Στις 3 Νοέμβρη 2014 ξεκινά η εκδίκαση
της περσινής εξέγερσης των μεταναστών έγκλειστων στο στρατόπεδο
συγκέντρωσης της Αμυγδαλέζας. Ένα ακόμη στρατοδικείο, μια ακόμη στιγμή
της καθημερινά βιωμένης εμπειρίας χιλιάδων πληβείων στον ελλαδικό χώρο,
μια ακόμη στιγμή πολέμου. Η 3η Νοέμβρη αποτελεί όμως και κάτι ακόμη,
σίγουρα πιο σημαντικό: μια στιγμή που αναμετριόμαστε με το διακύβευμα
της ζωντανής μνήμης∙ της μνήμης των ζωντανών, των εξεγερμένων
μεταναστών, που το βράδυ του Σαββάτου της 10ης Αυγούστου 2013
αποφασίζουν να πυρπολήσουν το κολαστήριο της Αμυγδαλέζας για να το
φωτίσουν και να φωτιστούν. Το βράδυ του Σαββάτου της 10ης Αυγούστου 2013, τα παιδιά με τις φωτιές στα χέρια τέμνουν διαγώνια την κοινή λογική.
Δεν περιμένουν κανέναν να γράψει για το δίκαιο της εξέγερσής τους, να
«αποκαλύψει» την αθλιότητα του στρατοπέδου συγκέντρωσης, να διαβάσει
κείμενα και αναλύσεις για τη «βιοπολιτική διαχείρισή τους από το
ελληνικό κράτος» ή για την «ταξική τους εκμετάλλευση». Οι εξεγερμένοι
έγκλειστοι δεν μας περίμεναν. Δεν μας χρειάστηκαν. Και κυρίως δεν μας
υπολόγισαν. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μέχρι να τους καταλάβουμε…
Ένα χρόνο και κάτι μετά την εξέγερση
στην Αμυγδαλέζα, 65 μετανάστες αντιμετωπίζουν βαριές-κακουργηματικές
κατηγορίες, ενώ αρκετοί από αυτούς παραμένουν προφυλακισμένοι σε
διάφορες φυλακές της επικράτειας. Ένα μικρό μέρος των υπόλοιπων
κατηγορούμενων συνεχίζει να κρατείται διοικητικά (σε κέντρα κράτησης),
κάποιοι μετανάστες είναι ελεύθεροι ή έχουν απελαθεί και 5 μετανάστες από
αυτούς που απέδρασαν δε συνελήφθησαν ποτέ. Όλοι οι διωκόμενοι αρνούνται
τις κατηγορίες που τους έχουν αποδοθεί: στάση κρατουμένων, επίθεση κατά
προσώπων, απόδραση, επικίνδυνη απρόκλητη σωματική βλάβη, εμπρησμός,
απρόκλητη φθορά ξένης ιδιοκτησίας, εξύβριση… Διάφορες συλλογικότητες,
αυτοοργανωμένα εγχειρήματα, καταλήψεις/στέκια και σύντροφοι/ισσες από
την Αθήνα και την περιφέρεια αποφασίσαμε να στηρίξουμε πολιτικά, νομικά
και υλικά τους κατηγορούμενους, ως αναπόσπαστο κομμάτι της αλληλεγγύης
στους μετανάστες και τις μετανάστριες, της πολεμικής μας απέναντι στην
ύπαρξη των στρατοπέδων, στις συνθήκες κράτησης, στον κυρίαρχο
νομιμοποιητικό λόγο και στην καθημερινή βία - ανθρωποκυνηγητό που
υφίσταται ο μεταναστευτικός πληθυσμός της κοινωνίας. Στόχος μας δεν
είναι μονάχα η έμπρακτη αλληλεγγύη μας στο πρόσωπο των κατηγορούμενων,
αλλά η επισήμανση της βαρύτητας που έχει αυτό το δικαστήριο σχετικά με
τους αγώνες των ίδιων των μεταναστών -οι οποίοι αντιμετωπίζονται πάντα
με τη μεγαλύτερη σκληρότητα (βλ. Μανωλάδα, απεργία πείνας στο κέντρο
κράτησης της Κορίνθου κλπ.)- και η διασύνδεσή τους συνολικά με τους
ταξικούς και κοινωνικούς αγώνες των καιρών μας. Και η εξέγερση της
Αμυγδαλέζας αποτελεί μια από τις κορυφαίες στιγμές αυτών των αγώνων.
Απόσπασμα από κείμενο της συνέλευσης NoLager που δημοσιεύτηκε ακριβώς μετά απ' την εξέγερση του 2013
Το βράδυ
του Σαββάτου 10 Αυγούστου 2013, στο απομονωμένο και περίφρακτο
στρατόπεδο συγκέντρωσης μεταναστών χωρίς χαρτιά της Αμυγδαλέζας, το
μεγαλύτερο κέντρο εγκλεισμού μεταναστών στην Ελλάδα, με τον ένα χρόνο
λειτουργίας του να στιγματίζεται από συνεχόμενα σωματικά και ψυχικά
μαρτύρια, οι κολασμένοι πυρπολούν ντουβάρια και συνειδήσεις, γίνονται
έστω και για λίγες στιγμές ορατοί με το σώμα και τη φωνή τους. […] Οι
εξεγερμένοι μετανάστες βάζουν φωτιά στα κοντέινερ-κλουβιά, επιτίθενται
στους δεσμώτες τους με πλαστικά μπουκάλια και χαλίκια, προσπαθούν να
σπάσουν τις σιδερένιες πόρτες και τους φράχτες και δέκα από αυτούς
βρίσκουν προσωρινά το δρόμο της ελευθερίας, έξω από αυτό που οι ίδιοι
αποκαλούν «ελληνικό γκουαντάναμο». […] Οι μετανάστες που συλλαμβάνονται
ως υπεύθυνοι για την εξέγερση οδηγούνται στο κέντρο αλλοδαπών της Πέτρου
Ράλλη και στο αστυνομικό τμήμα Μενιδίου, όπου τους «υποδέχονται» με
ξυλοδαρμούς, ταπεινώσεις, εξευτελισμούς. Στους έγκλειστους της
Αμυγδαλέζας επιβάλλεται απαγόρευση προαυλισμού, με αποτέλεσμα να
παραμένουν «θαμμένοι» στα κοντέινερ-φούρνους, σε αρκετά χωρίς ρεύμα, σε
άλλα χωρίς νερό, με την ατμόσφαιρα να είναι αποπνικτική από τα
δακρυγόνα, στέρηση επικοινωνίας, ακόμη και με δικηγόρους, καταναγκαστική
εργασία, που περιλαμβάνει από τον καθαρισμό των χώρων του στρατοπέδου
μέχρι τα αυτοκίνητα των μπάτσων. Ένας μετανάστης, που δεν είχε καμία
συμμετοχή στα γεγονότα, βρίσκεται μελανιασμένος στα πόδια από τα
χτυπήματα των μπάτσων, μόνο και μόνο επειδή λίγα λεπτά πριν ο δικηγόρος
του είχε καταφέρει να μιλήσει μαζί του.
Τη
Δευτέρα 12 Αυγούστου μεταφέρονται στα δικαστήρια της Ευελπίδων 57
μετανάστες, με καταγωγή από το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, το Αφγανιστάν
και το Μαρόκο. Χωρίς δικηγόρους (εκτός από δυο-τρεις που βρέθηκαν εκεί
λόγω συνείδησης, χωρίς να παρίστανται στη διαδικασία), χωρίς
μεταφραστές, με ένα διορισμένο διερμηνέα, χωρίς να κατανοούν τι τους
συμβαίνει και τι πρόκειται να τους συμβεί. Κατηγορούνται για
κακουργηματικού χαρακτήρα αδικήματα. Στην πραγματικότητα όμως η
«κατηγορία» είναι μία: εξέγερση ενάντια στην κόλαση που ζουν καθημερινά.
[…] Από αυτούς, τις επόμενες δύο μέρες, οι 24, με απόφαση ανακριτή και
εισαγγελέα, κρίνονται προφυλακιστέοι, που σημαίνει ότι κρατούνται σε
απομόνωση στα υπόγεια της Πέτρου Ράλλη. Πολύ σύντομα όμως, τους
διασκορπίζουν σε διάφορες δικαστικές φυλακές της χώρας και στις φυλακές
Κορυδαλλού. Οι υπόλοιποι θα οδηγηθούν πίσω στην Αμυγδαλέζα ή σε κάποιο
άλλο στρατόπεδο κράτησης.
[…] Την
ημέρα των δικαστηρίων δεν υπάρχει νόμος. Δεν υπάρχουν «δικαιώματα»
κατηγορούμενου. Δεν υπάρχουν δημοσιογράφοι, «ευαίσθητοι» αλλά άφαντοι
γραφιάδες, δεν υπάρχουν ομάδες ούτε δίκτυα ούτε οργανώσεις «για τα
δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών», εκατοντάδες οργανώσεις με
βαρύγδουπα ονόματα και μεγαλόστομες δηλώσεις χωρίς αντίκρισμα, δεν
υπάρχουν «μεταναστευτικές κοινότητες», μη κυβερνητικές οργανώσεις που
επιδοτούνται για να σιωπούν. ΚΑΝΕΝΑΣ. Η ερημιά και το συρματόπλεγμα του
στρατοπέδου έχει απλωθεί παντού. Με εντολή εισαγγελέα, η συγκέντρωση
αλληλεγγύης απαγορεύεται. Αστυνομικές διμοιρίες βγάζουν με τη βία ομάδα
περίπου 30 αλληλέγγυων από τον αντιεξουσιαστικό, αυτόνομο και αναρχικό
χώρο και συνελεύσεις γειτονιών, οι οποίοι παραμένουν έξω από την είσοδο
των δικαστηρίων αναρτώντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα με την εμφάνιση
των μεταναστών.
Κι όμως.
Παρά τα βασανιστήρια, παρά τους εξευτελισμούς, παρά την ελλιπή έκφραση
αλληλεγγύης, οι μετανάστες στα δικαστήρια δείχνουν να έχουν δύναμη και
κουράγιο, σχηματίζουν όποτε μπορούν το σήμα της νίκης και χαιρετούν
χαμογελαστοί.
Αφορμή για το εξεγερτικό γεγονός του ’13
αποτέλεσε η ανακοίνωση των μπάτσων προς τους κρατούμενους για την
επέκταση του 12μηνου κράτησης σε 18 μήνες. Επτά μήνες μετά την εξέγερση,
τον Μάρτιο του ’14, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) για λόγους
«δημόσιου συμφέροντος, δημόσιας τάξης και ασφάλειας αλλά και ατομικού
συμφέροντος των ίδιων των μεταναστών/τριών», προτείνει (α) την
περαιτέρω, πέραν του 18μηνου και για ουσιαστικά απροσδιόριστο χρονικό
διάστημα, διοικητική κράτηση, (β) την ποινικοποίηση της μη αναχώρησης
απ’ τη χώρα (μέχρι τώρα αυτή θεωρείται διοικητική παράβαση) και (γ) την
ακόμα μεγαλύτερη απαξίωση του ασύλου. Η πρόταση του ΝΣΚ γίνεται δεκτή με
ενθουσιασμό από την ΕΛΑΣ και εφαρμόζεται με «επιτυχία» ήδη τους
τελευταίους 6 μήνες.
Τι έχει αλλάξει επομένως; Ένα χρόνο μετά
την εξέγερση, 2 χρόνια μετά την εφαρμογή του Ξένιου Δία, 3 χρόνια μετά
την επιχείρηση εξαφάνισης των μεταναστών από τους δρόμους και τις
γειτονιές της Αθήνας απ΄ τη Χρυσή Αυγή, 2 δεκαετίες στιγματισμού των
μεταναστών στα μπουντρούμια της ΕΛΑΣ, στο Αλλοδαπών της Πέτρου Ράλλη και
στο Φυλάκιο του Έβρου, σε αποθήκες, γήπεδα και κατασκηνώσεις στην
επαρχία, σε σχολές αστυφυλάκων ή στρατόπεδα, η κατάστρωση της
αντι-μεταναστευτικής πολιτικής από το ελληνικό κράτος καταδεικνύει την
στρατιωτικοποιημένη διαχείριση των μεταναστών/στριων. Τα σημερινά
μεγέθη, σαφώς, δείχνουν μια συγκεκριμένη εικόνα της αθλιότητας του 2014
(υπολογίζεται ότι περίπου 8.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά κρατούνται στα
κέντρα και τα Α.Τ. ανά την επικράτεια τα δύο τελευταία χρόνια), ωστόσο ο
καθημερινός πόλεμος στις πλάτες του κοινωνικού αυτού σώματος, το βίωμα
του κέντρου κράτησης και η υποκειμενοποίηση του ως
απελάσιμου-ευάλωτου-αναλώσιμου καταδεικνύουν τη συνθήκη που όριζε και θα
ορίζει τη ζωή του, εφόσον περάσει τα σύνορα αυτής της χώρας. Και όλα τα
παραπάνω, ένα χρόνο μετά την εξέγερση, δεν έχουν αλλάξει.
Τα σύγχρονα lager, ωστόσο,
αποτελούν κάτι το ιδιαίτερο. Αποτελούν μια πολύ συγκεκριμένη τεχνολογία
πληθυσμιακής διαχείρισης, που στη βάση της «ασφάλειας» χαρακτηρίζουν
συλλήβδην τους μετανάστες ως επικίνδυνους για τη δημόσια τάξη και υγεία,
μπετονάρουν την εθνική και φυλετική καθαρότητα και ταυτόχρονα
λειτουργούν παραγωγικά –ως φόβητρο πειθάρχησης– για την εξυπηρέτηση των
σύγχρονων καπιταλιστικών αναγκών, μέσω της ευέλικτης και φθηνής εργασίας
τους. Τα κέντρα κράτησης εντός του αστεακού περιβάλλοντος είναι η
υπενθύμιση στο εσωτερικό της πόλης για τις συνοριακές εκείνες ζώνες που
αναπαράγουν και ανασυγκροτούν διαρκώς τους/τις μετανάστ(ρι)ες ως
ξένους/ες, παρείσακτους/ες και εχθρούς/ές, και οι οποίες εκτείνονται από
τα φυσικά όρια της χώρας ως το κέντρο της Αθήνας ή τον Άγιο
Παντελεήμονα. Πρόκειται για ένα καλά μελετημένο σχέδιο, επιστημονικά
τεκμηριωμένο, διεθνώς αναγνωρισμένο και ιστορικά επιβεβαιωμένο, για την
αποτελεσματική διακυβέρνηση και διοίκηση ενός κράτους στις αρχές που
ορίζει η αστυνομία και η επιστήμη της. Το πολιτικό περιβάλλον, σε
συστοιχία με τις υλικότητες που το εμπεδώνουν, μπορεί τελικά εύκολα να
περιγραφεί. Δεν πρόκειται για τίποτε άλλο από ένα νέο ολοκληρωτισμό, ένα
κράτος ασφάλειας, ένα αστυνομικό κράτος σε διαρκή κατάσταση έκτακτης
ανάγκης.
Σ’ αυτό το πλαίσιο είναι που ο ρατσισμός
εμφανίζεται ως αυτό που είναι: πέρα από ιδεολογική εμμονή ορισμένων
τύπων με τυπωμένη τη σβάστικα στο κούτελο, κάτι ακόμη πιο πλούσιο. Γιατί
αν και ο ρατσισμός ενέχει ένα πολύ βαρύ ιδεολογικό στίγμα στο επίπεδο
των συμβολισμών (φυλετισμός, ανωτερότητα της λευκής φυλής, αρρενωπότητα,
ευγονισμός, τεχνολογικός ντετερμινισμός), αποτελεί επίσης μια
συγκεκριμένη «τεχνική διακυβέρνησης», μια τεχνολογία απτή, υλική,
ορθολογική. Και η προσέγγιση αυτή είναι ο τρόπος για να μη χάνουμε την
βαθιά ωφελιμιστική διάστασή του εντός της καπιταλιστικής αναπαραγωγής.
Τα κέντρα κράτησης συνιστούν εργαστήρια παραγωγής υποτίμησης, τόσο για
όσους έχουν φυλακιστεί, όσο και για όσους θα μπορούσαν ανά πάσα στιγμή
να είναι στη θέση τους. Ο ρατσισμός και οι υλικές του αποτυπώσεις
παράγουν την κυρίαρχη αναπαράσταση της εικόνας του μετανάστη: είτε ως
«θύτη» (απ’ την πλευρά της δεξιάς) που εισβάλει επιθετικά στο
εθνικό/φυλετικό σώμα, είτε ως «θύμα» (απ’ την πλευρά της αριστεράς), ως
«κακόμοιρος συνάνθρωπος» που χρήζει φροντίδας. Και στις δύο περιπτώσεις η
διάκριση από το κοινωνικό σώμα (το οποίο συνεχίζει, παρόλα αυτά, να
συγκροτείται στη βάση της εθνικής και πολιτισμικής σταθερότητας),
καθιστά τη φιγούρα του μετανάστη ως «πρόβλημα», το οποίο η κοινωνία
καλείται να «λύσει», λες και πρόκειται για μαθηματική σχέση ή λογιστικό
λάθος.
Το βράδυ του Σαββάτου της 10ης Αυγούστου
του 2013, στο μεγαλύτερο και πιο διαφημισμένο κέντρο κράτησης της
Ελλάδας, στην Αμυγδαλέζα, κάηκε αυτή η εικόνα. Οι μετανάστες, ιστορικά
υποκείμενα μιας ταξικής κοινωνίας, υπενθύμισαν ότι ο κόσμος δεν
κερδίζεται με προσευχές, ότι η τάξη των καταπιεσμένων μπορεί να
αντεπιτεθεί ακόμη και υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες, κόντρα στην
εντύπωση μιας διαφαινόμενης ήττας. Ήταν μάθημα για τους ταξικούς και
κοινωνικούς αγώνες των τελευταίων ετών που βυθίστηκαν στην εσωστρέφεια
και την ηττοπάθεια, παρά τις προσπάθειες να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες
συνθήκες. Η αμέριστη αλληλεγγύη μας στους διωκόμενους μετανάστες για την
εξέγερση στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Αμυγδαλέζας είναι μια ελάχιστη
κίνηση για όσα μας δίδαξαν εκείνο το βράδυ όλοι οι έγκλειστοι. Είμαστε
και θα είμαστε ευγνώμονες και στο πλευρό τους.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΩΚΟΜΕΝΩΝ
ΝΑ ΓΚΡΕΜΙΣΟΥΜΕ ΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ
Συνέλευση No Lager
Οκτώβριος '14