Ως προς τις δύο κύριες εξελίξεις στο πεδίο των δικαιωμάτων, την μαζική καταστολή «παράτυπων μεταναστών» από την αστυνομία, και τις συνεχιζόμενες ρατσιστικές επιθέσεις που οδήγησαν στην δολοφονία ενός Ιρακινού μετανάστη στην Αθήνα, παραθέτουμε δύο κείμενα ανθρωπιστικών οργανώσεων στην Ελλάδα.
Κατά πρώτο λόγο, το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες τοποθετήθηκε έγκαιρα και ξεκάθαρα απέναντι στις επιχειρήσεις "σκούπα" της αστυνομίας. Σε ανακοίνωση του στις 9 Αυγούστου υπογραμμίζει το προφανές: το δικαίωμα του ελληνικού κράτους να ελέγχει την μετανάστευση στο εσωτερικό του δεν είναι υπεράνω των νομικών υποχρεώσεων του να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων όσων βρίσκονται στην επικράτεια του.
Το Συμβούλιο επισημαίνει την μέχρι σήμερα προβληματική στάση των αρχών έναντι μεταναστών και προσφύγων, συμπεριλαμβανομένης της παρεμπόδισης της πρόσβασης στο άσυλο, και της ανοχής, και ενίοτε συμμετοχής, σε περιστατικά ρατσιστικής βίας. Επιπλέον, παρότι οι ελληνικές αρχές οφείλουν να παρέχουν διεθνή προστασία σε όλους όσους την δικαιούνται, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται πρόσφυγες, ανήλικοι, και θύματα βασανιστηρίων, δεν υπάρχει διαδικασία εντοπισμού ευάλωτων πληθυσμών, ούτε προβλέπεται από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη. Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
Με αφορμή την έναρξη των επιχειρήσεων της αστυνομίας υπό τον -τουλάχιστον ατυχή- τίτλο "Ξένιος Ζευς", θα θέλαμε για μια ακόμη φορά να δηλώσουμε την πάγια θέση μας: Προφανώς και είναι κυριαρχικό δικαίωμα της Ελλάδας να ελέγχει τα σύνορα και την επικράτειά της και να αποφασίζει το ποιος εισέρχεται, παραμένει ή οφείλει να την εγκαταλείψει.
Το δικαίωμα όμως αυτό δεν είναι υπεράνω άλλων υποχρεώσεων, που έχει η Ελλάδα ως χώρα και οι οποίες πηγάζουν από νομικές δεσμεύσεις, ρητά διατυπωμένες στο ημεδαπό, ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο. Ανάμεσα στις υποχρεώσεις αυτές είναι η παροχή διεθνούς προστασίας σε όσους τη δικαιούνται (πρόσφυγες και άτομα που δεν πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα τους για λόγους ανωτέρας βίας ή γιατί κινδυνεύουν να υποστούν εκεί κάποια σοβαρή βλάβη), καθώς και η ένταξή τους. Επίσης, (κάτι που δυστυχώς συχνά λησμονείται τον τελευταίο καιρό), υποχρέωση της Ελλάδας είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσων βρίσκονται στην επικράτεια, είτε είναι Έλληνες είτε ξένοι, ανεξαρτήτως του τρόπου που βρέθηκαν και παραμένουν σε αυτή.
Λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι σήμερα στάση των Αρχών στο θέμα των μεταναστών και των προσφύγων, με την ανοχή ή και κάποιες φορές συμμετοχή σε περιστατικά ρατσιστικής βίας, είναι εύλογο να υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για την επιχείρηση Ξένιος Ζευς. Επιπλέον, ειδικά σε ό,τι αφορά στους ανθρώπους που δικαιούνται διεθνή προστασία, η αστυνομία, μέχρι σήμερα, στην ουσία εμποδίζει την πρόσβαση στο άσυλο. Στην Αθήνα για παράδειγμα, γίνεται δεκτή η κατάθεση μονάχα λιγοστών αιτημάτων ασύλου και αυτό μόνο μια φορά την εβδομάδα. Ίδια ή παρόμοια συμπεριφορά παρατηρείται και στην υπόλοιπη Ελλάδα, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η αστυνομία εξαπατά αιτούντες βάζοντάς τους -εν αγνοία τους- να υπογράψουν αιτήσεις παραίτησης από τη διαδικασία ασύλου και επαναπροωθεί ή απελαύνει ανθρώπους που στη χώρα τους υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική τους ακεραιότητα και τη ζωή τους. Επίσης, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, κατά τη σύλληψη και κράτηση όσων εισέρχονται παράτυπα στη χώρα, δεν υπάρχει διαδικασία εντοπισμού ευάλωτων πληθυσμών (πρόσφυγες, ανήλικοι, θύματα βασανιστηρίων, θύματα trafficking), ενώ σε πολλές περιπτώσεις καταγράφονται λανθασμένα εθνικότητες και ηλικίες. Αποτέλεσμα είναι, ακόμη και παιδιά, να μην λαμβάνουν καμία προστασία από την Ελληνική πολιτεία (παρόλο που είναι υποχρέωσή της) και να γίνονται αντικείμενα παντός είδους εκμετάλλευσης.
Με δεδομένη όλη αυτή την κατάσταση δεν φαίνεται να υπάρχει καμία εγγύηση ότι κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά το τέλος των επιχειρήσεων "Ξένιος Ζευς" θα υπάρξει σεβασμός των παραπάνω αναφερόμενων δικαιωμάτων. Είναι ενδεικτικό ότι το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη δεν έχει κάνει καμία αναφορά σε όσους δικαιούνται διεθνή προστασία και δεν έχει παρουσιάσει κανένα σχέδιο εντοπισμού, διαχωρισμού και, εν τέλει, προστασίας τους.
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, ζητά το αυτονόητο: να υπάρξει σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να προστατευτούν στην πράξη όσοι δικαιούνται διεθνή προστασία.
Mark Rothko, No. 14, 1960 desert air
Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, που αποτελείται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και 19 μη κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς, καλεσε στις 15 Αυγούστου το ελληνικό κράτος να κινητοποιηθεί ως οφείλει εναντίον της ρατσιστικής βίας. Το Δίκτυο επισημαίνει τόσο τον συστηματικό και οργανωμένο τρόπο δράσης των εγκληματικών ομάδων που διενεργούν ρατσιστικές επιθέσεις, όσο και την αδράνεια ή/και απροθυμία των αρχών να τις αντιμετωπίσουν και την μέχρι σήμερα ατιμωρησία των δραστών, τονίζοντας ότι η συνολική κατάσταση αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία. Παραθέτω το πλήρες κείμενο παρακάτω, και ως προς τα στοιχεία για τη ρατσιστική βία που το Δίκτυο είχε ανακοινώσει το Μάρτιο μπορείτε να δείτε εδώ.
Αθήνα, 15 Αυγούστου 2012 - Με αφορμή την άγρια δολοφονία νεαρού Ιρακινού στο κέντρο της Αθήνας, τα ξημερώματα της Κυριακής 12 Αυγούστου, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και οι 19 μη κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς που συναποτελούν το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας καταδικάζουν έντονα, για μια ακόμη φορά, τη ρατσιστική βία και καλούν την Κυβέρνηση και τις αρμόδιες αρχές να λάβουν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιμάκωσης των ρατσιστικών επιθέσεων.
Οι βάναυσες επιθέσεις και τα εγκλήματα μίσους με ρατσιστικό κίνητρο, που στρέφονται κατά μεταναστών και προσφύγων με μοναδικό κριτήριο το χρώμα του δέρματός τους, τη θρησκεία ή τη χώρα προέλευσής τους, έχουν αυξηθεί δραματικά το τελευταίο διάστημα και αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.Ιδιαίτερη ανησυχία και προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι οι δράστες παρόμοιων επιθέσεων δρουν σχεδόν ανενόχλητοι, με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο, κατά ομάδες στις οποίες συχνά πρωτοστατούν εξτρεμιστικά στοιχεία. Η εγκληματική δράση μηχανοκίνητων ομάδων κρούσης τεκμηριώθηκε και καταγγέλθηκε από το Δίκτυο ήδη από τον περασμένο Μάρτιο. Ωστόσο οι αρμόδιες αρχές δεν έλαβαν ειδικά μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης παρόμοιων πράξεων, γεγονός που συνέβαλε στην κορύφωση της βίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένας από τους δράστες βίαιων ρατσιστικών επιθέσεων δεν έχει καταδικαστεί από τη δικαιοσύνη μέχρι σήμερα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το φόβο των θυμάτων να καταγγείλουν τα περιστατικά στην αστυνομία (αρκετές φορές μετανάστες χωρίς χαρτιά), αλλά και η αδυναμία ή απροθυμία των διωκτικών αρχών να προβούν σε συλλήψεις, συμβάλλουν στο να συντηρείται και να ενισχύεται ο φαύλος κύκλος της βίας.
Το Δίκτυο καταδικάζει έντονα τη βία, από όπου και αν προέρχεται. Όταν όμως αυτή αποκτά χαρακτηριστικά συστηματικής και συντονισμένης επίθεσης κατά των αλλοδαπών, με το πρόσχημα της ‘εκκαθάρισης’ του δημόσιου χώρου από ομάδες κρούσης που αυτοαναγορεύονται σε εγγυητές της δημόσιας ασφάλειας, χωρίς αποφασιστική και ακαριαία αντίδραση του κράτους και των θεσμικών του οργάνων, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε ένα φαινόμενο που απειλεί ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, προσβάλλει τον πολιτισμό της και εκθέτει διεθνώς τη χώρα.
Απέναντι στην κατάσταση αυτή, που αποτελεί πλέον απειλή για το ίδιο το κράτος δικαίου και τη δημοκρατική ομαλότητα, το Δίκτυο:
- Καλεί τις αρχές να εξαντλήσουν κάθε μέσο για τη σύλληψη και παραπομπή στη δικαιοσύνη των δραστών της πρόσφατης δολοφονικής επίθεσης, καθώς και όλων όσων εμπλέκονται σε πράξεις βίας με ρατσιστικό κίνητρο.
- Καλεί τη Δικαιοσύνη και τους εισαγγελείς να ασκήσουν τις αρμοδιότητές τους προς κάθε κατεύθυνση και να ελέγξουν κάθε πληροφορία με σκοπό την αποτελεσματική δίωξη των υπευθύνων.
- Ζητά από τα αστυνομικά όργανα μηδενική ανοχή απέναντι σε τέτοιου είδους συμπεριφορές και εγκληματικές πράξεις.
- Επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας ειδικού μηχανισμού καταγραφής περιστατικών ρατσιστικής βίας, καθώς και θέσπισης εγγυήσεων για την προστασία των θυμάτων και των μαρτύρων, ώστε να τα καταγγέλουν χωρίς το φόβο να συλληφθούν ή να υποστούν αντίποινα.
- Ζητά επίσης από τις αρμόδιες αρχές να παρέμβουν αποφασιστικά στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις περιπτώσεις όπου εκφέρεται ρατσιστικός λόγος που παροτρύνει ανοιχτά και απροκάλυπτα στην τέλεση βίαιων πράξεων και εγκληματικών ενεργειών, φαινόμενο που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις το τελευταίο διάστημα.
Τέλος, το Δίκτυο κάνει έκκληση στην Κυβέρνηση, τα πολιτικά κόμματα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κάθε δημόσιο πρόσωπο αλλά και κάθε πολίτη, να απέχουν από δηλώσεις και ενέργειες που στοχοποιούν συλλήβδην τους αλλοδαπούς και τροφοδοτούν την ξενοφοβία.
*Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) και του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα (ΥΑ), με συμμετοχή 19 μη κυβερνητικών οργανώσεων και φορέων: Αίτημα, Αντιγόνη – Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για το Ρατσισμό, Γιατροί του Κόσμου, Διεθνής Αμνηστία, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Παρατηρητήριο Συμφωνιών του Ελσίνκι, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Ελληνικό Φόρουμ Μεταναστών, Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων, Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου, Κέντρο Ημέρας «Βαβέλ», Κέντρο Συμπαραστάσεως Παλινοστούντων και Μεταναστών – Οικουμενικό Πρόγραμμα Προσφύγων, Κίνηση Υπεράσπισης των Δικαιωμάτων Προσφύγων και Μεταναστών (Πάτρα), ΜΕΤΑδραση, Ομάδα Δικηγόρων για τα Δικαιώματα Προσφύγων και Μεταναστών, Ομάδα Νομικών για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων Προσφύγων και Μεταναστών (Θεσσαλονίκη), Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης, i-RED Ινστιτούτο για τα Δικαιώματα, την Ισότητα και την Ετερότητα, και PRAKSIS. Στο Δίκτυο συμμετέχει και ο Συνήγορος του Πολίτη ως παρατηρητής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου