αστυνομικοί, μέλη της Δίκυκλης Ομάδας Αστυνόμευσης ΔΙΑΣ, ήταν ήδη παρόντες όταν ο Παύλος Φύσσας και οι φίλοι του περικυκλώθηκαν από μέλη της ακροδεξιάς, αλλά ότι δεν παρενέβησαν όταν ο Παύλος κυνηγήθηκε από ορισμένους από αυτούς και στη συνέχεια μαχαιρώθηκε από τον Γιώργο Ρουπακιά.

Την επόμενη μέρα δυνάμεις των ΜΑΤ διασκόρπισαν διαδηλωτές, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, χρησιμοποιώντας χημικά και γκλοπ. Τριάντα ένας διαδηλωτές χρειάστηκε να αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη, πολλοί από αυτούς με τραύματα στο κεφάλι. Οι διαδηλωτές ανέφεραν ότι είχαν ξυλοκοπηθεί με γκλοπ της αστυνομίας, κράνη και ασπίδες. Επίσης ανέφεραν ότι μέλη ακροδεξιών ομάδων τους πέταγαν πέτρες, ενώ τα ΜΑΤ στέκονταν άπραγα χωρίς να τους προστατεύουν. Ο Γαβριήλ, ένας 32χρονος διαδηλωτής, έχασε το δεξί του μάτι και μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου του 2013 είχε υποβληθεί σε τρεις εγχειρήσεις.

Η περίπτωση του Παύλου Φύσσα ενεργοποίησε μια μεγάλη αστυνομική έρευνα σχετικά με τις δραστηριότητες της Χρυσής Αυγής και τους δεσμούς της με την αστυνομία.

Βάναυση μεταχείριση προσφύγων και μεταναστών 

Η αστυνομία στην Ελλάδα είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο της μετανάστευσης και την κράτηση και απέλαση των παράτυπων μεταναστών. Στο πλαίσιο της επιχείρησης-σκούπα «Ξένιος Ζευς», από τον Απρίλιο του 2012 μέχρι τον Ιούνιο 2013, η αστυνομία σταμάτησε περισσότερους από 120.000 ξένους υπηκόους για εξακρίβωση στοιχείων. Από αυτούς, μόνο οι 7.000 περίπου, δηλαδή περίπου το 5%, δεν είχαν μαζί τους τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα.

Ο K., σύρος πρόσφυγας, περιγράφει την κακομεταχείρισή του από την αστυνομία στο κέντρο κράτησης μεταναστών της Κορίνθου τον Φεβρουάριο του 2013: «Ο ίδιος αστυνομικός άρχισε να με κλωτσάει … Προσπάθησα να σταθώ όρθιος και ο αστυνομικός με χτύπησε ξανά … τότε ζήτησε από δύο αστυνομικούς να με βάλουν σε ένα δωμάτιο όπου δεν θα μπορούσαν να με δουν άλλοι κρατούμενοι … [στο δωμάτιο], ο αστυνομικός άρχισε να με κλωτσάει στο στήθος … τότε ένας άλλος αστυνομικός με χαστούκισε και άρχισε να με χτυπά με τις γροθιές του στο πρόσωπό».

Εγκλήματα μίσους 

Τον Ιανουάριο του 2013 δύο έλληνες υπήκοοι μαχαίρωσαν μέχρι θανάτου τον S. Luqman, πακιστανό υπήκοο, ο οποίος ζούσε στην Ελλάδα. Ωστόσο, η αστυνομία και οι εισαγγελείς δεν έλαβαν υπόψη τους το πιθανό ρατσιστικό κίνητρο, το οποίο φέρεται να βρισκόταν πίσω από την επίθεση αυτή. Η δολοφονία του S. Luqman φέρεται να είχε πολλά κοινά στοιχεία με οργανωμένες επιθέσεις με ρατσιστικά κίνητρα μιας «ομάδας κρούσης», η οποία έχει στενούς δεσμούς με την Χρυσή Αυγή. Η δίκη τους αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη.

Τον Σεπτέμβριο του 2013 κάμερα κατέγραψε μια Ελληνίδα να κλωτσάει ένα κορίτσι Ρομά, το οποίο έπαιζε ακορντεόν σε έναν πεζόδρομο κάτω από την Ακρόπολη, στην Αθήνα. Η αστυνομία ξεκίνησε να διερευνά το περιστατικό και το κίνητρο μίσους, μόνο μετά από πιέσεις της μη κυβερνητικής οργάνωσης, Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι.

Σάββατο 19 Απριλίου 2014

Άγιες μέρες σε μια ευνομούμενη πολιτεία


Όταν λοιπόν έρθει ο Γιος του Ανθρώπου μέσα στη δόξα του και όλοι οι άγγελοι μαζί του, τότε θα καθίσει πάνω στο θρόνο της δόξας του. Και θα συναχτούν μπροστά του όλα τα έθνη και θα ξεχωρίσει αυτούς από τους άλλους, όπως ο βοσκός ξεχωρίζει τα πρόβατα από τα κατσίκια. Και θα βάλει τα μεν πρόβατα στα δεξιά του, τα δε κατσίκια στα αριστερά. Τότε θα πει ο βασιλιάς σε αυτούς στα δεξιά του, Ελάτε, οι ευλογημένοι του πατέρα μου, κληρονομήστε την βασιλεία την ετοιμασμένη για σας από την καταβολή του κόσμου. Γιατί πείνασα και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ξένος ήμουν και με περιμαζέψατε, γυμνός και με ντύσατε, αρρώστησα και με επισκεφτήκατε, σε φυλακή ήμουν και ήρθατε προς εμένα. Τότε θα του αποκριθούν οι δίκαιοι λέγοντας, Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς και σε θρέψαμε, ή να διψάς και σου δώσαμε να πιεις; Πότε σε είδαμε ξένο και σε περιμαζέψαμε ή γυμνό και σε ντύσαμε; Πότε σε είδαμε άρρωστο ή σε φυλακή και ήρθαμε προς εσένα; Και αποκρινόμενος ο βασιλιάς θα πει σε αυτούς, Αλήθεια σας λέω, εφόσον το κάνατε σ’ έναν από τους αδελφούς μου τους ασήμαντους, σε εμένα το κάνατε. Τότε θα πει και σε αυτούς στα αριστερά, Φύγετε από εμένα καταραμένοι στη φωτιά την αιώνια την ετοιμασμένη για το διάβολο και τους αγγέλους του. Γιατί πείνασα και δεν μου δώσατε να φάω, δίψασα και δεν μου δώσατε να πιω, ξένος ήμουν και δε με περιμαζέψατε, γυμνός και δεν με ντύσατε, άρρωστος και σε φυλακή και δε με επισκεφτήκατε. Τότε αποκρίθηκαν και αυτοί λέγοντας, Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς ή να διψάς ή ξένο ή γυμνό ή άρρωστο ή σε φυλακή και δε σε διακονήσαμε; Τότε αποκρίθηκε σε αυτούς λέγοντας, Αλήθεια σας λέω, εφόσον δεν το κάνατε σ’ έναν από τους αδελφούς μου τους ασήμαντους, ούτε σε εμένα το κάνατε. Και θα πάνε αυτοί σε κόλαση αιώνια, και οι δίκαιοι σε ζωή αιώνια.
Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, 25 (31-46)


Και κατά τα άλλα, τα ίδια: πολιτικές αρχές, δυνάμεις της τάξεως, και φιλήσυχοι πολίτες, με ευλάβεια και κατάνυξη στον Επιτάφιο, με τα καλά τους στην Ανάσταση, όλοι αυτοί οι ευσεβείς, που δεν είναι Αλβανοί και δολοφόνοι που καλά τους κάνανε - καλό Πάσχα λοιπόν, καλή φώτιση, καλή χώνεψη τη Κυριακή, γενικώς ό,τι αρμόζει σε ένα καθώς πρέπει ποίμνιο. 

Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

Επ' αόριστον κράτηση μεταναστών: παραβιάζοντας το εθνικό και διεθνές δίκαιο

Η διοικητική κράτηση προβλέπεται στο νόμο ως μέτρο που επιβάλλεται κατ’ εξαίρεση, υπό αυστηρές προϋποθέσεις και σε κάθε περίπτωση για περιορισμένο χρονικό διάστημα.  Όπως δε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει τονίσει, πρέπει πάντοτε να λαμβάνεται υπόψη ότι το μέτρο της διοικητικής κράτησης «εφαρμόζεται όχι σε όσους έχουν διαπράξει αδικήματα κοινού ποινικού δικαίου, αλλά σε αλλοδαπούς που φοβούμενοι συχνά για τη ζωή τους, διαφεύγουν από την χώρα καταγωγής τους» (ΕΔΔΑ, Amuur κατά Γαλλίας, αριθμ. προσφυγής 19776/92, 25/06/1996, παρ. 43).

Μέχρι σήμερα, η πρακτική της γενικευμένης, συστηματικής και παρατεταμένης κράτησης αφενός υπηκόων τρίτων χωρών εν όψει απομάκρυνσης και αφετέρου αιτούντων άσυλο, και μάλιστα σε συνθήκες που επανειλημμένως έχει κριθεί ότι ισοδυναμούν με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, καθιστούσε την επιβολή του μέτρου ούτως ή άλλως εξαιρετικά προβληματική υπό το πρίσμα της νομιμότητας.

Με την υπ’ αριθμ. 44/2014 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), η οποία έγινε δεκτή από τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη με σχετική υπουργική απόφαση, επιχειρείται να ακυρωθούν ακόμη και οι ελάχιστες εγγυήσεις σε ό,τι αφορά την επιβολή του εν λόγω μέτρου, δηλαδή η απαγόρευση της επ’ αόριστον κράτησης και η πρόβλεψη ενός μέγιστου επιτρεπόμενου ορίου στο χρόνο κράτησης εν όψει απομάκρυνσης (18 μήνες).

Συγκεκριμένα σύμφωνα με το ΝΣΚ «σε περίπτωση κράτησης αλλοδαπού επί 18 συνολικά μήνες κατόπιν προηγούμενης αποφάσεως επιστροφής ή απελάσεως […] τα αρμόδια όργανα […] δύνανται αυτομάτως […] να επιβάλουν σε αυτόν το μέτρο της υποχρεωτικής διαμονής στο χώρο κρατήσεως».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, μεταξύ άλλων, το ΝΣΚ αιτιολογεί την ανωτέρω θέση επισημαίνοντας ότι σε περίπτωση άρσης της κράτησης με την πάροδο του μέγιστου προβλεπόμενου χρόνου (18 μήνες), «η απελευθέρωση αυτή θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην ραγδαία αύξηση του πληθυσμού των μη νόμιμων μεταναστών στο εσωτερικό, με τις εντεύθεν δυσμενείς συνέπειες στη δημόσια τάξη και ασφάλεια, λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι οι μετανάστες αυτοί στερούνται πόρων για τη διαβίωσή τους». Υπό αυτή την έννοια το ΝΣΚ φαίνεται να λαμβάνει ως δεδομένο ότι κοινό χαρακτηριστικό των παράτυπων μεταναστών, δηλαδή όσων στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων, είναι η επικινδυνότητα τους προς τη δημόσια τάξη και ασφάλεια.

Η παραπάνω γνωμοδότηση του ΝΣΚ έρχεται ωστόσο σε αντίθεση με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, καθώς και τη σχετική νομολογία των ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
1. Σύμφωνα με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, η μέγιστη προβλεπόμενη διάρκεια της κράτησης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να υπερβαίνει τους 18 μήνες. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ερμηνεύει αυθεντικά και με τρόπο δεσμευτικό το ενωσιακό δίκαιο, έχει με σαφήνεια αποφανθεί ότι «όταν έχει συμπληρωθεί ο μέγιστος χρόνος κράτησης τον οποίο προβλέπει το άρθρο 15, παράγραφος 6, της Οδηγίας 2008/115 [18 μήνες] […] ο ενδιαφερόμενος πρέπει να απολύεται αμέσως […] το άρθρο 15, παράγραφος 6, της οδηγίας 2008/115 δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση την υπέρβαση του ανώτατου χρονικού ορίου που καθορίζεται με τη διάταξη αυτή» (ΔΕΕ, Υπόθεση C-357/09 PPU SaidShamilovichKadzoev (Huchbarov), παρ. 60 και 69). Οιαδήποτε αντίθετη ερμηνεία, γνωμοδότηση ή υπουργική απόφαση αποτελεί ευθεία παράβαση του ενωσιακού δικαίου και του αντίστοιχου εθνικού που την ενσωματώνει.
2. Προκειμένου να εκτιμηθεί εάν ένα πρόσωπο στερείται της ελευθερίας του […] επιβάλλεται να εκτιμηθούν (σταθμιστούν) όλα τα κριτήρια όπως ο τύπος, η διάρκεια, το αποτέλεσμα και ο τρόπος εφαρμογής του στερητικού της ελευθερίας μέτρου (βλ. ΕΔΔΑ, Guzzardi κατά Ιταλίας, αριθμ. προσφυγής 7367/76, 06/11/1980, παρ. 92). Το γεγονός ότι ένα μέτρο απόλυτης στέρησης της ελευθερίας, όπως αυτό της υποχρεωτικής διαμονής σε κέντρο κράτησης υπό το διαρκή έλεγχο των αρμόδιων κρατικών αρχών, ονοματίζεται «περιοριστικό μέτρο» και όχι «κράτηση», δεν επιτρέπει στις ελληνικές αρχές να παρεκκλίνουν από τις υποχρεώσεις τους όπως αυτές ορίζονται από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, που επιβάλλουν την άμεση άρση της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας με τη συμπλήρωση του ανώτατου χρονικού διαστήματος κράτησης εν όψει απομάκρυνσης (18 μήνες), πολλώ δε μάλλον δε δύναται να νομιμοποιήσει την επ’ αόριστον επιβολή του ενός τέτοιου στερητικού της ελευθερίας μέτρου.
Οι πρώτες, αμφισβητούμενης νομιμότητας, αποφάσεις έχουν ήδη εκδοθεί και επιδοθεί σε κρατούμενους οι οποίοι συμπληρώνουν σήμερα 15 μήνες κράτησης, με τις οποίες αυτοί καλούνται να συναινέσουν και να συνεργαστούν για την υλοποίηση της απόφασης επιστροφής τους, πριν την λήξη του 18μηνου, διαφορετικά θα τους επιβληθεί το «περιοριστικό μέτρο» της υποχρεωτικής διαμονής στο κέντρο κράτησης όπου ήδη βρίσκονται ή «σε οποιονδήποτε άλλον χώρο κράτησης απαιτηθεί».  Σε διάφορα κέντρα κράτησης ανά την επικράτεια έχουν ήδη αρχίσει να σημειώνονται οι πρώτες αντιδράσεις, με έναρξη απεργίας πείνας ή άλλες εκδηλώσεις ενδεικτικές της ψυχολογικής αναστάτωσης στην οποία οι κρατούμενοι έχουν περιέλθει, καθώς μάλιστα δεν έχουν σαφείς πληροφορίες και ενημέρωση για το αν θα συνεχισθεί η κράτησή τους και για πόσο ακόμα.

Η επ’ αόριστον επιβολή του μέτρου της διοικητικής κράτησης, βρίσκεται σε προφανή αναντιστοιχία με τις επιταγές του κράτους δικαίου, οδηγεί στην προσβολή θεμελιωδών δικαιωμάτων που το Σύνταγμα της Ελλάδος αναγνωρίζει σε κάθε άνθρωπο που βρίσκεται στην ελληνική επικράτεια και οδηγεί την ελληνική διοίκηση σε παράνομες, και συνεπώς ελέγξιμες υπό το πρίσμα του εθνικού, ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, πρακτικές.

Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες:
  • εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την ανωτέρω εξέλιξη και ζητεί την άμεση ανάκληση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης
  • καλεί τις αρμόδιες αρχές να αναθεωρήσουν άμεσα την πολιτική της γενικευμένης συστηματικής και παρατεταμένης κράτησης, ευθυγραμμιζόμενες με την κείμενη νομοθεσία η οποία ορίζει τη διοικητική κράτηση ως έσχατο μέσο, στο πλαίσιο των διαδικασιών επιστροφής και εξέτασης των αιτημάτων ασύλου. 

Δείτε επίσης:



Δημοσιεύματα: