Τρίτη 1 Ιανουαρίου 2013

Mια Ζαπατιστική ελπίδα για την Πρωτοχρονιά


Ήταν ακριβώς δεκαεννιά χρόνια πριν, την Πρωτοχρονιά του 1994, όταν οι Ζαπατίστας εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στο διεθνές πολιτικό προσκήνιο· και σταδιακά, η πολιτική τους ατζέντα με βάση την Ελευθερία, την Δημοκρατία και την Δικαιοσύνη, οι αντι-ιεραρχικές, συμμετοχικές και χωρίς αποκλεισμούς μορφές οργάνωσής τους, και οι καινοτόμοι και πρωτότυποι τρόποι αντίθεσης τους στο νεοφιλελευθερισμό, αποτέλεσαν σημαντικές επιρροές στην κινηματική οργάνωση σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των διαδηλώσεων στο Seattle το 1999 και το σύγχρονο κίνημα Occupy.

Όπως σημειώνει στην εισαγωγή του ο Tom Hayden, επιμελητής του βιβλίου The Zapatista Reader (New York: Thunder's Mouth Press/Nation Books, 2002, σσ. 1-2), οι Ζαπατίστας έχουν περάσει μακρές περιόδους σιωπής με βάση τις ινδιάνικες παραδόσεις τους, ενώ Μεξικάνοι πολιτικοί σπεύδουν να διακηρύξουν τον επικήδειό τους. Ωστόσο το Ζαπατιστικό κίνημα συνεχώς επανέρχεται στο πολιτικό προσκήνιο για να απευθύνει στην κοινωνία των πολιτών νέες ιδέες και προτάσεις. Και αυτό συνέβη και πάλι πριν από έντεκα μέρες

Φωτογραφία: Tim Russo  upsidedownworld.org

Στις 21 Δεκεμβρίου 2o12, δεκάδες χιλιάδες Ζαπατίστας διαδήλωσαν σιωπηλά στους δρόμους των πόλεων της επαρχίας Τσιάπας που είχαν καταλάβει στην εξέγερση του 1994. Ήταν μια ουσιαστική εκδήλωση του ηθικού τους κύρους· όπως το έθεσε εύγλωττα ο Tim Russo στον ιστότοπο Upside Down World, ήταν "η ηχώ μιας ενιαίας και εκκωφαντικής σιωπής που φώναξε YA BASTA! [ως εδώ] για άλλη μια φορά." Την διαδήλωση ακολούθησε ένα ποιητικό μήνυμα του Υποδιοικητή Marcos, και μια ανακοίνωση του EZLN που περιγράφει τις ακμάζουσες αυτόνομες Ζαπατιστικές κοινότητες και προβάλλει έξι νέες πολιτικές πρωτοβουλίες. Μεταφράζω την αρχή του κειμένου από τον ιστότοπο dorset chiapas solidarity:
 
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 21ης Δεκεμβρίου 2012, δεκάδες χιλιάδες ιθαγενείς Ζαπατίστας κινητοποιήθηκαν και κατέλαβαν, ειρηνικά και σιωπηλά, πέντε δήμους στη νοτιοανατολική μεξικάνικη πολιτεία Τσιάπας.

Στις πόλεις Palenque, Altamirano, Las Margaritas, Ocosingo, και San Cristóbal de las Casas, κοιτάξαμε εσάς και τους εαυτούς μας στη σιωπή.

Το δικό μας δεν είναι ένα μήνυμα παραίτησης.

Δεν είναι ένα μήνυμα πολέμου, θανάτου, ή καταστροφής.

Το μήνυμά μας είναι μήνυμα αγώνα και αντίστασης.


Αυτές οι εικόνες έφεραν και πάλι στη μνήμη μου ένα εξαιρετικό κείμενο του νομπελίστα συγγραφέα José Saramago, στο οποίο έγραφε ότι "τα τελευταία χρόνια η Τσιάπας έχει υπάρξει το μέρος όπου οι πιο περιφρονημένοι, οι πιο ταπεινωμένοι, και οι πιο προσβεβλημένοι άνθρωποι στο Μεξικό μπόρεσαν να ανακτήσουν άθικτη την αξιοπρέπεια και την τιμή που ποτέ δεν είχε χαθεί εντελώς" (Prologue: Chiapas, a Name of Pain and Hope, in Our Word is Our Weapon: Selected Writings of Subcomandante Insurgente Marcos, Juana Ponce De Leon, επιμ., New York: Seven Stories Press, 2002, σ. xx).

Και κατά τον ίδιο τρόπο που οι αξιοπρεπείς και έντιμοι άνθρωποι διαδήλωσαν σιωπηλά ώστε να ακουστούν, καλύπτουν τα πρόσωπά τους ώστε να αποκτήσουν πρόσωπο· πίσω από τις μάσκες τους βρισκόμαστε όλοι εμείς. Όπως το έθεσαν στις παρατηρήσεις κατά την τελετή έναρξης της διεθνούς Συνάντησης που έγινε στην Τσιάπας τον Αύγουστο του 1996 (Zapatista Encuentro: documents from the 1996 Encounter for Humanity and Against Neoliberalism, New York: Seven Stories Press, 1998, σσ. 24-25):

Πίσω από αυτές [τις μάσκες], είμαστε εσείς. 

Πίσω από τις μάσκες μας είναι το πρόσωπο όλων των αποκλεισμένων γυναικών,
       όλων των ξεχασμένων ιθαγενών,
       όλων των κυνηγημένων ομοφυλοφίλων,
       όλων των περιφρονημένων νέων, 
       όλων των χτυπημένων μεταναστών,
       όλων εκείνων που φυλακίστηκαν για τις λέξεις και τις σκέψεις τους,
       όλων των ταπεινωμένων εργατών,
       όλων εκείνων που πέθαναν από αμέλεια
       όλων των απλών και συνηθισμένων ανδρών και γυναικών,
             οι οποίοι δεν υπολογίζονται,
             οι οποίοι δεν είναι ορατοί,
             οι οποίοι είναι ανώνυμοι,
             οι οποίοι δεν έχουν αύριο.

Και δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερο τρόπο για να υποδεχτώ την επιστροφή τους από μια οπτική του πυρήνα της πολιτικής τους πρότασης, και μια γόνιμη αντανάκλαση σε αυτή. Το πρώτο από τα παρακάτω αποσπάσματα είναι από την έκκληση που απηύθηνε ο Υποδιοικητής Marcos στην μεξικάνικη και την διεθνή κοινωνία των πολιτών στις 30 Αυγούστου του 1996, την οποία μπορείτε να δείτε στον ιστότοπο EZLN Communiques του Struggle archive. 

Αυτό που μας κάνει διαφορετικούς είναι η πολιτική μας πρόταση. [...] Δεν θέλουμε άλλοι, [που ανήκουν] περισσότερο ή λιγότερο στη δεξιά, το κέντρο, ή αριστερά, να αποφασίζουν για εμάς. Θέλουμε να συμμετέχουμε άμεσα στις αποφάσεις που μας αφορούν, να ελέγχουμε αυτούς που μας κυβερνούν, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, και να τους υποχρεώσουμε να "διοικούν υπακούοντας". Δεν αγωνιζόμαστε για να καταλάβουμε την εξουσία, αγωνιζόμαστε για τη δημοκρατία, την ελευθερία, και τη δικαιοσύνη.

Το δεύτερο απόσπασμα είναι μέρος της εισαγωγής των John Holloway και Eloína Peláez, οι οποίοι επιμελήθηκαν το βιβλίο Zapatista! Reinventing Revolution in Mexico (London: Pluto Press, 1998, σσ. 16-17):

Η κεντρική ιδέα της αξιοπρέπειας, που τόσο τονίζεται από τους Ζαπατίστας, συνεπάγεται ότι κανείς αναγνωρίζει όχι μόνο τη δική του αξιοπρέπεια αλλά και την αξιοπρέπεια των άλλων επίσης: επομένως συνεπάγεται μια αποστροφή προς τη βία και αποκλείει την άρνηση της αξιοπρέπειας σε άλλους με βάση τη φυλή, το φύλο, την εθνικότητα ή όποια άλλη υποτιθέμενη ταυτότητα. Από εκεί και πέρα, το κρίσιμο θέμα δεν είναι ποια μορφή αγώνα είναι σωστή, αλλά πώς οι διαφορετικές μορφές αγώνα αρθρώνονται ή συσχετίζονται μεταξύ τους. Για αυτό όλες οι πολιτικές πρωτοβουλίες του EZLN δείχνουν προς τον πειραματισμό με πολιτικές μορφές με σκοπό να καταστεί αποτελεσματική η αρχή 'διοικώντας υπακούοντας', η αρχή ότι αυτοί που διοικούν πρέπει να υπόκεινται αποτελεσματικά στην κυριαρχία αυτών που οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι διοικούν.

Περισσότερες πληροφορίες για την σιωπηλή διαμαρτυρία:  








Ειδήσεις για τους Ζαπατίστας:




 


Κείμενα των Ζαπατίστας:




Δεν υπάρχουν σχόλια: