Before the Rain, 2006 nuribilgeceylan.com
Ο βραβευμένος σκηνοθέτης Nuri Bilge Ceylan συμβαίνει επίσης να είναι ένας εξαιρετικός φωτογράφος. Το πιο πρόσφατο έργο του εστιάζει στον πατέρα του Mehmet Emin· και οι δύο εξάλλου γονείς του έχουν συμμετάσχει σε πολλές από τις ταινίες του. Ιδιαίτερα στο Clouds of May, την ταινία του Nuri Bilge Ceylan που προτιμώ, ο Mehmet Emin εμφανίζεται ως μία ασκητική μορφή που υποβάλλει μια αρμονική σχέση με τη φύση, και μια ανεκτίμητη ικανότητα να βρίσκει κανείς ουσιαστικό νόημα ακόμα και στα πιο απλά πράγματα.
Οι φωτογραφίες επικοινωνούν μια αίσθηση εσωτερικής ειρήνης και περισυλλογής, και την ελαφριά μελαγχολία που η συμφιλίωση με την ανθρώπινη συνθήκη συχνά περιλαμβάνει. Κατά ένα μέρος, παρουσιάζονται απλές και κοινότυπες σκηνές στο εσωτερικό του σπιτιού· για παράδειγμα, ο Mehmet Emin ετοιμάζει το πρώτο γεύμα της ημέρας. Ωστόσο εμφανίζεται να το κάνει υπό ένα εκπληκτικό πρωινό φως, ενώ η αντίθεση μεταξύ της γωνίας λήψης από το σκοτεινό εσωτερικό και της εστίασης στην πηγή του φωτός υποβάλλει μια αίσθηση πνευματικότητας, που θυμίζει περισσότερο θρησκευτικό χώρο παρά κουζίνα.
Οι φωτογραφίες επικοινωνούν μια αίσθηση εσωτερικής ειρήνης και περισυλλογής, και την ελαφριά μελαγχολία που η συμφιλίωση με την ανθρώπινη συνθήκη συχνά περιλαμβάνει. Κατά ένα μέρος, παρουσιάζονται απλές και κοινότυπες σκηνές στο εσωτερικό του σπιτιού· για παράδειγμα, ο Mehmet Emin ετοιμάζει το πρώτο γεύμα της ημέρας. Ωστόσο εμφανίζεται να το κάνει υπό ένα εκπληκτικό πρωινό φως, ενώ η αντίθεση μεταξύ της γωνίας λήψης από το σκοτεινό εσωτερικό και της εστίασης στην πηγή του φωτός υποβάλλει μια αίσθηση πνευματικότητας, που θυμίζει περισσότερο θρησκευτικό χώρο παρά κουζίνα.
Ο Mehmet Emin τοποθετείται επίσης εντός του φυσικού περιβάλλοντος, σε μακρινά και μέσης απόστασης πλάνα που αποδίδουν το φως της εποχής. Τα πρώτα καθορίζονται από το εντυπωσιακό εύρος του τοπίου, ενώ τα δεύτερα περιλαμβάνουν λεπτομέρειες των φύλλων, του χώματος και του χορταριού. Στα μακρινά πλάνα η σύνθεση του κάδρου συχνά σηματοδοτεί την ανθρώπινη μορφή ως το σημείο συνάντησης ουρανού και γης. Παρά το συντριπτικό μέγεθος και των δύο, η λεπτή φιγούρα του Mehmet Emin είναι διακριτή, όχι ως αντίθετη με το περιβάλλον, αλλά ως οργανικό του μέρος· η παρουσία του εμφανίζεται να είναι ειρηνική και φυσική όπως εκείνη ενός δέντρου.
The Road Home, Yenice, Çanakkale, 2006 nuribilgeceylan.com
Silent Meadow, Yenice, 2007 nuribilgeceylan.com
Τα μεσαίας απόστασης πλάνα επιτρέπουν την θέαση των εκφράσεων στο πρόσωπο του Mehmet Emin και της γλώσσας του σώματός του, και διακρίνονται από έναν έντονο χαρακτήρα περισυλλογής που ξεπερνάει το περιεχόμενο του κάδρου αυτό καθεαυτό. Στο βαθμό που αυτές οι εικόνες είναι μεσαίας απόστασης πλάνα της ανθρώπινης μορφής, είναι ταυτόχρονα και κοντινά πλάνα του περιβάλλοντα χώρου. Η έμφαση στην πρώτη οδηγεί στην εσκεμμένα περιορισμένη και εκτός εστίασης αναπαράσταση του δεύτερου. Κι όμως την ίδια στιγμή, το βλέμμα και η στάση του Mehmet Emin αναδεικνύονται ως υποβλητικές αντανακλάσεις αυτού που μπορεί κανείς να μην βλέπει πλήρως ή καθαρά, αλλά παρόλα αυτά μπορεί να αισθανθεί τόσο πλήρως, όσο και καθαρά.
Backyard, 2007 nuribilgeceylan.com
Under the Oaks in his Field, 2007 nuribilgeceylan.com
2 σχόλια:
Δεν ξέρω αν είναι εκ του ασφαλούς παρατήρηση αλλά νομίζω ότι οι φωτογραφίες μεταφέρουν μία κινηματογραφική αίσθηση γιατί είναι σα να υποδηλώνουν τη δράση.Π.χ θα μπορούσε κάποιος να φανταστεί την πορεία του Mehmet Emin προς το σπίτι στην τρίτη.Άλλωστε έσυρε κι ένα ολόκληρο σύννεφο προς τα κάτω.Η μπορεί εκείνο να τον ακολούθησε.Δεν ξέρω.
Αυτό που έχει σημασία είναι ότι με τη φωτογραφία υπάρχει η στιγμή που έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να επαναληφθεί.Και αυτό είναι μαγικό.
Τα ψυχρά χρώματα που υπερισχύουν και η αρμονικά ενταγμένη στο χώρο μορφή, προσδίδουν πράγματι μια κάποια μελαγχολία αλλά και ένταση στις εικόνες.Μου αρέσουν ιδιαίτερα οι δύο τελευταίες.Είναι τέτοιος ο συναισθηματικός φόρτος που υπερνικά τα στοιχεία που βρίσκονται σε δεύτερο επίπεδο και όσα αυτά νοηματοδοτούν.Ο όγκος και η κατεύθυνση-δέντρα, γρασίδι,όλα τείνουν προς τα πάνω-θα μπορούσαν να ατονήσουν την παρουσία του ανθρώπου.
Κι όμως εκείνος κείται και εγώ συναισθάνομαι.
Ωχ, νομίζω το παράκανα...Ήταν πολύ ωραία η ανάρτηση.
Καταρχήν ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο, κατά δεύτερο λόγο συγνώμμη για την καθυστερημένη απάντηση, ήταν λόγω μερικών πολύ, πολύ θυμωμένων προθεσμιών.
Δράση υποδηλώνουν οι φωτογραφίες, συμφωνούμε. Να πω όμως πρώτα ότι το set up που υπάρχει στην ανάρτηση είναι απλά ο δικός μου τρόπος να συναρθρώσω αυτές που επέλεξα μεταξύ τους και με το κείμενο. Στον ιστότοπο του Ceylan (για όσους δεν έχουν ακολουθήσει τα links) υπάρχουν 24 φωτογραφίες με εντελώς διαφορετική σειρά σε 6 σελίδες. Π.χ. οι δύο τελευταίες βρίσκονται σε διαφορετικές σελίδες, δηλαδή ο ίδιος δεν τις παρουσιάζει σα ζευγάρι, τουλάχιστον όχι στον ιστότοπο.
Μου φαίνεται πάντα ενδιαφέρον ο τρόπος που οι φωτογραφίες μπορούν να συνομιλούν μεταξύ τους, ή και να αποκτούν διαφορετικό νόημα ενταγμένες σε μια ενότητα. Ωστόσο επειδή η πρώτη μου επαφή ήταν με την κάθε μία ξεχωριστά, αντιλαμβάνομαι τη δράση αντίστοιχα. Και όπως λες, μπορεί κανείς να φανταστει την πορεία του Mehmet Emin, από πού έρχεται ή πού πηγαίνει, και τι του συμβαίνει. Συχνά έχω την εντύπωση ότι από κάτι τέτοιες αφορμές αρχίζουν και οι ταινίες του Ceylan, τουλάχιστον οι πρώτες που συμβαίνει να μου αρέσουν περισσότερο.
Από κει και πέρα νομίζω πως η δράση είναι ιδιαίτερα έντονη στις φωτογραφίες στο φυσικό περιβάλλον, και σε πολλές είναι πράγματι σα να συμβαίνει κάτι υπερφυσικό, αυτό που έγραψες π.χ. ότι κατέβασε ένα ολοκληρο σύννεφο.
Κάπως σα παραμύθι, αλλά με τέτοια χρώματα και τέτοιο φως μου φαίνεται απολύτως φυσιολογικό. Στις τελευταίες δύο για μένα είναι σα να έχει γίνει πια ένα με το περιβάλλον, να έχει κι αυτός φυτρώσει μαζί με τα χόρτα, σα να γεννιέται ξανά. Είναι νομίζω οι καλύτερες φωτογραφίες του Ceylan, και όχι μόνο αυτής της ενότητας.
Δημοσίευση σχολίου