Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Bruce Springsteen και Tom Morello: το φάντασμα του Tom Joad επιστρέφει


Ο Tom Joad αποτελεί χαρακτήρα με κομβική σημασία στο κλασσικό έργο του John Steinbeck Τα Σταφύλια της Οργής. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1939, και διαδραματίζεται στην περίοδο της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 30 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εστιάζει σε μια οικογένεια αγροτών που έχοντας καταστραφεί οικονομικά και χάσει τη φάρμα τους μεταναστεύουν από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια, όπου αντιμετωπίζουν συνθήκες οικονομικής εκμετάλλευσης ως εργάτες. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα και πλέον δημοφιλή μυθιστορήματα του 20ου αιώνα, αλλά και για χαρακτηριστική περίπτωση υλοποίησης του επιχειρήματος που πρόβαλλε ο συγγραφέας του όταν του απονεμήθηκε το βραβείο Nobel το 1962

Ο John Steinbeck είχε ισχυριστεί κατά την ομιλία αποδοχής του βραβείου Nobel λογοτεχνίας στην Στοκχόλμη ότι στους συγγραφείς έχει ανατεθεί η έκφραση της δυνατότητας των ανθρώπων να επιδεικνύουν μεγαλείο καρδιάς και πνεύματος, όπως είναι "το θάρρος σε συνθήκες ήττας, το κουράγιο, η συμπόνοια, και η αγάπη," υποστηρίζοντας πως αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν φωτεινές σημαίες ελπίδας ενάντια στην αδυναμία και την απόγνωση. Τα Σταφύλια της Οργής υπήρξαν συνεκτική πολιτισμική αναφορά ενάντια στην κοινωνική ανισότητα· προς το τέλος του βιβλίου, ο Tom Joad θα αναγκαστεί να εγκατελείψει την οικογένεια του προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη, όπως όμως ισχυρίζεται σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα, θα βρίσκεται πλέον οπουδήποτε οι άνθρωποι αγωνίζονται ενάντια σε συνθήκες εξαθλίωσης και καταπίεσης.


Ο Bruce Springsteen, για τον οποίο έχει γράψει η black symphony εδώ, αναφέρθηκε σε αυτό το βιβλίο και την παραπάνω θέση του Tom Joad στο κομμάτι The Ghost of Tom Joad, το οποίο περιλαμβάνεται στο ομώνυμο album που κυκλοφόρησε το 1995. Το album αυτό προβάλλει μια πολιτικά εύστοχη κριτική των κοινωνικών ανισοτήτων στην τρέχουσα περίοδο, και περιλαμβάνει αναφορές στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες από το Μεξικό στην προσπάθεια τους να αποκτήσουν ένα καλύτερο μέλλον στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το κομμάτι The Ghost of Tom Joad διασκευάστηκε επίσης από τους Rage Against the Machine το 1997 και κυκλοφόρησε ως single, με εξώφυλλο το έργο Police Riot του Eric Drooker.


Υπάρχουν πολλές και αρκετά διαφορετικές live εκτελέσεις του συγκεκριμενου κομματιού από τον Bruce Springsteen και την E Street Band. Σε τρεις από αυτές συμμετείχε ως προσκεκλημένος ο κιθαρίστας των Rage Against the Machine Tom Morello, ο οποίος έχει επίσης εκφράσει την folk πλευρά του με το συγκρότημα The Nightwatchman. Σε μια τέτοια περίπτωση, κατά την επετειακή συναυλία για τα εικοσιπέντε χρόνια του Rock and Roll Hall of Fame στο Madison Square Garden το 2009, ο Bruce Springsteen προλόγισε μια ιδιαίτερα δυνατή εκτέλεση του The Ghost of Tom Joad συνδέοντας το κομμάτι με την τρέχουσα οικονομική κρίση.  

Ο Bruce Springsteen παρέπεμψε επίσης στην μακρά παράδοση μουσικών που ενδιαφέρονταν για όσα συνέβαιναν στον κόσμο γύρω τους και τα έκφρασαν με το έργο τους. Όπως χαρακτηριστικά είπε αναφερόμενος σε ένα θρύλο της folk μουσικής, "αν ο Woody Guthrie ζούσε σήμερα, θα είχε για πολλά να γράψει." Και πράγματι θα είχε· την δεκαετία του 30, ο Woody Guthrie είχε κάνει το ταξίδι από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια που αναπαρίσταται στα Σταφύλια της Οργής, και αργότερα έγραψε το κομμάτι Tom Joad. Και από αυτή την άποψη, τόσο ο χαρακτήρας όσο και το βιβλίο είναι παραδειγματικά της σημασίας που έχει η σύνδεση μεταξύ πολιτικής και πολιτισμικής παραγωγής  μέχρι σήμερα.


Men walkin' 'long the railroad tracks
Goin' someplace there's no goin' back
Highway patrol choppers comin' up over the ridge
Hot soup on a campfire under the bridge
Shelter line stretchin' round the corner
Welcome to the new world order
Families sleepin' in their cars in the southwest
No home no job no peace no rest

 The highway is alive tonight
But nobody's kiddin' nobody about where it goes
I'm sittin' down here in the campfire light
Searchin' for the ghost of Tom Joad

He pulls prayer book out of his sleeping bag
Preacher lights up a butt and takes a drag
Waitin' for when the last shall be first and the first shall be last
In a cardboard box 'neath the underpass
Got a one-way ticket to the promised land
You got a hole in your belly and gun in your hand
Sleeping on a pillow of solid rock
Bathin' in the city aqueduct

The highway is alive tonight
But where it's headed everybody knows
I'm sittin' down here in the campfire light
Waitin' on the ghost of Tom Joad

Now Tom said "Mom, wherever there's a cop beatin' a guy
Wherever a hungry newborn baby cries
Where there's a fight 'gainst the blood and hatred in the air
Look for me Mom I'll be there
Wherever there's somebody fightin' for a place to stand
Or decent job or a helpin' hand
Wherever somebody's strugglin' to be free
Look in their eyes Mom you'll see me."

The highway is alive tonight
But nobody's kiddin' nobody about where it goes
I'm sittin' downhere in the campfire light
With the ghost of old Tom Joad


Πέμπτη 24 Μαΐου 2012

Ένας διαφορετικός ήλιος

Michael Chow, AP Photo/The Arizona Republic  photos.oregonlive.com

Εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει πως η εξαιρετική αυτή φωτογραφία του Michael Chow απεικονίζει το φεγγάρι· πρόκειται όμως για τον ήλιο κατά την διάρκεια της έκλειψης του στις 20 Μαΐου 2012. Περνώντας μεταξύ ήλιου και γης, το φεγγάρι επισκιάζει την εικόνα του πρώτου όπως φαίνεται από τη δεύτερη. Η συγκεκριμένη μορφή έκλειψης ωστόσο ονομάζεται δακτυλιοειδής γιατί η φαινομενική διάμετρος του φεγγαριού είναι μικρότερη από εκείνη του ήλιου, με αποτέλεσμα αυτός να μοιάζει βαθμιαία με δακτυλίδι. Αν και προφανώς είναι ένα εντυπωσιακό γεγονός, οφείλω να πω ότι εντυπωσιάστηκα  περισότερο από τις φωτογραφίες αυτές καθεαυτές. Η δουλειά του Nick James και της Cathleen Allison προσφέρει χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Nick James britastro.org 

Cathleen Allison/AP Photo photos.oregonlive.com

Κατά τη διάρκεια μιας έκλειψης φαντάζομαι ότι τα βλέμματα όλων είναι προσηλωμένα στον ουρανό, κατά τρόπο αναπόφευκτο, και μάλλον προβλέψιμο. Και αυτός είναι ο λόγος που βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα την επιλογή απεικόνισης του κόσμου υπό το μοναδικό φως μιας τέτοιας έκλειψης, όπως στην φωτογραφία του ποταμού Huangpu στην Σανγκάη και του λιμανιού Victoria στο Χονγκ Κονγκ, από τους Aly Song και Bobby Yip αντίστοιχα.

Aly Song/Reuters  newsfeed.time.com

Bobby Yip/Reuters  darkroom.baltimoresun.com

Η δακτυλιοειδής φάση της έκλειψης στις 20 Μαΐου ήταν ορατή από τις ακτές της Κίνας, την βόρεια Ταϊβάν, τη νότια Ιαπωνία, και το δυτικό τμήμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτού του είδους η έκλειψη ονομάζεται επίσης 'δαχτυλίδι της φωτιάς', χαρακτηριστικό που υποδηλώνεται στη δουλειά των φωτογράφων Katsuro Okazawa και Albert Cesare.

Katsuro Okazawa/Aflo/Zuma Press  newsfeed.time.com

Albert Cesare AP Photo/Odessa American photographyblog.dallasnews.com

Δευτέρα 21 Μαΐου 2012

Για τον Niko Ago – και ένα δέντρο που δεν πρέπει να αφήσουμε να χαθεί


'Μετανάστης', ονομάζεται αυτό το έργο της Luba Lukova, μιας από τις σημαντικότερες σύγχρονες εικαστικούς. Μετανάστρια και η ίδια, από τη Βουλγαρία στη Νέα Υόρκη.

Αυτό το έργο μου θύμισε η περίπτωση του Niko Ago. Γιατί αυτό το μπόλιασμα, δηλαδή τη ζωή, τα κλαδιά που γεννιούνται ξανά και γεμίζουν φύλλα, τα χρειαζόμαστε. Αυτά χρειαζόμαστε, και όχι ένα δέντρο κομμένο και ξερό. 

Μετανάστης και ο Niko Ago, από την Αλβανία. Πάνω από είκοσι χρόνια ζει και εργάζεται στην Ελλάδα, είναι γνωστός πλέον δημοσιογράφος και εκλεγμένο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και μεγαλώνει εδώ τις δύο του κόρες.

Και τώρα απελαύνεται. Μεταφέρω αυτούσιο το κείμενο από το ιστολόγιο του:

Συμπλήρωσα 20 χρόνια στην Ελλάδα και μπήκα αισίως στον εικοστό πρώτο. Από τότε που ήρθα, εργάστηκα σε διάφορες δουλειές. Μετά από πολύ κόπο και κυρίως πολύ διάβασμα, έμαθα την ελληνική γλώσσα κι έκανα το όνειρό μου πραγματικότητα, που ήταν η δημοσιογραφία. Σήμερα είμαι δημοσιογράφος στα ελληνικά ΜΜΕ. Σε πιο βαθμό καταφέρνω να κάνω καλή δημοσιογραφία, το κρίνουν αυτοί που διαβάζουν αυτά που γράφει η ταπεινότητά μου. Μεγαλώνω δυο κόρες που σήμερα είναι 18,5 και 17,5 ετών. Η μεγάλη μου κόρη ήρθε στην Ελλάδα 5 μηνών, η μικρή γεννήθηκε στην Ελλάδα και δεν γνώρισε άλλη χώρα για πατρίδα της.

Προσέφερα λίγα ή πολλά δεν το ξέρω, το μόνο σίγουρο είναι ότι δούλεψα και δουλεύω τίμια. Ποτέ και για κανένα λόγο, δεν απασχόλησα τις Αρχές της χώρας. Αφοσιώθηκα στο επάγγελμά μου αλλά και στην προσφορά υπέρ των δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είμαι μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αυτά με εκφράζουν, αυτά κάνω. Στην άνοδο της Χρ. Αυγής, την είσοδό της στη Βουλή και τις απειλές που δέχομαι για τη ζωή μου, ήρθε να προστεθεί ένα άλλο γεγονός, εξίσου άσχημο. Αν για το πρώτο κομμάτι ανησυχούμε πολλοί, το σίγουρο είναι ότι το δεύτερο με πονά εξίσου προσωπικά.

Χθες, 17 Μαΐου 2012, το ελληνικό κράτος, με ειδοποίησε ότι εντός 30 ημερών, πρέπει να εγκαταλείψω την Ελληνική Επικράτεια, επειδή το έτος 2007-2008, περίοδο την οποία είχα πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας, δεν μπόρεσα να συγκεντρώσω τον απαιτούμενο αριθμό ενσήμων για να ανανεώσω την άδεια παραμονής μου. Στην ίδια μοίρα με μένα, βρίσκονται και πολλοί άλλοι μετανάστες. Άνθρωποι που έχουν συνδέσει τη ζωή τους με τη χώρα αυτή, που έφτιαξαν τις οικογένειές τους εδώ, που τα παιδιά τους γεννήθηκαν, φοίτησαν και μεγαλώνουν στην Ελλάδα. Οι καιροί είναι πολύ δύσκολοι για όλους και για μερικούς, τέτοια ζητήματα είναι “πολυτέλεια”. Πράγματι, έτσι είναι. Για μερικούς άλλους όμως, είναι θέμα ύπαρξης και αξιοπρέπειας.

Ακόμα και να μην μπορέσω να κερδίσω την παραμονή μου δικαστικά – τη στιγμή που σφοδρή μου επιθυμία είναι να αποκτήσω την ελληνική υπηκοότητα και να συνεχίσω να προσφέρω σε αυτό τον τόπο – θα παραμείνω το ίδιο φιλέλληνας, ακόμα και στην άκρη της γης να καταλήξω. Ωστόσο, το θέμα αυτό ας χρησιμεύσει σε όλους μας για να δούμε επιτέλους πως τα στραβά που μας συμβαίνουν, πολλές φορές τα προκαλούμε εμείς οι ίδιοι. Είχα γράψει κάποτε ένα κείμενο με τίτλο “Σου χρωστάω ένα ευχαριστώ, Ελλάδα”, το ίδιο μπορώ να επαναλάβω και σήμερα αλλά τούτη τη φορά, γεμάτος πίκρα: Σ’ευχαριστώ Ελλάδα!

Η διαταγή απέλασης του Niko Ago έχει προκαλέσει παρεμβάσεις από την θεματική ομάδα για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Οικολόγων Πράσινων, την επιτροπή δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο, ενώ χθες παρενέβει και το διοικητικό συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ. Δείτε επίσης την σχετική ανάρτηση του Βασίλη Σωτηρόπουλου στο ιστολόγιο E-Lawyer. Όπως αναφέρει ο Niko Ago στον ραδιοσταθμό Αθήνα 9.84 οι συνέπειες της διαταγής απέλασης είναι διαλυτικές για τον ίδιο και την οικογένεια του τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα:

«Μετράμε αντίστροφα 26 ημέρες. Έχω καταθέσει αίτηση αναίρεσης της απόφασης, ωστόσο η περιπέτειά μoυ τώρα ξεκινάει καθώς για να εκδικαστεί η υπόθεση χρειάζονται 4-5 χρόνια. Μέχρι τότε μένω όμηρος στην Ελλάδα, δεν θα μπορώ να ασκήσω πλήρως το επάγγελμά μου καθώς δεν θα μπορώ να βγω στο εξωτερικό, δεν θα μπορώ να καταθέσω δικαιολογητικά για υπηκόοτητα και παράλληλα τιμωρούνται και τα παιδιά μου», δήλωσε ο Niko Ago μιλώντας στην εκπομπή «Εννέα με Δέκα» με τον Τάκη Καμπύλη.

Όπως είπε, η νομοθεσία για έκδοση υπηκοότητας προβλέπει ότι και οι δύο γονείς θα πρέπει να έχουν άδεια παραμονής σε ισχύ και αυτό δεν θα υπάρχει. «Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να βγουν στην αγορά εργασίας και να βρούν ένσημα. Εάν δεν βρουν θα είναι μετά από ένα χρόνο απελάσιμα», πρόσθεσε.

Είναι τιμητικό, και ταυτόχρονα αναγκαίο, για την δημόσια σφαίρα στην Ελλάδα να περιλαμβάνει το λόγο αξιόλογων ανθρώπων και επαγγελματιών όπως ο Niko Ago. Και όπως εύστοχα αναφέρει στο κείμενο του, αλλά και επανέλαβε στην παραπάνω συνέντευξη, το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και πολλοί άλλοι μετανάστες που η ζωή και οι οικογένειες τους βρίσκονται στην Ελλάδα: «Εγώ έχω φωνή γιατί είμαι δημοσιογράφος. Την ίδια ώρα που εγώ, όμως, λέω αυτό στον Αθήνα 9.84, πολλοί σαν κι εμένα ετοιμάζουν τα μπαγκάζια τους ή είναι ήδη στα σύνορα».

Η περίπτωση του μπορεί να μην είναι η μόνη, αλλά είναι χαρακτηριστική της ανάγκης εξορθολογισμού των κριτηρίων που συνδέονται με τις άδειες παραμονής, αλλά και της ευρύτερης ανάγκης προσδιορισμού της πολιτικής νομιμοποίησης των μεταναστών υπό όρους κράτους δικαίου και σεβασμού των δικαιωμάτων τους. Δικαιώματα που είναι αυτονόητα, αλλά στην Ελλάδα δυστυχώς παραμένουν ζητούμενα. Και όσο περισσότερο παραμένουν ζητούμενα, τόσο πιο συχνά θα μένει το δεντρο κομμένο και ξερό.

Ελπίζω να μην αφήσουμε να συμβεί αυτό.

Τετάρτη 16 Μαΐου 2012

Red Guitar: η νέα δουλειά της Cassandra Wilson

Φωτογραφία: Clay Patrick McBride  sfgate.com

Η Cassandra Wilson είναι μία από τις σημαντικότερες μορφές της σύγχρονης jazz: βραβευμένη τραγουδίστρια, μουσικός και συνθέτρια, άμεσα αναγνωρίσιμη από την χαρακτηριστικά πλούσια φωνή της. Ουδέποτε ωστόσο επαναπαύθηκε στις δάφνες της· η πορεία της τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια ενσωμάτωσε στοιχεία των blues, της country και της folk, αλλά ενίοτε και της pop μουσικής, με αποτέλεσμα ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο και πολυδιάστατο έργο. Τα albums New Moon Daughter και Loverly, για τα οποία κέρδισε βραβεία Grammy το 1996 και το 2009 αντίστοιχα, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια κατατοπιστική εισαγωγή στη δουλειά της σε συνδυασμό με τα albums Travelling Miles (1999), Belly of the Sun (2002), και Thunderbird (2006). Το τελευταίο περιλαμβάνει την εκπληκτική διασκευή του Easy Rider, ενός κλασσικού blues του Blind Lemon Jefferson. Μια ιδιαίτερα όμορφη live εκτέλεση αυτού του κομματιού μπορείτε να απολαύσετε παρακάτω:



Τα ευχάριστα νέα είναι ότι η Cassandra Wilson επέστρεψε με ένα καινούριο κομμάτι που ονομάζεται Red Guitar και προσφέρει μια πρώτη εικόνα από το επερχόμενο δέκατο έβδομο studio album της Another Country. Όπως αναφέρει ο Jeff Tamarkin στους Jazz Times, η πλειοψηφία των τραγουδιών σε αυτό το album έχει γραφτεί από την ίδια την Cassandra Wilson, ή από κοινού με τον Fabrizio Sotti, τον κιθαρίστα και παραγωγό με τον οποίο είχε επίσης συνεργαστεί στο album Glamoured το 2003. Ο ήχος του Another Country βασίζεται στις κιθάρες και το track list έχει ως εξής:

                                                              1.  Red Guitar
                                                              2.  No More Blues
                                                              3.  O Sole Mio
                                                              4.  Deep Blue
                                                              5.  Almost Twelve
                                                              6.  Passion
                                                              7.  When Will I See You Again
                                                              8.  Another Country
                                                              9.  Letting You Go
                                                            10.  Olomuroro


Σάββατο 12 Μαΐου 2012

Ενώ ο κόσμος γύρω τους καταρρέει


A profound appreciation of what it means to be alive. But most of all, a shared urge to reach out to one another.

 Δύο άνθρωποι ερωτεύονται ενώ ο κόσμος γύρω τους καταρρέει: αυτός είναι ο αφηγηματικός πυρήνας της ταινίας Perfect Sense. Η σκηνοθεσία του David Mackenzie είναι εξαιρετική, το ίδιο και οι ερμηνείες της Eva Green και του Ewan McGregor. Δεν πρόκειται ωστόσο για μία απλώς και μόνο καλογυρισμένη ταινία, αλλά για μία ιστορία που η καρδιά της συμβαίνει να χτυπάει πολύ δυνατά. Η ερωτική σχέση ξετυλίγεται ενάντια σε μία επιδημία που αφαιρεί τις αισθήσεις των ανθρώπων, ενώ της απώλειας κάθε αίσθησης προηγούνται οξύτατες αντιδράσεις θλίψης, απελπισίας, και οργής. Η αντίστιξη των δύο πλευρών είναι αφηγηματικά καθηλωτική καθώς οι δύο εραστές, που εύστοχα επιλέγεται να ασκούν τα επαγγέλματα της επιδημιολόγου και του σεφ, παλεύουν ενάντια στους εαυτούς τους και υπέρ μιας σχέσης που φαίνεται να μην είναι τίποτα περισσότερο από μια μάχη που έχει ήδη χαθεί· αυτό ωστόσο δεν είναι το ακριβές περιεχόμενο του ρομαντισμού; Η ταινία δεν προσφέρει εύκολες ή ανακουφιστικές απαντήσεις, αλλά κάτι πολύ καλύτερο: τις φωτεινότερες και πιο θαρραλέες πλευρές της ανθρώπινης συνθήκης. Πρόκειται για ένα κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι έχουν χάσει την αίσθηση της γεύσης, κι όμως κριτικές εστιατορίων εξακολουθούν να γράφονται, με αντικείμενο τώρα τη θερμοκρασία και την υφή των φαγητών· οι εραστές αναζητούν ο ένας τον άλλο μέχρι, και παρά, το αναπόφευκτο τέλος· και η ζωή αρνείται να παραιτηθεί παρότι βρίσκεται αντιμέτωπη με την πλέον αδυσώπητη και διαλυτική πραγματικότητα.


Τρίτη 8 Μαΐου 2012

Ένα διήμερο για τη συμβίωση και την αλληλεγγύη: migrantfest2012

Monica Stewart   Unity   globalgallery.com

Το migrantfest2012 είναι ένα διήμερο για την αλληλεγγύη και τη συμβίωση που διοργανώνεται σήμερα και αύριο στο χώρο της Τεχνόπολης στο Γκάζι. Περιλαμβάνει μουσική, χορό, θέατρο και μαγειρική από τις μεταναστευτικές κοινότητες του Αφγανιστάν, της Συρίας, του Πακιστάν, της Γεωργίας και του Μπαγκλαντές. Ταυτόχρονα αποτελεί βήμα συζήτησης και προβληματισμού για την κρίση και την άνοδο του θεσμικού και κοινωνικού ρατσισμού, την άνοδο της ακροδεξιάς, το στιγματισμό των μεταναστών και των μεταναστριών, και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Το διήμερο διοργανώνεται από το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής Γ.Σ.Ε.Ε., την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών, και το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αθήνας.

Η είσοδος είναι ελεύθερη και το αναλυτικό πρόγραμμα έχει ως εξής:

ΤΡΙΤΗ 8 ΜΑΪΟΥ

• 17:30-21.00  Χορευτικά από τις κοινότητες των μεταναστών, βιωματικό εργαστήριο για παιδιά, έκθεση φωτογραφίας, μαγειρική

• 21:00  Συναυλία με τον MC-Yinka


TETAΡΤΗ 9 ΜΑΪΟΥ

• 17.30-21.00 Βιωματικό εργαστήριο για παιδιά, έκθεση φωτογραφίας, μαγειρική

• 17:30 Θέατρο: «Μια γιορτή στου Νουριάν», του Volker Ludwig από το Θέατρο Πορεία.

Μια ανατρεπτική κωμωδία για παιδιά & εφήβους, με θέμα τις σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και μεταναστών και την πολιτισμική συμφιλίωση. Ο συγγραφέας της παράστασης ενδεικτικά αναφέρει:

«Είναι ιδιαίτερη χαρά και μεγάλη τιμή για μένα, που το έργο μου «Μια γιορτή στου Παπαδάκη» βρίσκει την αναβίωσή του, 38 χρόνια αργότερα σε μια υπέροχη νέα σύλληψη και διασκευή που λέγεται «Μια Γιορτή στου Νουριάν». Το 1973, ήταν το πρώτο παιδικό έργο που μιλούσε για τη σύγκρουση μεταξύ ντόπιων και αλλοδαπών, για φόβους, προκαταλήψεις, για τη βλακεία αλλά και για τη δυνατότητα καταπολέμησής τους με ζεστή καρδιά, χιούμορ και κοινό νου. Τότε οι Γερμανοί πραγματικά ένιωθαν πως απειλούνται από Έλληνες, Τούρκους και Ιταλούς μετανάστες, σήμερα όμως μπορούμε να γελάμε όλοι μαζί με αυτά. Σήμερα είναι οι Έλληνες αυτοί που αισθάνονται να απειλούνται από τους πρόσφυγες και έχουν πάρει τον ρόλο των Γερμανών σ΄ αυτό το έργο. Το φυλετικό μίσος και οι προκαταλήψεις, μοιάζει να κερδίζουν έδαφος παντού, παράλληλα όμως φαίνεται πως υπάρχουν άνθρωποι που τα καταπολεμούν με πολυμήχανα μέσα και με φαντασία - και αυτό μου δίνει κουράγιο και ελπίδα».

Συντελεστές:

Μετάφραση-Διασκευή: Βασίλης Κουκαλάνι
Σκηνοθεσία: Παντελής Δεντάκης, Βασίλης Κουκαλάνι
Σκηνικά-Κουστούμια: Αλεξάνδρα Σιάφκου, Αριστοτέλης Καρανάνος
Μουσική: Κώστας Νικολόπουλος
Τραγούδι τέλους : Active Member

Διανομή:

Κύριος Νουριάν: Βασίλης Κουκαλάνι
Πιρούζ: Πέτρος Σπυρόπουλος
Μπάμπης Παπαδάκης: Γιώργος Δάμπασης
Γιάννης: Μιχάλης Τιτόπουλος
Δώρα: Ηρώ Μπέζου
Αϊσέ: Πολυξένη Ακλίδη

• 19:00 Συζήτηση: «Μετανάστευση και κρίση. Η βίαιη αντιμετώπιση ενός ιστορικού φαινομένου: Από τα στρατόπεδα κράτησης στη διαπόμπευση των «επικινδύνων»».

Συντονίζει η δημοσιογράφος Μαριλένα Κατσίμη. 

Θα μιλήσουν: 

Γιώργος Τσαρμπόπουλος, Επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες 
Μαρία Κουβέλη, Πρόεδρος του Συμβουλίου Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Αθηναίων
Βασίλης Παπαδόπουλος, μέλος της Ομαδάς Δικηγόρων για Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών 
Αγγέλικα Ψαρρά, δημοσιογράφος
Χάλα Ακάρι, Ευρωπαικό Φόρουμ Μουσουλμάνων Γυναικών
Βαγγέλης Μάλλιος, μέλος ΔΣ της Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη
Βασίλης Παπαδόπουλος, μέλος της Ομάδας Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών
Μοαβία Αχμέντ, Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών

• 20:00 Συναυλία με τον Jerome Kaluta

21:30 Συναυλία με τους Balkanatolia

Η μουσική ομάδα Βalkanatolia δημιουργήθηκε το 1995 ως τριμελές μουσικό σχήμα (με το όνομα Deishim), καταθέτοντας την δική του μουσική αντίληψη πάνω στην παραδοσιακή μουσική των πολιτιστικών ομάδων που ζουν στην Θράκη. Το 1996 ο δρόμος τους συναντήθηκε με αυτήν του Θρακιώτη τραγουδοποιού Θανάση Γκαϊφύλλια, με τον οποίο ξεκίνησαν μια συνεργασία που κράτησε μέχρι το 2001. Οι Βalkanatolia σήμερα, συνεχίζουν ανεξάρτητοι την πορεία τους, στοχεύοντας σε μια περιπλάνηση στις μουσικές και τα ηχοχρώματα κυρίως της Ανατολής από μια σύγχρονη ματιά. 

Σάββατο 5 Μαΐου 2012

Εκλογές 2012: αντιμετωπίζοντας το σκοτάδι

Barbara Kruger  Fear and Hate, 1990   arttattler.com

Παρότι τα εκλογικά αποτελέσματα δεν επιβεβαιώνουν πάντα τις δημοσκοπήσεις, τι άλλο παρά ντροπή και ανησυχία θα μπορούσε να αισθάνεται κανείς απέναντι στο αποτρόπαιο ενδεχόμενο εισόδου μιας νεοναζιστικής και ρατσιστικής οργάνωσης όπως η Χρυσή Αυγή, μέλη της οποίας έχουν καταδικαστεί για εγκληματικές ενέργειες, στο ελληνικό κοινοβούλιο; Ως προς αυτό, δείτε ενδεικτικά την ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου "Το πολιτικό σύστημα σε αποσύνθεση. Ο ναζισμός στη Βουλή;", την σχετική εκπομπή του Κώστα Βαξεβάνη Το Κουτί της Πανδώρας (μέρη 1, 2, 3, 4, 5 και 6), και τα άρθρα του Δημήτρη Ψαρρά στο tvxs, της εφημερίδας Το Ποντίκι, και του ιστολογίου JUNGLE-Report

Πολύ μεγαλύτερο ωστόσο πρόβλημα είναι η υιοθέτηση στοιχείων του ακροδεξιού εξτρεμισμού και ρατσισμού από την κεντρική πολιτική σκηνή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα μέτρα συγκέντρωσης και κράτησης μεταναστών, αλλά και την διαπόμπευση οροθετικών γυναικών. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνης Λιάκος:

Το κυρίως ζήτημα όμως, και το οποίο συνιστά τον κατεξοχήν κίνδυνο, είναι ότι ο πολιτικός εξτρεμισμός δεν βρίσκεται πλέον στα περιθώρια εκτός του πολιτικού συστήματος, αλλά στο κέντρο του. Δεν αναφέρομαι μόνο στη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ούτε στην απρόσκοπτη μεταγραφή των Βορίδη και Γεωργιάδη στη ΝΔ. Αλλά τι συνιστά ο λόγος των Λοβέρδου και Χρυσοχοϊδη για τους «λαθρομετανάστες» και την «υγειονομική βόμβα» που συνιστούν; Πρόκειται για ένα λόγο παρόμοιο με των Ναζί εναντίον των Εβραίων. Τι είναι η επαναφορά της ιδέας στρατοπέδων συγκέντρωσης σαράντα τόσα χρόνια μετά το κλείσιμο της Γυάρου; Τι είναι ο λόγος του Σαμαρά, για «ανακατάληψη των πόλεων», από τους «λαθρομετανάστες»; Ποιος έφερε τα ζητήματα αυτά από τις εξτρεμιστικές άκρες στο κέντρο για να δημιουργήσει αποδιοπομπαίους τράγους για την κρίση, με παρόμοιο τρόπο με τον οποίο οι μειονότητες στοχοποιούνται συχνά, σε συνθήκες κρίσεων;

Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να ερμηνευτεί η άνοδος του ρατσισμού και του εθνικισμού, και όχι βέβαια με βάση ιδεολογήματα περί 'ελλειπούς' αστυνόμευσης και 'ανασφάλειας' των πολιτών, που επί της ουσίας δικαιολογούν τις ρατσιστικές επιθέσεις ως υποτιθέμενο 'φυσικό' επακόλουθο. Δεν υπάρχει τίποτα φυσικό στον ρατσισμό. Αντίθετα, η κυβέρνηση, ο δήμος Αθηναίων, και οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές, σιώπησαν και ανέχτηκαν τις ρατσιστικές επιθέσεις οργανωμένων εγκληματικών ομάδων, οι οποίες οικοδόμησαν ανενόχλητες το λεγόμενο 'άβατο' του Αγίου Παντελεήμονα τα προηγούμενα χρόνια. Η επιφυλακή που ζητάει τώρα το υπουργείο Δικαιοσύνης από τους Εισαγγελείς απέναντι στα ρατσιστικά εγκλήματα, και η παραδοχή του ως προς το έλλειμμα στην καταγραφή των τελευταίων, είναι κίνηση ευπρόσδεκτη, φοβάμαι όμως και υπέρμετρα καθυστερημένη.

Τα δύο κόμματα που συγκυβερνούν ανακάλυψαν στην προεκλογική περίοδο τον κίνδυνο των "νοσταλγών του ναζισμού και του φασισμού" που "χαιρετούν χιτλερικά και τρομοκρατούν τον κόσμο". Φοβάμαι πως το ενδιαφέρον τους είναι όψιμο, πολύ δε περισσότερο όταν ταυτόχρονα εξακολουθούν να υιοθετούν την ακροδεξιά ατζέντα, επιμένοντας στην επιβολή των μέτρων κράτησης που σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστεία στιγματίζουν τους μετανάστες, αλλά και προαναγγέλοντας περαιτέρω νομοθετικές αλλαγές και κατασταλτικά μέτρα στην ίδια κατεύθυνση. Όπως όμως υποστηρίζει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Βασιλική Γεωργιάδου, όταν τα πολιτικά  κόμματα θεωρούν πως υιοθετώντας την ατζέντα της ακροδεξιάς τής αφαιρούν ψήφους, συχνά συμβαίνει το αντίθετο: η ακροδεξιά γίνεται πιο αποδεκτή στο εκλογικό σώμα.

Στις περιπτώσεις του στιγματισμού των μεταναστών και των οροθετικών γυναικών έχουν εύλογα αποδοθεί δημαγωγικά και λαϊκιστικά χαρακτηριστικά, αλλά και προεκλογικού τύπου ψηφοθηρικές επιδιώξεις. Φοβάμαι ωστόσο πως πρόκειται για πολύ πιο σύνθετες πολιτικές πρακτικές, αν και όχι πρωτοφανείς. Στο κλασσικό έργο του Κέντρου για τις Σύγχρονες Πολιτισμικές Σπουδές του Πανεπιστημίου του Birmingham Policing the crisis: mugging, the state and law and order, που εκπόνησαν οι Stuart Hall, Chas Critcher, Tony Jefferson, John Clarke, και Brian Roberts, αναλύεται παραδειγματικά η νοηματοδότηση της κρίσης του κοινωνικού συστήματος στη Βρετανία με κεντρικό άξονα το ιδεολόγημα του "νόμου και της τάξης". Όπως υποστηρίζουν οι συγγραφείς, κομβικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία είχε η εκστρατεία ηθικού πανικού με αντικείμενο επιθέσεις στο δρόμο με σκοπό τη ληστεία (London: Macmillan, 1978).

Οι Hall et al. εξετάζουν την περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης την δεκαετία του 1970 ως κρίση ηγεμονίας του μεταπολεμικού κοινωνικού σχηματισμού στη Βρετανία. Πρόκειται για το σημείο όπου διαρρηγνύεται η συναίνεση μεταξύ των κοινωνικών τάξεων, η οποία είχε αποτελέσει την νομιμοποιητική βάση του κοινωνικού συστήματος τις προηγούμενες δεκαετίες. Και πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό σημείο γιατί η απώλεια κοινωνικής συναίνεσης, και η αντίστοιχη αύξηση κοινωνικών ανταγωνισμών και διεκδικήσεων, εξισορροπείται από αυταρχικότερες μορφές διακυβέρνησης: το κράτος του νόμου και της τάξης. 

Μια από τις σημαντικότερες διαστάσεις αυτής της εξέλιξης, ωστόσο, είναι ότι πρόκειται για μια συνθήκη νομιμοποιημένου καταναγκασμού (legitimate coercion), καθώς συνοδεύεται από νέες μορφές λαϊκής συναίνεσης. Και εδώ εστιάζεται το ενδιαφέρον για τον καταλυτικό ρόλο των ηθικών πανικών: ενεργοποιούν την συνθήκη κοινωνικής ανησυχίας και φόβου, εκμαιεύοντας την συναίνεση της πλειοψηφίας εναντίον μειοψηφιών που στιγματίζονται ως 'επικίνδυνες', στην προκειμένη περίπτωση εκείνης των νεαρών μαύρων. Στο πλαίσιο αυτό συγκροτούνται σύνθετοι τρόποι νομιμοποίησης μορφών καταναγκασμού, οι οποίες παρουσιάζονται σα να ανταποκρίνονται στην βιωμένη καθημερινότητα των πολιτών (σσ. 317-323). 

Και εντός αυτού του πλαισίου ανάλυσης, αναφέρεται επίσης η άνοδος των εκλογικών ποσοστών του ακροδεξιού σχήματος National Front, το οποίο πρέσβευε μια ανοιχτά ρατσιστική, αντι-μεταναστευτική  πολιτική που περιλάμβανε ολικές απελάσεις και την επιβολή του 'νόμου και της τάξης', και συνδυαζόταν  με μικροαστικού τύπου θεματολογία του εθνικοσοσιαλιστικού ρεπερτορίου, π.χ. εναντίον των τραπεζών, των μεγάλων επιχειρήσεων, και των συνδικάτων, και υπέρ των καταπιεσμένων 'μικρών' ανθρώπων.  Πρόκειται για ρητορικές απεύθυνσης στην δυσφορία λευκών, μη-οργανωμένων εργατών σε περίοδο οικονομικής ύφεσης (σ. 334).

Είναι φυσικά νωρίς να κρίνουμε με βεβαιότητα τις εξελισσόμενες πολιτικές και κοινωνικές διεργασίες της ελληνικής περίπτωσης. Το έργο των Hall et al. ωστόσο προσφέρει ένα ολοκληρωμένο μοντέλο ανάλυσης των πολιτικών σημασιών και αποτελεσμάτων του στιγματισμού κοινωνικών ομάδων ως 'επικίνδυνων' για το κοινωνικό σύνολο σε περιόδους κρίσης. Και από αυτή την άποψη, η πορεία του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού είναι ιδιαίτερα ανησυχητική ως προς την στοχοποίηση μεταναστών και οροθετικών γυναικών σε επίσημο πολιτικό και κρατικό επίπεδο, αλλά και την εξάπλωση του ακροδεξιού λόγου από το περιθώριο στο κέντρο του πολιτικού φάσματος. Υπό τέτοιους όρους η δημοσκοπική άνοδος του ακροδεξιού εξτρεμισμού δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει. 

Φοβάμαι λοιπόν πως αυτό που διακυβεύεται στις εκλογές δεν είναι απλώς και μόνο η θέση της ελληνικής κοινωνίας ως προς το οικονομικό σκέλος της κρίσης και τις σχετικές με αυτό πολιτικές των μνημονίων. Το αποτέλεσμα θα είναι αναπόφευκτα και μια ένδειξη του χαρακτήρα της κοινωνίας στην οποία ζούμε, και του τρόπου που αυτή αντιλαμβάνεται την κρίση. Και η αποδοκιμασία όσων κομμάτων, μικρών και μεγάλων, παλιών και νέων, 'ακραίων' και 'μεσαίων', πρεσβεύουν την ατζέντα του φόβου και τις αντίστοιχες αυταρχικές πολιτικές, είναι ευθύνη όλων μας. 

Και ειλικρινά ελπίζω να έχουμε όλοι το θάρρος να την αναλάβουμε.

Πέμπτη 3 Μαΐου 2012

Το κυνήγι μαγισσών δεν τελείωσε τον μεσαίωνα


Με αφορμή τη δημοσίευση φωτογραφιών και τη δημοσιοποίηση ιατρικών απόρρητων στοιχείων των 12 γυναικών, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου επισημαίνει ότι σύμφωνα με το νόμο 2472/1997 περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, η εισαγγελική αρμοδιότητα δημοσιοποίησης στοιχείων της ποινικής δίωξης δεν επεκτείνεται και στα ευαίσθητα δεδομένα υγείας, για τα οποία είναι απαραίτητη η άδεια από την αρμόδια Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Περαιτέρω, η εξαίρεση που προβλέπει ο ως άνω νόμος αφορά συγκεκριμένα το σκοπό βεβαίωσης εγκλημάτων και όχι γενικά και αφηρημένα το «κοινό καλό».

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η δημοσίευση των φωτογραφιών και η αποκάλυψη της οροθετικότητας των γυναικών αυτών είναι αδικαιολόγητη και προσβάλλει την τιμή και την υπόληψή τους. Και τούτο, διότι η σκοπούμενη και καθόλα θεμιτή προστασία του κοινωνικού συνόλου (ενημέρωση και ευαισθητοποίησή του και διαφύλαξη της δημόσιας υγείας) μπορούσε να επιτευχθεί με σαφώς ηπιότερα μέσα: δηλαδή, με τη δημοσιοποίηση των χαρακτηριστικών των γυναικών που συλλήφθηκαν (ύψος, χρώμα ματιών και μαλλιών, εθνικότητα, κλπ) και της περιοχής (οίκος ανοχής, «πιάτσα») όπου εργάζονταν. Και τούτο, διότι δεν απαιτείται και η φωτογραφία της ιερόδουλης προκειμένου να ευαισθητοποιηθεί κάποιος, ο οποίος πληρώνει για να κάνει μη ασφαλές σεξ, και να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις. Σε τελική ανάλυση, θα μπορούσε ενδεχομένως να τονιστεί από την αρμόδια αστυνομική διεύθυνση ότι κάθε ενδιαφερόμενος είναι δυνατόν να έχει πρόσβαση στις φωτογραφίες τους στα κατά τόπους αστυνομικά τμήματα. Υπό την αντίθετη εκδοχή, θα πρέπει να δημοσιοποιηθούν και τα αντίστοιχα στοιχεία όλων όσων –υπό το άκουσμα της παραπάνω είδησης– έσπευσαν να εξετασθούν και διαπιστώθηκε ότι είναι και αυτοί οροθετικοί και στη συνέχεια τα στοιχεία των συζύγων τους, των φιλενάδων τους κ.ο.κ., γιατί ο κίνδυνος για την υγεία εικάζουμε ότι δεν αλλάζει ανάλογα με το φύλο, την κοινωνική θέση ή την εθνικότητα ενός προσώπου. Εκτός αν οι οροθετικοί «οικογενειάρχες» δεν συνιστούν κίνδυνο για την δημόσια υγεία.

Όσο για την αναδημοσίευσή των φωτογραφιών από τα μέσα ενημέρωσης, και μάλιστα σε πρωτοσέλιδα και κεντρικά δελτία ειδήσεων, αυτή ξεπερνά κάθε μέτρο και θέτει μείζονα ζητήματα ηθικής και νομικής τάξης, αφού συνιστά διαπόμπευση του προσώπου, η οποία είναι ανεπίτρεπτη σε κάθε δικαιοκρατούμενη χώρα: καμιά σκοπιμότητα, κανένα «δημοσιογραφικό ενδιαφέρον» δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον δημόσιο εξευτελισμό ενός ανθρώπου, πολλώ δε μάλλον ενός ασθενούς.
Η ακραία προσβλητική και τιμωρητική μεταχείριση των γυναικών αυτών δεν μπορεί παρά να μας θυμίσει το μετακατοχικό βίαιο ξύρισμα της κεφαλής των γυναικών στις πλατείες των πόλεων και των χωριών. Δεν μπορεί παρά να μας θυμίσει τη μεταχείριση γυναικών σε τριτοκοσμικές χώρες. Το τρίπτυχο γυναίκα-ιερόδουλη-ασθενής γίνεται –με σχεδόν αρχετυπικό τρόπο– συνώνυμο της αμαρτίας, της βρωμιάς, του εχθρού. Το γεγονός ότι οι γυναίκες αυτές είναι –όλως τυχαίως– άστεγες, τοξικομανείς ή ενδεχομένως θύματα trafficking φαίνεται να μην ενδιαφέρει κανένα θεσμό, καμία αρχή. Όλα μπορούν να υποχωρήσουν μπροστά στην επέλαση των ρατσιστικών και σεξιστικών στερεοτύπων και την αδιατάρακτη γαλήνη του ελληνικού νοικοκυριού που σε λίγες μέρες ψηφίζει.

Η παραπάνω ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου υποστηρίζει το αυτονόητο των δικαιωμάτων των οροθετικών γυναικών, το οποίο δυστυχώς κάθε άλλο παρά ως αυτονόητο γίνεται αντιληπτό στην ελληνική δημόσια σφαίρα. Δεν είναι ωστόσο η μόνη περίπτωση άρθρωσης κριτικού λόγου απέναντι στην εκκωφαντική προεκλογική σιωπή που συναινεί στον στιγματισμό και την διαπόμπευση αυτών των γυναικών: δείτε ενδεικτικά τις ανακοινώσεις του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας 'Θετική Φωνή' και άλλων δεκατεσσάρων οργανώσεων, των Οικολόγων Πράσινων, της Επιτροπής Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ, και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.

Η κριτική από την οπτική των δικαιωμάτων είναι εύλογα σημαντική, φοβάμαι ωστόσο πως οι πρόσφατες αυτές εξελίξεις φέρουν κατά πολύ ευρύτερες σημασίες και χαρακτηριστικά που αφορούν περιπτώσεις ηθικών πανικών. Οι τελευταίοι αποτελούν ερευνητικό αντικείμενο των κοινωνικών επιστημών που αναδείχθηκε στο πλαίσιο της κριτικής εγκληματολογίας στην Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του 1970, και στη συνέχεια συναρθρώθηκε με το πεδίο μελέτης των μέσων και της επικοινωνίας. 

Σύμφωνα με τον κλασσικό ορισμό του Stanley Cohen (1972/2002), ο όρος ηθικός πανικός αναφέρεται σε μια συνθήκη, ένα επεισόδιο, ένα άτομο ή ομάδα ατόμων που προσδιορίζεται ως απειλή για τις κοινωνικές αξίες, παρουσιάζεται στερεοτυπικά από τα μέσα επικοινωνίας, και οριοθετείται από τους ορισμούς φορέων κοινωνικού κύρους, οι οποίοι προτείνουν σχετικές ερμηνείες και τρόπους αντιμετώπισης. Οι ηθικοί πανικοί έχουν το χαρακτηριστικό να εμφανίζονται απότομα· σε ορισμένες περιπτώσεις υποχωρούν κατά τον ίδιο τρόπο, σε άλλες ωστόσο έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και επιφέρουν αλλαγές στο νομικό πλαίσιο και την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, ή ακόμα και στον τρόπο που μια κοινωνία αντιλαμβάνεται τον εαυτό της.

Μεταξύ των αντικειμένων ηθικών πανικών εμφανίζονται ενδεικτικά νεανικές υποπολιτισμικές ομάδες (Cohen 1972/2002), χρήστες ναρκωτικών ουσιών (Young 1971), φορείς επιθέσεων στο δρόμο με σκοπό τη ληστεία (Hall et al. 1978), χούλιγκανς (Hall 1978), άτομα που παίρνουν παράτυπα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας (Golding & Middleton 1982), ασθενείς του AIDS (Watney 2006), και αιτούντες άσυλο (Lynn & Lea 2003). Σύμφωνα με το μοντέλο ανάλυσης των Ben-Yehuda & Goode (1994), οι ηθικοί πανικοί ξεκινούν υπό την μορφή ανησυχίας απέναντι σε μια κοινωνική ομάδα ή είδος συμπεριφοράς, και εξελίσσονται σε επιθετικότητα απέναντι στους στιγματισμένους ως επικίνδυνους 'άλλους', καλλιεργώντας την συναίνεση με άξονα την θεώρηση τους ως απειλή για την κοινωνία.  

Η προσέγγιση των ηθικών πανικών μπορεί να προσφέρει διεισδυτικές, αναλυτικές και συγκεκριμένες ερμηνείες των τρόπων μέσω των οποίων μετανάστες αλλά και οροθετικές γυναίκες στιγματίζονται την παρούσα περίοδο ιδιαίτερα ως μορφή 'υγειονομικής βόμβας', και του σχετικού με αυτούς τους τρόπους ρόλου των εμπλεκόμενων πολιτικών και κρατικών αρχών, και των μέσων επικοινωνίας που υιοθετούν και αναπαράγουν τους ορισμούς τους. Η προσέγγιση αυτή είναι επίσης σημαντική ως προς την σύνδεση των κύκλων ηθικών πανικών με περιόδους κοινωνικών κρίσεων.

Όπως υποστηρίζεται στο εμβληματικό έργο των Hall et al. (1978), ο παράγοντας του ηθικού πανικού συνέβαλε στην συγκρότηση μιας αυταρχικού τύπου κοινωνικής συναίνεσης, την μετάβαση προς αυστηρότερες μορφές κοινωνικού ελέγχου, και την νοηματοδότηση της κρίσης του κοινωνικού συστήματος στην Βρετανία την δεκαετία του 1970 με όρους κατάρρευσης του 'νόμου και της τάξης.' Υπό το πρίσμα του διεπιστημονικού πλαίσιου ανάλυσης των ηθικών πανικών, το ουσιαστικό ερώτημα ως προς την περίπτωση της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής κρίσης στην Ελλάδα είναι ο εξελισσόμενος επαναπροσδιορισμός της σε σχέση με την έννομη τάξη και τη δημόσια υγεία, θέμα στο οποίο θα επανέλθουμε.

Όσοι και όσες ενδεχομένως ενδιαφέρεστε για το πεδίο ανάλυσης των ηθικών πανικών, μπορείτε ενδεικτικά να δείτε τα παρακάτω κείμενα:

Ben-Yehuda, N. & Goode, E. (1994) Moral panics: the social construction of deviance, Oxford: Blackwell 
Cohen, S. (1972/2002) Folk devils and moral panics: the creation of the Mods and Rockers, Third edition, Oxford: Martin Robertson

Cohen, S. & Young, J. (eds.) (1973/1981) The manufacture of news: social problems, deviance and the mass media, London: Constable

Critcher, C. (2003) Moral panics and the media, Maidenhead: Open University Press.

Garland, D. (2008) On the concept of the moral panic, Crime, Media, Society, 4(1), 9-30
 

Golding, P. & S. Middleton (1982) Images of welfare, Oxford: Martin Robertson

Hall, S. (1978) The treatment of ‘football hooliganism’ in the press, in Ingham, R. (ed.) ‘Football hooliganism’: The wider context, London: Inter-Action Inprint, 15-36

Hall, S., Critcher, C., Jefferson, T., Clarke, J. & Roberts, B. (1978) Policing the crisis: mugging, the state and law and order, London: Macmillan.

Jefferson, T. (2008) Policing the crisis revisited: The state, masculinity, fear of crime and racism, Crime, Media, Society, 4(1), 9-30
 

Lynn, N., & Lea, S. (2003) 'A phantom menace and the new Apartheid': the social construction of asylum-seekers in the United Kingdom, Discourse & Society, 14(4): 425-452

Watney, S. (2006) AIDS, 'Moral panic' theory and homophobia, Critcher, C. (ed.) Critical readings: moral panics and the media, Maidenhead: Open University Press, 256-264
Young, J. (1971) The drug takers: the social meaning of drug use, London: Paladin