Κυριακή 17 Μαρτίου 2013

David Harvey: καπιταλισμός και κρίση

Poster: Luba Lukova       [paperinkvoice]
 
Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα κείμενα για την κρίση είναι κατά τη γνώμη μου η συνέντευξη που έδωσε ο David Harvey, Διακεκριμένος Καθηγητής Ανθρωπολογίας και Γεωγραφίας στο City University της Νέας Υόρκης, στους Marco Berlinguer και Hilary Wainwright, και δημοσιεύτηκε το 2009 στο βρετανικό περιοδικό Red Pepper με τίτλο Their Crisis, Our Challenge. Μεταφράζω παρακάτω ορισμένα χαρακτηριστικά αποσπάσματα, ενώ για το ίδιο θέμα μπορείτε επίσης να δείτε την ομιλία του David Harvey στο πλαίσιο της RSA με τίτλο The Crises of Capitalism.

Μια από [...] [τις] βασικές αρχές [του νεοφιλελευθερισμού] [...] ήταν ότι η κρατική εξουσία πρέπει να προστατεύει τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με κάθε κόστος. Αυτή είναι η αρχή που εκπονήθηκε στη κρίση της πόλης της Νέας Υόρκης στα μέσα της δεκαετίας του 1970, και προσδιορίστηκε διεθνώς για πρώτη φορά όταν το Μεξικό απείλησε να κυρήξει πτώχευση το 1982. Αυτό θα κατέστρεφε τις επενδυτικές τράπεζες της Νέας Υόρκης, οπότε το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ και το ΔΝΤ συνδυάστηκαν για τη διάσωση του Μεξικού. Όμως κάνοντας αυτό επέβαλαν λιτότητα στο Μεξικανικό λαό. Με άλλα λόγια, προστάτευσαν τις τράπεζες και κατέστρεψαν τους ανθρώπους - και αυτή έχει γίνει η συνήθης πρακτική στο ΔΝΤ από τότε. Η τρέχουσα διάσωση είναι η ίδια παλιά ιστορία, για μια ακόμη φορά, αλλά [σε] μεγαλύτερη [κλίμακα].

[...] 

Το οποίο σημαίνει ότι δεν πρόκειται να βγούμε από αυτή την κρίση με μια κρίση της καπιταλιστικής τάξης· πρόκειται να βγούμε από αυτήν με μία πολύ μεγαλύτερη ισχυροποίηση [consolidation] της καπιταλιστικής τάξης από ό,τι έχει υπάρξει στο παρελθόν

[...]

Πολλοί στη Wall Street ακμάζουν αυτή τη στιγμή. Η εταιρία Lazard's, επειδή ειδικεύεται σε συγχωνεύσεις και εξαγορές, βγάζει πάρα πολλά χρήματα. Μερικοί άνθρωποι θα καούν, αλλά συνολικά πρόκειται για μια τεράστια ενοποίηση [consolidation] οικονομικής δύναμης. Υπάρχει μια φοβερή φράση από τον Andrew Mellon (τραπεζίτης των ΗΠΑ, γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών 1921-1932), ο οποίος είπε ότι σε μια κρίση τα περιουσιακά στοιχεία επιστρέφουν στους δικαούχους τους. Η οικονομική κρίση είναι ένας τρόπος εξορθολογισμού αυτού που είναι παράλογο - για παράδειγμα, η τεράστια [οικονομική] συντριβή στην Ασία το 1997-98 οδήγησε σε ένα νέο μοντέλο καπιταλιστικής ανάπτυξης. Οι διασπάσεις οδηγήσούν σε αναδιαμόρφωση, ε] μια νέα μορφή ταξικής εξουσίας. 

[...]

Το αν μπορούμε να βγούμε από αυτή την κρίση με διαφορετικό τρόπο εξαρτάται κατά πολύ από την ισορροπία των ταξικών δυνάμεων. [...] Ο χρηματοοικονομικός καπιταλισμός θα μπορούσε να επιβιώσει της κρίσης, αλλά το αν το κάνει εξαρτάται εξ ολοκλήρου από το βαθμό στον οποίο θα υπάρξει λαϊκή εξέγερση ενάντια σε αυτό που συμβαίνει, και μια πραγματική ώθηση για να προσπαθήσουμε να αναδιαμορφώσουμε το τρόπο που λειτουργεί η οικονομία.

[...]

Ο όρος «εθνική διάσωση [national bail-out]» είναι [...] ανακριβής, επειδή δεν διασώζουν το σύνολο του υφιστάμενου χρηματοπιστωτικού συστήματος - διασώζουν τις τράπεζες, την καπιταλιστική τάξη, συγχωρώντας τα χρέη τους, τα παραπτώματά τους , και μόνο τα δικά τους.

T
α χρήματα πηγαίνουν στις τράπεζες, αλλά όχι στους ιδιοκτήτες σπιτιών που υφίστανται κατασχέσεις, πράγμα έχει αρχίσει να δημιουργεί θυμό. Και οι τράπεζες χρησιμοποιούν τα χρήματα όχι για να δανείσουν κανέναν, αλλά για να αγοράσουν άλλες τράπεζες. Ισχυροποιούν την εξουσία τους.

[...]
Αυτό που νομίζω ότι συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι ότι ψάχνουν για ένα νέο χρηματοοικονομικό πλαίσιο που μπορεί να λύσει το πρόβλημα όχι για τους εργαζόμενους αλλά και για την καπιταλιστική τάξη. [...] Το μόνο πράγμα που θα τους ένοιαζε είναι το αν εξεγερθούμε. Και μέχρι να εξεγερθούμε πρόκειται να επανασχεδιάζουν το σύστημα σύμφωνα με τα δικά τους ταξικά συμφέροντα.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια: