Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2011

The lion & the unicorn



South Bank, London, 19.05.2011

Η εγκατάσταση The Lion & the Unicorn δημιουργήθηκε από την Gitta Gschwendtner, σε συνεργασία με νέους ποιητές από τις οργανώσεις προσφύγων The Refugee Council, The Refugee Youth, The Refugee Home School Support Project, και The Klevis Kola Foundation, και επίσης τις ποιήτριες Joelle Taylor, Karen McCarthy Woolf και Yemisi Blake, και τον ποιητή Philip Wells. Εκτέθηκε στον εξωτερικό χώρο του Southbank Centre στο Λονδίνο και συμβαίνει να είναι το πιο ενδιαφέρον έργο τέχνης που έχω δει εδώ και πολύ καιρό. 

Η εγκατάσταση συνδυάζει οπτικά και ακουστικά στοιχεία το κύριο ορθογώνιο τμήμα της δομείται ως έκθεση έντυπων ποιημάτων νέων ποιητών από οργανώσεις προσφύγων στο Λονδίνο, σε συνδυασμό με ηχογραφήσεις των φωνών τους καθώς απαγγέλουν τα κείμενα τους. Τα χάρτινα πουλιά που απλώνονται μεταξύ των κτιρίων πάνω σε νήματα συμπληρώνουν το κύριο μέρος προσθέτοντας στοιχεία δυναμισμού και καθιστώντας  τον ουρανό μέρος της έκθεσης. Το έργο είναι εννοιολογικά ισχυρό και εφευρετικό: η εκτατάσταση αυτή καθεαυτή και τα επιμέρους αντικείμενα της ενώνονται αρμονικά σε μια εννιαία αφήγηση των έντυπων και προφορικών προσφυγικών λόγων που εισέρχονται στην δημόσια σφαίρα, τόσο κυριολεκτικά (ποιήματα) όσο και μεταφορικά (πουλιά). 


 
South Bank, London, 19.05.2011

Το έργο αποτελεί αναφορά στο Lion and Unicorn Pavilion του 1951, το οποίο περιλάμβανε  κεραμικά πουλιά που συμβόλιζαν την μετανάστευση και την ελευθερία του λόγου. Ο τίτλος του Pavilion επιδίωκε να αποδώσει τον βρετανικό χαρακτήρα: το λιοντάρι συμβόλιζε τον ρεαλισμό και τη δύναμη, και ο μονόκερος την ανεξαρτησία και την φαντασία, ενώ και τα δύο πλάσματα έχουν υπάρξει παραδοσιακά εμβλήματα της χώρας. Καθώς η εγκατάσταση επαναπροσδιορίζει τις κομβικές αυτές έννοιες, θα ήθελα να επιστρέψω στο έργο του Jacques Rancière The Politics of Aesthetics: The Distribution of the Sensible (Continuum, 2004).
 
Ο Rancière διαπραγματεύεται διορατικά την σχέση τέχνης και πολιτικής ως  περιλαμβάνουσα την έννοια της άρθρωσης (articulation). Όπως υποστηρίζει, η πολιτική επικεντρώνεται γύρω από αυτό που μπορεί να ειδωθεί και όσα μπορούν να ειπωθούν για αυτό, γύρω από το ποιος έχει ικανότητες θέασης και ομιλίας, και επίσης γύρω από  τις κυριότητες του χώρου και τις δυνατότητες του χρόνου (σ. 13). Από αυτή την άποψη, η εγκατάσταση μπορεί να προσεγγιστεί ως ένα λογοθετικά (discursively) ανοιχτό και συμμετοχικό  πεδίο επαναδιαπραγμάτευσης της εθνικής ταυτότητας. Η τοποθεσία της εγκατάστασης είναι αποφασιστικής σημασίας, με την έννοια ότι απευθύνεται στο κοινό με την πολιτική σημασία του όρου: δυνητικά απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, και όχι μόνο σε όσους επιλέγουν να επισκεπτούν ένα μουσείο ή μία έκθεση σε γκαλερί. Και κατά αυτό τον τρόπο, η εγκατάσταση αναδεικνύει πλήρως την σημασία της έκθεσης έργων τέχνης  σε δημόσιους χώρους.

4 σχόλια:

Δημήτρης είπε...

Προσωπικά, βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα την εν λόγω εγκατάσταση. Το πλαίσιο και η "εννοιολογικότητα" του έργου τα θεωρώ πολύ εύστοχα και το περιεχόμενο πιο φλέγον και επίκαιρο από ποτέ. Είναι σαν να σε βάζει σε σκέψεις σχετικά με ζητήματα εθνικοτήτων, συνόρων και ανθρώπινων αντιξοοτήτων εξαιτίας τους και στρέφοντάς σου το βλέμμα στον ουρανό σου δίνει την λύση:το ανεξάντλητο της ανθρώπινης ύπαρξης και το άδικο των οριοθετήσεων.

black symphony είπε...

Είναι μια πολύ πρωτότυπη εγκατάσταση που συνδυάζει εντελώς αναπάντεχα ένα φλέγον θέμα, εκείνο των προσφύγων μαζί με μορφές της τέχνης. Σίγουρα ομορφαίνει τη γωνιά εκείνη του Λονδίνου στην οποία έχει στηθεί και μακάρι να μπορούσα να το δω κι από κοντά.

aris.cs είπε...

@Δημήτρης:

Συμφωνώ απόλυτα - περιλαμβανόμαστε από οριοθετήσεις της ταυτότητας που προβάλλουν ως δεδομένες και φυσιολογικές, και για αυτό ακριβώς είναι δύσκολο να τις ξανασκεφτούμε και να τις επαπροσδιορίσουμε. Και είναι για τον ίδιο λόγο που βρίσκω σημαντική την έκθεση του έργου στον δημόσιο χώρο, είναι η πολιτικά αναγκαία έξοδος από το περιθώριο.

Καλωσήρθες : )

aris.cs είπε...

@blacksymphony:

Έχεις δίκιο και με έκανες να σκεφτώ ότι μέρος της πρωτοτυπίας είναι και η χρήση του χαρτιού, που κάθε άλλο παρά συνηθίζεται σε έργα που βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους. Είναι νομίζω οργανικό μέρος του έργου – το περιεχόμενο ενός ποιήματος μπορεί να είναι πανίσχυρο, αλλά ταυτόχρονα η σελίδα που το περιλαμβάνει ευάλλωτη. Το ίδιο όμως δεν είναι ισχύει και για τους πρόσφυγες, το ίδιο εκτεθειμένοι δεν είναι, αλλά και το ίδιο σθένος δεν χρειάζεται να έχουν για να ανταπεξέλθουν;