Κυριακή 25 Μαΐου 2014

Από το Φαρμακονήσι στη Λαμπεντούζα: υγροί τάφοι μεταναστών και προσφύγων



Ημερομηνία: Οκτώβριος 2013. Τοποθεσία:  Στα ανοικτά των ακτών του νησιού Λαμπεντούζα (Ιταλία). Αριθμός των νεκρών: 364 άτομα.

Ημερομηνία: Ιανουάριος 2014. Τοποθεσία:  Στα ανοικτά του Φαρμακονησίου (Ελλάδα). Αριθμός των νεκρών: 11 άτομα, εκ των οποίων 8 παιδία.

Ημερομηνία: 5 Μαΐου 2014. Τοποθεσία:  Στα ανοικτά της Σάμου, κοντά στις ακτές της Τουρκίας. Αριθμός των νεκρών: Τουλάχιστον 22 άτομα.

Ημερομηνία: 12 Μαΐου 2014. Τοποθεσία: Στα ανοικτά των ακτών του νησιού Λαμπεντούζα. Αριθμός των νεκρών: Άγνωστος προς το παρόν.

Η τραγική λίστα θυμάτων συνεχώς μεγαλώνει. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία για τους πρόσφυγες (UNHCR), τουλάχιστον 2,600 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους διασχίζοντας τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη από το 2011.

Μόνο στο Αιγαίο, από τον Αύγουστο του 2012 μέχρι τον Μάρτιο του 2014, 188 άτομα έχουν χάσει την ζωή τους ή αγνοούνται.

Tα στατιστικά στοιχεία είναι πράγματι σοκαριστικά. Κάθε αριθμός ξεχωριστά, αντιπροσωπεύει έναν άνθρωπο. Κάθε ένας από αυτούς ανθρώπους , για τους δικούς του λόγους, ρισκάρει την ίδια του την ζωή για να φτάσει στην Ευρώπη, κάθε ένα άτομο κουβαλά τη δική του ιστορία δυσκολιών και καταχρήσεων  που αντιμετωπίζουν κατά το ταξίδι τους. Για αυτούς που καταφέρνουν να επιβιώσουν, οι ιστορίες κακομεταχείρισης συχνά συνεχίζονται.

Τον προηγούμενο χρόνο, η συνεργάτιδα μου η Ναόμι επισκέφτηκε την Ελλάδα και συνάντησε πρόσφυγες και μετανάστες που επέζησαν απ’ το επικίνδυνο ταξίδι τους προς την Ευρώπη από την θάλασσα. Οι ιστορίες τους είναι πολύ συγκινητικές.

 Πρόσφατα, συνάδελφοι πήραν συνεντεύξεις από τους επιζώντες του ναυάγιου του Ιανουαρίου στο Φαρμακονησι. Δύο Αφγανοί πρόσφυγες περιέγραψαν το ταξίδι τους με άλλα 27 άτομα –Αφγανούς και Σύρους- που ξεκίνησε βράδυ από την Τουρκία προς την Ελλάδα. Αναγκάστηκαν να σταματήσουν τα μεσάνυχτα, όταν η μηχανή τους έπαθε βλάβη.

Μόλις 100 μέτρα από τις ακτές του νησιού εντοπίστηκαν από Έλληνες λιμενοφύλακες. Οι λιμενοφύλακες χρησιμοποίησαν  σκοινί για να συνδέσουν την βάρκα με το δικό τους σκάφος και ξεκίνησαν να τους ρυμουλκούν με μεγάλη ταχύτητα πίσω προς την Τουρκία. Λόγω των απότομων κινήσεων, άρχισαν να μπαίνουν νερά στην βάρκα. Κάποιοι  από τους μετανάστες που βρίσκονταν στο νερό προσπάθησαν να σκαρφαλώσουν στο σκάφος της ακτοφυλακής αλλά ξυλοκοπήθηκαν. Οι συνάδελφοι μου άκουσαν ότι οι μετανάστες που κατάφεραν να επιβιβαστούν στο σκάφος ξυλοκοπήθηκαν και βρέθηκαν υπό την απειλή όπλου.

Αυτά δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά. Σε πολύ τακτά διαστήματα, άνθρωποι δέχονται απωθήσεις και μένουν  αβοήθητοι  στα ανοιχτά της θάλασσας. Πολλοί έχουν στερηθεί την ευκαιρία να εξηγήσουν την κατάστασή τους ή να προσπαθήσουν να ζητήσουν άσυλο. Μερικοί πνίγονται την ίδια στιγμή που οι χώρες φιλονικούν για το ποιος είναι υπεύθυνος για τη διάσωσή τους.

Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικούς λόγους για τους οποίους έρχονται στην Ευρώπη. Κάποιοι φεύγουν εξαιτίας διώξεων και συγκρούσεων στις χώρες τους και αναζητούν καταφύγιο και να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες. Άλλοι είναι μετανάστες, που αφήνουν πίσω τους τη φτώχεια για να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Όποια και αν είναι η διαδρομή ή ο λόγος για τον ερχομό τους, η ζωή τους και τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να προστατεύονται. Το θέμα είναι ότι λαμβάνονται όλο και περισσότερο περιοριστικές πολιτικές, με στόχο την πρόληψη εισόδου ανθρώπων στην Ευρώπη με κάθε κόστος, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να επιλέγουν όλο και πιο επικίνδυνες διαδρομές. Το ανθρώπινο κόστος για άσυλο στην Ευρώπη όπως και οι πολιτικές και πρακτικές μετανάστευσης είναι πολύ υψηλό. Πρέπει να κάνουμε κάτι καλύτερο.

Αυτή τη στιγμή, τα κράτη μέλη της ΕΕ αναπτύσσουν κατευθυντήριες γραμμές που θα διαμορφώσουν το μέλλον της ΕΕ για την στρατηγική ασύλου και μετανάστευσης για τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές θα πρέπει να εγκριθούν κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 26-27 Ιουνίου. Παρακαλούμε καλέστε τους υποψήφιους ευρωβουλευτές, ζητώντας τους να διασφαλίσουν ότι η προστασία των ατόμων αποτελεί προτεραιότητα αυτής της πολιτικής.

Χωρίς συγκεκριμένη δράση, ο αριθμός των νεκρών στις ακτές της Ευρώπης θα συνεχίσει την τραγική του αύξηση. Θα επιτρέπατε να συμβεί κάτι τέτοιο;
Η Διεθνής Αμνηστία ανησυχεί βαθύτατα για την τελευταία τραγωδία και την απώλεια των ζωών μεταναστών και των προσφύγων στα ανοικτά των ακτών της Λαμπεντούζα της Ιταλίας. Η Μεσόγειος έχει κοστίσει και πάλι τις ζωές εκείνων που αναζητούν ασφάλεια και καταφύγιο στην Ευρώπη, καθώς υπάρχουν αναφορές για πολλούς θανάτους και εκατοντάδες εξακολουθούν να αγνοούνται. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και τα κράτη μέλη της πρέπει επειγόντως να δράσουν για την προστασία των δικαιωμάτων και της ζωής όλων των μεταναστών και των προσφύγων.
 
Αλλά μέχρι σήμερα, οι ηγέτες της ΕΕ έχουν συστηματικά και συλλογικά αποτύχει να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη περαιτέρω θανάτων κατά μήκος των συνόρων της Ευρώπης. Τα ναυάγια και οι πνιγμοί συνεχίστηκαν στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος. Τουλάχιστον 188 άνθρωποι πνίγηκαν ή εξαφανίστηκαν μεταξύ του Αυγούστου 2012 και του Μάρτη του 2014 στο Αιγαίο, και 22 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις 5 Μαΐου 2014, ενώ προσπαθούσαν να φτάσουν στη Σάμο από την Τουρκία.

Αυτός ο αυξανόμενος αριθμός των νεκρών αναδεικνύει την αναποτελεσματικότητα των σημερινών πολιτικών και πρακτικών μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ, οι οποίες εστιάζουν στο να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να φτάσουν στην Ευρώπη με οποιοδήποτε κόστος. Οι ολοένα και πιο περιοριστικές πολιτικές και πρακτικές έχουν μόνο οδηγήσει τους απελπισμένους ανθρώπους να ακολουθήσουν πιο επικίνδυνες διαδρομές. Με σχεδόν καμία ασφαλή και νόμιμη δίοδο για την Ευρώπη, οι άνθρωποι ωθούνται, λόγω ανάγκης, στα χέρια των λαθρεμπόρων και είναι αναγκασμένοι να ρισκάρουν τη ζωή τους για σε μη αξιόπλοα σκάφη.

Αλλά υπάρχουν εναλλακτικές.

Απαιτείται επειγόντως αλλαγή στις πολιτικές της ΕΕ για το άσυλο και τη μετανάστευση που θα σώζει ζωές. Τον επόμενο μήνα, καθώς οι εκπρόσωποι των κρατών μελών συγκεντρώνονται στις 5 και 6 Ιουνίου για το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής στις 26 και 27 Ιουνίου, θα είναι μια σημαντική ευκαιρία για να επαναπροσδιοριστεί η προσέγγιση της Ευρώπης για την πολιτική μετανάστευσης και ασύλου, πριν χαθούν περαιτέρω ζωές.

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τους ηγέτες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι θα αποτελούν το επίκεντρο των πολιτικών και πρακτικών μετανάστευσης και του ασύλου, εξασφαλίζοντας περισσότερη έρευνα και διάσωση, ασφαλείς και νόμιμες διόδους για την Ευρώπη, και βάζοντας ένα τέλος στην εξωτερική ανάθεση του ελέγχου της μετανάστευσης σε χώρες εκτός ΕΕ με αξιοθρήνητα εγγραφές για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Να αυξηθεί η  Έρευνα και Διάσωση

Μετά τις τραγωδίες στην Λαμπεντούζα τον Οκτώβρη του 2013, η Ιταλία έχει  ξεκινήσει εκτεταμένες επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στην κεντρική Μεσόγειο στο πλαίσιο της επιχείρησης ” Mare Nostrum “.  Η Ιταλική επιχείρηση διάσωσης Mare Nostrum δείχνει ότι είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ασφάλεια για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, με την ενίσχυση των επιχειρήσεων αναζήτησης και διάσωσης.

Οι προσπάθειες αυτές πρέπει να επικροτηθούν. Ωστόσο, με βάση και τις περαιτέρω τραγωδίες και απώλειες ζωών, η ενίσχυση των δραστηριοτήτων έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω μιας συλλογικής προσπάθειας στην οποία όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να συμβάλουν. Η έρευνα και διάσωση θα πρέπει να υλοποιείται και στο Αιγαίο.

Ασφαλείς και νόμιμες οδοί στην Ευρώπη

Μέχρι σήμερα, τα κράτη μέλη της ΕΕ ήταν απρόθυμα στο να συζητήσουν για ασφαλείς και νόμιμους τρόπους εισόδου προσφύγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμη και με την χειροτέρευση της κρίσης των προσφύγων της Συρίας στο κατώφλι τους, οι αποκρίσεις των κρατών μελών είναι ντροπιαστικές. Ενώ  οικογένειες Σύριων διακινδυνεύουν τις ζωές τους στη θάλασσα, τα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να αρνούνται να ανοίξουν πραγματικά ασφαλείς και νόμιμούς τρόπους εισόδου προσφύγων στην Ευρώπη.

Τα κράτη μέλη μπορούν να το κάνουν αυτό μέσω της μετεγκατάστασης, τα προγράμματα αποδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους και την διευκόλυνση της οικογενειακής επανένωσης. Μέχρι το τέλος του 2013, ο Λίβανος – μια χώρα με λιγότερο από 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι – είχε φιλοξενήσει 800.000 πρόσφυγες από τη Συρία, ενώ μόνο 81.000 είχαν καταφέρει να φτάσουν στην ΕΕ αναζητώντας προστασία.

Όπως είπε η Ευρωπαία Επίτροπος για τις Εσωτερικές Υποθέσεις, Cecilia Malmstrom  στην αντίδραση της χθεσινής τραγωδία στην Λαμπεντούζα, είναι δυνατόν να «περιοριστεί ο κίνδυνος αυτών των τραγωδιών από το να συμβούν ξανά», για παράδειγμα με «την μετεγκατάσταση των προσφύγων απ ‘ευθείας από τους καταυλισμούς έξω από την ΕΕ και το άνοιγμα νέων νόμιμων καναλιών για να έρθουν νόμιμα.

Μια πανευρωπαϊκή διάσκεψη για την επανεγκατάσταση προσφύγων από τη Συρία στα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως προτάθηκε από το γερμανικό κοινοβούλιο στις 8 Μαΐου θα ήταν ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Συνεργασία για τον έλεγχο της μετανάστευσης με τρίτες χώρες 

Η ΕΕ και οι ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζουν να συνεργάζονται με μη ευρωπαϊκές χώρες για τον έλεγχο της μετανάστευσης, ενώ κάνουν τα στραβά μάτια στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται οι μετανάστες, οι αιτούντες άσυλο και οι πρόσφυγες στις χώρες αυτές.

Παρά την τεκμηριωμένη απόδειξη της κακομεταχείρισης των μεταναστών, των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στη Λιβύη, η ΕΕ και οι ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία συνεργάζονται με τη Λιβύη για την αναχαίτιση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.

Οι συνεργασίες με τρίτες χώρες που γειτνιάζουν με την ΕΕ πρέπει να στοχεύουν στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών, αντί στην πρόληψη των αφίξεων στην ΕΕ ως πρωταρχικό στόχο. Τυχόν συμφωνίες για τον έλεγχο της μετανάστευσης θα πρέπει επίσης να είναι διαφανής και να περιλαμβάνουν επαρκή πρότυπα και  μέτρα προστασίας.

Το ανθρώπινο κόστος της πολιτικής και των πρακτικών ασύλου και μετανάστευσης της Ευρώπης είναι πολύ υψηλό. Είναι δυνατόν και πρέπει να γίνουν περισσότερα για την πρόληψη των θανάτων και των δεινών στα ύδατα κατά μήκος των ευρωπαϊκών ακτών.

Αυτό είναι ένα ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι συλλογική ευθύνη όλων των κρατών μελών της ΕΕ να πράξουν ό, τι είναι δυνατό για να αποφευχθούν αυτοί οι θάνατοι.

Στη σύνοδο κορυφής στις 26 και 27 Ιουνίου, οι ηγέτες της ΕΕ θα συμφωνήσουν τη στρατηγική μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ για τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτή είναι μια σημαντική ευκαιρία για τα κράτη μέλη της ΕΕ να θέσουν επιτέλους τα ανθρώπινα δικαιώματα των μεταναστών και των προσφύγων στο επίκεντρο της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα αυτό, και να σωθούν ζωές.

Χωρίς συγκεκριμένη δράση, ο αριθμός των νεκρών από τις ακτές της Ευρώπης θα συνεχίσει να αυξάνεται με τραγικό τρόπο. Μπορούμε και πρέπει να κάνουμε κάτι καλύτερο από αυτό.

Posted by Aris in Wonderland at 6:01 μ.μ.
Labels:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)