Σάββατο 21 Ιουλίου 2012

Επιστρέφοντας στο Sarajevo

Φωτογραφία:  Paul LoweMagnum    TIMELightBox

Ιούνιος 1992. Sarajevo.

Το Sarajevo
κατά τη διάρκεια της πολιορκίας ήταν σαν ένα γιγάντιο πείραμα πάνω στην ανθρώπινη φύση, σε αυτό που συμβαίνει στον πολιτισμό όταν δέχεται επίθεση από κάθε πλευρά. Το Sarajevo ήταν (και εξακολουθεί να είναι) μια κοσμοπολίτικη, εκλεπτυσμένη ευρωπαϊκή πόλη. Ενώ κάλυπτα ειδησεογραφικά αυτή την μακρά και παρατεταμένη σύγκρουση, γοητεύτηκα από αυτό που συμβαίνει σε ανθρώπους όπως εμείς όταν οι ζωές μας μεταφέρονται πίσω στο χρόνο σε μια μεσαιωνικού τύπου πολιορκία, χωρίς νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, ενέργεια και λίγο φαγητό, και με συνεχή βομβαρδισμό και βολές ελεύθερων σκοπευτών από τον εχθρό στους γύρω λόφους.

Αυτό που συνέβει είναι ότι οι άνθρωποι διατήρησαν τις αξίες τους ως πολίτες, κατά τρόπο πράγματι πανηγυρικό, ως μορφή αντίστασης εναντια στη βία της επίθεσης.
Αυτό που συνέβει είναι ότι οι άνθρωποι υπήρξαν απίστευτα εφευρετικοί, βρίσκοντας όλων των ειδών τους καταπληκτικούς τρόπους για να επιβιώσουν, και ακόμα και να ευημερεύσουν, υπό αυτές τις αντιξοότητες. Αυτό που συνέβει είναι ότι οι άνθρωποι συνέχισαν να παράγουν τέχνη, να παίζουν θεατρικά έργα, να κάνουν συναυλίες κλασσικής μουσικής, να γυρίζουν ταινίες, και, πάνω από όλα,  συνέχισαν να ταυτίζονται με την πόλη  και το πνεύμα της ως κέντρο δημοκρατικής, καλλιτεχνικής, και πολιτιστικής ζωής. Τίποτα δεν το συμβόλιζε αυτό περισσότερο για εμένα από αυτή την διασταύρωση, στο διαβόητο ‘Πέρασμα του Ελεύθερου Σκοπευτή.’ Αυτή η έκταση ανοιχτού εδάφους αποτελούσε σημείο μετάβασης ανάμεσα στα προάστια και την καρδιά της πόλης. Έτσι, κάθε μέρα, εκατοντάδες πολίτες διακινδύνευαν τις ζωές τους τρέχοντας γρήγορα για να διασχίσουν αυτό το δρόμο, υπό τα πυρά ελεύθερων σκοπευτών από τους γύρω λόφους. Και διακινδύνευαν τις ζωές τους για να έρθουν στην πόλη, για να είναι μέρος της ζωής της, για να αυτοπροσδιοριστούν ως πολιτισμένοι άνθρωποι ενάντια στην βαρβαρότητα της βίας που τους κατέκλυζε.

Το TIMELightBox περιλαμβάνει την παραπάνω φωτογραφία και το κείμενο του Paul Lowe σε ανάρτηση του σχετικά με το βιβλίο Bosnia 1992-1995, το οποίο αποτελεί έκδοση των φωτογράφων που κάλυψαν ειδησεογραφικά τον πόλεμο στη Βοσνία. Νομίζω πως τόσο η εικόνα όσο και το κείμενο που την συνοδεύει μοιράζονται μια διορατική, και ταυτόχρονα επίπονη, αντίληψη αυτού που διακυβεύεται σε κάθε πόλεμο, της δυνατότητας των ανθρώπων να αναζητήσουν και να διατηρήσουν την φωτεινότερη πλευρά της ύπαρξης τους, παρά και ενάντια στην αγριότητα που τους περιβάλλει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: