Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Bruce Springsteen και Tom Morello: το φάντασμα του Tom Joad επιστρέφει


Ο Tom Joad αποτελεί χαρακτήρα με κομβική σημασία στο κλασσικό έργο του John Steinbeck Τα Σταφύλια της Οργής. Το βιβλίο εκδόθηκε το 1939, και διαδραματίζεται στην περίοδο της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 30 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εστιάζει σε μια οικογένεια αγροτών που έχοντας καταστραφεί οικονομικά και χάσει τη φάρμα τους μεταναστεύουν από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια, όπου αντιμετωπίζουν συνθήκες οικονομικής εκμετάλλευσης ως εργάτες. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα και πλέον δημοφιλή μυθιστορήματα του 20ου αιώνα, αλλά και για χαρακτηριστική περίπτωση υλοποίησης του επιχειρήματος που πρόβαλλε ο συγγραφέας του όταν του απονεμήθηκε το βραβείο Nobel το 1962

Ο John Steinbeck είχε ισχυριστεί κατά την ομιλία αποδοχής του βραβείου Nobel λογοτεχνίας στην Στοκχόλμη ότι στους συγγραφείς έχει ανατεθεί η έκφραση της δυνατότητας των ανθρώπων να επιδεικνύουν μεγαλείο καρδιάς και πνεύματος, όπως είναι "το θάρρος σε συνθήκες ήττας, το κουράγιο, η συμπόνοια, και η αγάπη," υποστηρίζοντας πως αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν φωτεινές σημαίες ελπίδας ενάντια στην αδυναμία και την απόγνωση. Τα Σταφύλια της Οργής υπήρξαν συνεκτική πολιτισμική αναφορά ενάντια στην κοινωνική ανισότητα· προς το τέλος του βιβλίου, ο Tom Joad θα αναγκαστεί να εγκατελείψει την οικογένεια του προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη, όπως όμως ισχυρίζεται σε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα, θα βρίσκεται πλέον οπουδήποτε οι άνθρωποι αγωνίζονται ενάντια σε συνθήκες εξαθλίωσης και καταπίεσης.


Ο Bruce Springsteen, για τον οποίο έχει γράψει η black symphony εδώ, αναφέρθηκε σε αυτό το βιβλίο και την παραπάνω θέση του Tom Joad στο κομμάτι The Ghost of Tom Joad, το οποίο περιλαμβάνεται στο ομώνυμο album που κυκλοφόρησε το 1995. Το album αυτό προβάλλει μια πολιτικά εύστοχη κριτική των κοινωνικών ανισοτήτων στην τρέχουσα περίοδο, και περιλαμβάνει αναφορές στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες από το Μεξικό στην προσπάθεια τους να αποκτήσουν ένα καλύτερο μέλλον στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το κομμάτι The Ghost of Tom Joad διασκευάστηκε επίσης από τους Rage Against the Machine το 1997 και κυκλοφόρησε ως single, με εξώφυλλο το έργο Police Riot του Eric Drooker.


Υπάρχουν πολλές και αρκετά διαφορετικές live εκτελέσεις του συγκεκριμενου κομματιού από τον Bruce Springsteen και την E Street Band. Σε τρεις από αυτές συμμετείχε ως προσκεκλημένος ο κιθαρίστας των Rage Against the Machine Tom Morello, ο οποίος έχει επίσης εκφράσει την folk πλευρά του με το συγκρότημα The Nightwatchman. Σε μια τέτοια περίπτωση, κατά την επετειακή συναυλία για τα εικοσιπέντε χρόνια του Rock and Roll Hall of Fame στο Madison Square Garden το 2009, ο Bruce Springsteen προλόγισε μια ιδιαίτερα δυνατή εκτέλεση του The Ghost of Tom Joad συνδέοντας το κομμάτι με την τρέχουσα οικονομική κρίση.  

Ο Bruce Springsteen παρέπεμψε επίσης στην μακρά παράδοση μουσικών που ενδιαφέρονταν για όσα συνέβαιναν στον κόσμο γύρω τους και τα έκφρασαν με το έργο τους. Όπως χαρακτηριστικά είπε αναφερόμενος σε ένα θρύλο της folk μουσικής, "αν ο Woody Guthrie ζούσε σήμερα, θα είχε για πολλά να γράψει." Και πράγματι θα είχε· την δεκαετία του 30, ο Woody Guthrie είχε κάνει το ταξίδι από την Οκλαχόμα στην Καλιφόρνια που αναπαρίσταται στα Σταφύλια της Οργής, και αργότερα έγραψε το κομμάτι Tom Joad. Και από αυτή την άποψη, τόσο ο χαρακτήρας όσο και το βιβλίο είναι παραδειγματικά της σημασίας που έχει η σύνδεση μεταξύ πολιτικής και πολιτισμικής παραγωγής  μέχρι σήμερα.


Men walkin' 'long the railroad tracks
Goin' someplace there's no goin' back
Highway patrol choppers comin' up over the ridge
Hot soup on a campfire under the bridge
Shelter line stretchin' round the corner
Welcome to the new world order
Families sleepin' in their cars in the southwest
No home no job no peace no rest

 The highway is alive tonight
But nobody's kiddin' nobody about where it goes
I'm sittin' down here in the campfire light
Searchin' for the ghost of Tom Joad

He pulls prayer book out of his sleeping bag
Preacher lights up a butt and takes a drag
Waitin' for when the last shall be first and the first shall be last
In a cardboard box 'neath the underpass
Got a one-way ticket to the promised land
You got a hole in your belly and gun in your hand
Sleeping on a pillow of solid rock
Bathin' in the city aqueduct

The highway is alive tonight
But where it's headed everybody knows
I'm sittin' down here in the campfire light
Waitin' on the ghost of Tom Joad

Now Tom said "Mom, wherever there's a cop beatin' a guy
Wherever a hungry newborn baby cries
Where there's a fight 'gainst the blood and hatred in the air
Look for me Mom I'll be there
Wherever there's somebody fightin' for a place to stand
Or decent job or a helpin' hand
Wherever somebody's strugglin' to be free
Look in their eyes Mom you'll see me."

The highway is alive tonight
But nobody's kiddin' nobody about where it goes
I'm sittin' downhere in the campfire light
With the ghost of old Tom Joad


Δεν υπάρχουν σχόλια: