Παρασκευή 9 Μαΐου 2014

Επ' αόριστον κράτηση και απονομιμοποίηση των μεταναστών και προσφύγων

 
 
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ), απαντώντας σε ερωτήματα του Αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. σχετικά με τη διοικητική κράτηση μεταναστών/τριών χωρίς χαρτιά, ερμήνευσε «καταλλήλως» το υπάρχον νομικό πλαίσιο (νόμους του ελληνικού κράτους και κοινοτικές οδηγίες) και διατύπωσε μια γνώμη ευνοϊκή για την αστυνομία. Αν η γνωμοδότηση αυτή γίνει δεκτή από τον αρμόδιο υπουργό, τον υπουργό ΠΡΟ.ΠΟ., τότε θα αποτελεί πράξη υποχρεωτική και δεσμευτική για τα αρμόδια όργανα της διοίκησης, δηλαδή την αστυνομία• με άλλα λόγια, η αστυνομία θα οφείλει να ενεργεί σε συμφωνία προς αυτήν κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της. Η γνωμοδότηση λοιπόν, για λόγους «δημόσιου συμφέροντος, δημόσιας τάξης και ασφάλειας αλλά και ατομικού συμφέροντος των ίδιων των μεταναστών/τριών», ανοίγει το δρόμο για:

1) την περαιτέρω, πέραν του 18μηνου και για ουσιαστικά απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, διοικητική κράτηση τόσο στην περίπτωση που ο/η μετανάστης/τρια είναι ήδη κρατούμενος/η όσο και στην περίπτωση που έχει ήδη εκτίσει τον ανώτατο χρόνο κράτησης (18μηνο), έχει αφεθεί ελεύθερος/η με εκκρεμή την απόφαση επιστροφής ή απέλασης και ξανασυλληφθεί,
2) την ποινικοποίηση με βάση το άρθρο 182 Π.Κ. της παράνομης μη αναχώρησης και διαμονής/παραμονής στη χώρα (μέχρι τώρα αυτή θεωρείται διοικητική παράβαση) και
3) την ακόμα μεγαλύτερη απαξίωση του δικαιώματος αίτησης διεθνούς προστασίας (ασύλου).

Ειδικότερα, η γνωμοδότηση βαφτίζει ταχυδακτυλουργικά την παράταση του διοικητικού εγκλεισμού του/της μετανάστη/τριας «περιοριστικό όρο υποχρεωτικής διαμονής στο κέντρο προαναχωρησιακής κράτησης» -που μπορεί κάλλιστα, ελλείψει άλλων, να είναι το ίδιο με το κέντρο όπου ήδη κρατείται ή κρατούνταν στο παρελθόν- «έως ότου συνεργασθεί με τις αρμόδιες αρχές για την εκτέλεση της πράξης επιστροφής ή απέλασής του». Κατ' αυτόν τον τρόπο, αποφαίνεται το ΝΣΚ, αποτρέπεται η απελευθέρωση «όλων των παράνομων αλλοδαπών», με την οποία «κινδυνεύει το δημόσιο συμφέρον [...] αφού οδηγούμεθα σε έμμεση “νομιμοποίηση” της παραμονής τους στη χώρα» και «η δημόσια τάξη και ασφάλεια αφού οδηγούμεθα αναπόφευκτα στη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού των μη νόμιμων μεταναστών στο εσωτερικό». Αυτοί οι περισπούδαστοι κρατικοί αξιωματούχοι έχουν μια έφεση στην επένδυση πολεμικών και στρατιωτικών νοημάτων σε αόριστες νομικές έννοιες: δημόσιος κίνδυνος υπ' αριθμόν ένα οι εισβολείς μετανάστες που αυξάνονται ραγδαία! Ταυτόχρονα, αναποδογυρίζουν την πραγματικότητα   προσδίδοντας ένα εντελώς διαφορετικό νόημα στην έννοια-πρακτική της νομιμοποίησης: η απελευθέρωση των μεταναστών μετά το πέρας της νομότυπης κράτησής τους και η παραμονή τους στη χώρα με έγγραφο αναχώρησης συνιστά (έμμεση) νομιμοποίησή τους. Και ορίζοντας το πρόβλημα, ορίζουν και τη λύση: το μάντρωμά τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, να ποια είναι η λύση στο πρόβλημα της έμμεσης νομιμοποίησής τους! Το αποκορύφωμα όμως του κυνισμού, της χυδαιότητας και της αλαζονείας αυτών των Κυρίων βρίσκεται στο παρακάτω, όπου εμφανίζονται λίγο πολύ ως σωτήρες και προστάτες των έγκλειστων μεταναστών: «Με την μη απελευθέρωση και την επιβολή του περιοριστικού όρου [...] προστατεύεται συγχρόνως με το δημόσιο συμφέρον και το ατομικό τους συμφέρον, αφού πρόκειται για ευάλωτα άτομα, χωρίς μόνιμη διαμονή, χωρίς νόμιμα έγγραφα και χωρίς δυνατότητα να εργασθούν και κινδυνεύουν να πέσουν σε μεγάλη ένδεια ή σε παράνομα κυκλώματα εκμεταλλεύσεώς τους». Μήπως τελικά είναι το άλλο (το μη αυταρχικό) πρόσωπο του Ιανού, δηλαδή πάστορες που φροντίζουν για το καλό του ποίμνιου;

Το δεύτερο σημείο που αξίζει την προσοχή μας είναι η ποινικοποίηση της παραμονής των μεταναστών/τριών χωρίς χαρτιά. Αναφέρει σχετικά η γνωμοδότηση, ερμηνεύοντας πάλι κατά το δοκούν το νομικό πλαίσιο (εθνικό και κοινοτικό):

«Η οδηγία 2008/115 δεν εμποδίζει τη νομοθεσία ενός κράτους μέλους να χαρακτηρίσει την παράνομη διαμονή ως πλημμέλημα και να προβλέψει ποινικές κυρώσεις για να αποτρέψει και να τιμωρήσει τη διάπραξη μιας τέτοιας παραβάσεως των εθνικών κανόνων περί διαμονής.»
και
«Στο άρθρο 182 ΠΚ προβλέπεται το έγκλημα της παραβιάσεως περιορισμών διαμονής με το οποίο προστατεύεται το έννομο αγαθό του κράτους με την ειδικότερη όψη αυτού της πολιτειακής εξουσίας που επιβλήθηκε σε κάποιο πρόσωπο. Ο λόγος του αξιοποίνου έγκειται στην περιφρόνηση της υπηρεσιακής διαταγής, η οποία θεωρείται προσβολή κατά της πολιτειακής εξουσίας. Περιλαμβάνεται στο αδίκημα αυτό όχι μόνο ο παρανόμως επανερχόμενος (θετική ενέργεια), αλλά και ο, παρά τη νόμιμη διαταγή, μη αναχωρών εκ του μέρους που του απαγορεύθηκε η διαμονή (δια παραλείψεως τέλεση του αδικήματος)».

Τι μας λέει λοιπόν εδώ το αστυνομικο-στρατιωτικό ανακοινωθέν με τη μορφή γνωμοδότησης; Ότι το έννομο αγαθό που προσβάλλεται από την παραμονή στη χώρα των μεταναστών χωρίς χαρτιά και χρήζει προστασία είναι το ίδιο το Κράτος, η πολιτειακή εξουσία, η ισχύς της να επιβάλει διαταγές! Το Κράτος, με μια φοβερή αντιστροφή, αναγορεύει τον εαυτό του σε θύμα που χρειάζεται προστασία από την έννομη τάξη, ήτοι από το ίδιο! Το ΝΣ του Κράτους καλεί το Κράτος να προστατεύσει το Κράτος! Βαθιά νομική σκέψη αναμφισβήτητα. Ενώ οι μετανάστες χωρίς χαρτιά αναγορεύονται σε εχθρούς της ίδιας της πολιτειακής υπόστασης!

Και το τρίτο σημείο είναι η ακόμα μεγαλύτερη απαξίωση του δικαιώματος αίτησης διεθνούς προστασίας. Αναφέρεται σχετικά:

«Οι οδηγίες 2003/9 και 2005/85 δεν απαγορεύουν τη διατήρηση της κρατήσεως υπηκόου τρίτης χώρας ο οποίος υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας αφού τέθηκε υπό κράτηση, αν προκύπτει, κατόπιν κατά περίπτωση εκτιμήσεως του συνόλου των κρισίμων περιστάσεων, ότι η αίτηση υποβλήθηκε με μοναδικό σκοπό να καθυστερήσει ή να ματαιωθεί η εκτέλεση της αποφάσεως επιστροφής και ότι είναι αντικειμενικώς αναγκαία η διατήρηση του μέτρου της κρατήσεως για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να αποφύγει οριστικά ο ενδιαφερόμενος την επιστροφή του».

Αν δηλαδή εκτιμηθεί από τις αρμόδιες αρχές, με βάση το σύνολο των κρίσιμων περιστάσεων, ότι η αίτηση διεθνούς προστασίας υποβλήθηκε για αλλότριους σκοπούς, τότε διατηρείται η κράτηση μέχρι την εκτέλεση της επιστροφής του μετανάστη. Άραγε «το σύνολο των κρίσιμων περιστάσεων» θα περιλαμβάνει τα πραγματικά και νομικά ερείσματα της αίτησης, κι αν ναι, τι θέση θα καταλαμβάνουν αυτά στην «εκτίμηση»; Αν κρίνουμε από το συνολικό πνεύμα της γνωμοδότησης, κάτι μας λέει ότι τα κριτήρια της «εκτίμησης» που εννοεί το ΝΣΚ δεν θα έχουν να κάνουν με την ουσία της αίτησης. Απαξιώνεται έτσι περαιτέρω στην πράξη η ίδια η έννοια του πρόσφυγα και του δικαιούχου διεθνούς προστασίας ή ανθρωπιστικού ασύλου. Τι μας λέει με δυο λόγια το καχύποπτο και ρατσιστικό ΝΣΚ; Κάθε αίτηση ασύλου που υποβάλλεται από κρατούμενους είναι εξ' ορισμού ύποπτη. Οι αιτούντες ασύλου κρατούμενοι, μέχρι αποδείξεως του εναντίου, είναι αλλοδαποί χωρίς χαρτιά που επιδιώκουν να μας εξαπατήσουν.

Αφήσαμε για το τέλος μια ρητή παραδοχή στην οποία προβαίνει το ΝΣΚ, και που έχει ιδιαίτερη σημασία. Η γνωμοδότηση ενοχοποιεί τους ίδιους τους μετανάστες, μετακυλίοντας την ευθύνη για την αδυναμία εκτέλεσης της απόφασης επιστροφής ή απέλασης στην «άρνησή τους να συνεργαστούν», εννοώντας την έλλειψη ή την απόκρυψη ταξιδιωτικών εγγράφων ή εγγράφων ταυτοποίησης. Εσείς φταίτε λοιπόν, μετανάστες και μετανάστριες, που σας «κάνουμε το βίο αβίωτο», αποφαίνεται η κρατική γραφειοκρατία. Παρουσιάστε τα χαρτιά σας, που ξέρουμε ότι έχετε και ότι κρύβετε, ή πάρτε την πρωτοβουλία να σας εκδώσουν ταξιδιωτικά έγγραφα οι διπλωματικές αρχές της χώρας σας, και με καθόλα σύννομο και αξιοπρεπή τρόπο θα σας απομακρύνουμε από τη χώρα. Αλλιώς θα παραμένετε έγκλειστοι στα ευαγή μας ιδρύματα, με δική σας ευθύνη αποκλειστικά, μέχρι να συνεργαστείτε. Αυτή η εκβιαστική αντιστροφή της ευθύνης είχε αναπτυχθεί και για τους πνιγμούς στο Φαρμακονήσι. Και τότε οι μετανάστες/τριες θεωρήθηκαν υπεύθυνοι/ες, για τον ίδιο το θάνατό τους σ' εκείνη την περίπτωση, αφού δεν υπολόγισαν σωστά και ανέλαβαν το ρίσκο του ταξιδιού.

Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους είναι από την ίδια του τη φύση ένας μηχανισμός νομιμοποίησης της κρατικής ισχύος και παραγωγής αστυ-νομικής ιδεολογίας. Στην φάση όμως του μετασχηματισμού του Κράτους σε Κράτος (ακήρυχτης) Έκτακτης Ανάγκης αναβαθμίζεται σε προκεχωρημένο φυλάκιο ενός ακήρυχτου πολέμου. Η γνωμοδότησή του (τόσο οι προκείμενες όσο και τα συμπεράσματα) για την κράτηση των μεταναστών χωρίς χαρτιά δεν κρατά ούτε καν τα προσχήματα της φιλελεύθερης νομικής επιστήμης· ή ίσως πάλι να είναι ο παροξυσμός της σε συνθήκες γενικευμένης κρίσης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: